Message in a bottle

Ik word naar links gedrukt.

Ik heb de indruk dat mijn Jolieke mij altijd naar links drukt Dré, ik kom steeds scheef te zetten.

Als trainer kan ik het mij heel eenvoudig maken en steeds aan Marieke herhalen dat ze meer steun moet zoeken op haar rechter beugel. Zo kan je je zadel meer naar rechts duwen. Toch, probeer maar eens.

Zadel niet symmetrisch.

Scheef zitten op je paard kan vele oorzaken hebben. Inspecteer je zadel maar eens op scheefheid, ook al komt het pas uit je geliefde paardenshop en is het van een bekend merk. Positioneer je zadel maar eens op je zadelhanger en kijk of de zweetbladen gelijktijdig tegen de muur komen. Ikzelf heb twee zadels gehad die door de zadelmaker niet symmetrisch geassembleerd waren. Dus toch maar even argwanig zijn, ook al betaal je veel voor je zadel.

Je eigen lichaam is scheef.

Scheef op je paard zitten kan ook zijn oorsprong vinden in de asymmetrie van je eigen lichaam. Bij vele mensen is het ene been een paar centimeters lang dan het andere. Gewoon zo van de natuur gekregen. Tijdens je dagelijkse handel en wandel gaat je lichaam ter compensatie dan buigen in de richting van je langste been. Laten we aannemen dat je rechterbeen korter is dan je linker, dan krijg je dus een wat naar links gebogen ruggengraad. En deze scheve ruggengraad neem je natuurlijk mee als je op je paard plaats neemt. Je linkerschouder gaat dat steeds wat lager gepositioneerd zijn dan je rechterschouder. Geen paniek voor het vervolg van je hippische carrière.

Je schoeisel aanpassen

Een goed orthopedist kan dat allemaal goed opmeten en je voorzien van een aangepast inlegzooltje of/ en een verhoogde hiel aan je rechterschoen. Na enkele maanden zal je merken dat je schouders terug op een horizontale lijn zullen terugkomen, ook tijdens het paardrijden. Het verschil in beenlengte is meestal maar een paar centimeters, en dien je niet te compenseren in je stijgbeugellengte. Dat verschil kan je goed opvangen in je buigzame enkel gewricht. Moest je ooit je heup laten vervangen, denk er dan maar aan om je been iets langer of korter te laten maken. Echt hoor, ik spreek uit eigen ervaring. Bij deze afwijking heb je niet de indruk scheef op je paard te zitten of naar een kant weggedrukt te worden. Je zitvlak komt steeds horizontaal op je symmetrische zadel.

Jouw zadel is perfect, Marieke, en je hebt twee jonge gelijke benen en je geeft aan dat je naar links wordt geduwd. Bij jou gaan we dan toch wat verder dienen te zoeken, hé.

Je paard is links gebogen.

Je Jolieke is duidelijk een naar links gebogen paard, met een zwaardere aanleuning op rechts en spoort achteraan steeds wat meer links. Bij een links gebogen paard worden de ruggenspieren rechts, door de verlenging meer onder spanning gezet. Door deze spanningsverhoging komen de rechter ruggenspieren meer naar boven, en dus hoger dan de linker ruggenspieren te liggen. Logisch dus Marieke dat je steeds naar links, naar het laagste punt aan het wegglijden bent. Een kleine afwijking kan natuurlijk wel in een zijdelingse buiging van je eigen ruggengraad opgevangen worden.

Je paard medisch in orde?

Oh, je vertelt mij nu ook dat je Jolieke een lichte vorm van kissing spines heeft en soms met jou wegrent. Rij je Jolieke dan toch maar wat meer voorwaarts neerwaarts, met een duidelijk ondertredende achterhand. De hierdoor ontstane opwelving van de rug zal toch wat soelaas brengen voor dit medisch mankementje. Maar dit verder oplossing behoort tot een ander hoofdstuk, komt allemaal wel goed hoor.

Je paard rechtrichten.

Voor jou, Marieke, zal de oplossing voor je scheef zitten erin bestaan, je Jolieke recht te richten en hem een gelijkmatige en lichte aanleuning op het bit te leren nemen.

Begin maar met op de hoefslag zijn hals afwisselen links en rechts in te buigen, en steeds de nageeflijkheid van links naar rechts te veranderen. Jaja, na een paar meters wens ik die nieuwe halsbuiging steeds te zien verschijnen. Je kan natuurlijk ook slangenvoltes met heel veel bogen rijden met een grote aandacht voor de linker buiging en probeer maar wat meer aanleuning te zoeken op de linker teugel. Tijdens de rechterbuigingen zoek je nageelfijkheid op de rechterteugel, terwijl je ter gelijker tijd op zoek gaat naar meer constant contact aan de linkerzijde. Je kan zo een zwalpende lijn ook op de middellijn rijden, maar dat vraagt veel mee inkadering van de achterhand met je beenhulpen dan tegen de hoefslag. Voor het rechtrichten kan je ook de zijgangen gebruiken, maar dat behandelden wij reeds in een ander artikel.

Snel een beter resultaat.

Prettig om te merken Marieke, dat we reeds na tien minuten zweten op de hoefslag, een rechtgericht Jolieke krijgen, waar je lekker symmetrisch kan blijven op doorzitten, zonder opzij te zakken.

Zo, je hebt gevoeld wat je diende te voelen, maar het opzoeken van die gelijkmatige aanleuning en rechtgerichtheid zal wel een opgave zijn voor de eerstkomende maanden.

Meer hippische interesse?

Dressuurlessen in lichtheid krijgen

Hippische leerboeken lezen

Hippische presentaties voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

Volgende week aanspringen uit achteruit

In mijn nieuwe dressuurproefje dien ik aan te springen vanuit achteruit, Dré. Dat hadden wij tot hiertoe nog niet getraind hé.

Juist Marieke, in die vorm hebben wij dat nog niet uitgeprobeerd, maar aanspringen in galop, daar hebben wij toch al heel veel werk in gestoken.

Misschien best eens bekijken wat voor een weg wij als voorbereiding reeds hebben afgelegd?

Eerst in galop laten vallen

Een jaar en een half geleden waren wij heel tevreden, als wij een rondje in rengalop rond de piste konden rijden. Je jolieke leerden wij in galop te vallen in een hoek. Juist, hierbij lieten wij Jolieke over het binnenvoorbeen in galop vallen. Dat woordje ‘vallen’ is wel de juiste woordkeuze, want je Jolieke kantelde dan over zijn binnenvoorbeen. Dit terwijl zijn achterhand naar boven toe werd gecatapulteerd. Bij het in galop laten vallen vertrekken wij dus duidelijk vanuit de unipedale voorbeen ondersteuning. Dit door het verbreken van het evenwicht in de drafbeweging en meestal met een verhoging van het draftempo.

Dan aanspringen in galop

Wat later zijn wij dit gaan ombouwen naar het in galop aanspringen. Ook hier is het woordje ‘aanspringen’ goed gekozen. Deze meer gevorderde manier van aan galopperen vertrekt vanuit de unipedale achterhand ondersteuning. Het aanspringen vanuit de draf gebeurt op het moment dat het buiten achterbeen van je Jolieke de grond raakt en diep onder de massa van het paard staat. Een beetje geholpen door het andere achterbeen ontstaat hier de unipedale ondersteuning. Best vraag je het aanspringen in galop op het moment dat het binnenvoorbeen naar voor wordt gebracht. Tijdens dat diagonale zweefmoment kan je Jolieke zijn buiten achterbeen meer voorwaarts brengen Door dit ver onderbrengen van het buiten achterbeen kan Jolieke zijn ganse lichaam met een sprong voorwaarts en ook opwaarts propulseren. En dat met zekerheid in de gevraagde galop.

Verfijnen van het aanspringen

Dit aanspringen hebben wij reeds verder verfijnd (Shaping noemt dat in de trainingsleer). Door wat meer verzameling, hebben wij het voorwaartse aanspringen reeds omgebouwd naar een meer opwaartse variant. Alle hulpen hebben wij verder getuned zodat jij met je Jolieke, direct en perfect kunnen aanspringen, op het moment dat het binnen voorbeen tijdens de draffase in de zweeffase aangekomen is. Ondertussen hebben wij ook Jolieke reeds geleerd om op een nageeflijke en doorlatende manier aan te springen, vanuit de stap en ook vanuit het halthouden. Je zou het bijna vergeten, Marieke, maar wat voor een interessante weg hebben wij reeds afgelegd met je Jolieke.

Al de prikkels (Je mag dat ook signaaltjes of hulpen noemen) die wij daarvoor verfijnd aangeleerd hebben gaan wij hier niet in detail uitspitten, dat zou ons te ver afleiden van ons onderwerp.

En nu vraag je om vanuit achteruit te leren aanspringen, Marieke, liefst tegen volgende week, want dan heb je een wedstrijd.

In één week moet het kunnen

Geen paniek, dat gaat zeker lukken, want alle randvoorwaarden voor een beheerst aanspringen zijn er bij je Jolieke zorgvuldig in getraind. Leuk dat je het aantal passen nog mag variëren tussen 3 à 5 stappen. Deze vrijheidsgraad geeft ons de mogelijkheid om de laatste pas voor het aanspringen zelf te kiezen. Natuurlijk gaan wij de gemakkelijkste bezetting eruit kiezen, zodat Jolieke als vanzelf van de diagonale achterwaarts beweging naar galop kan schakelen, zonder nog een twijfelend stap of drafpasje ertussenin te lassen. Het achteruit gaan is een diagonaal beweging, zoals de draf trouwens.

Juiste moment om aan te springen

Het galop aanspringen zullen wij vragen op het moment dat het binnen voorbeen op de grond staat. Op dat moment staat het buiten achterbeen dus ook op de grond en in de juiste positie om het ruiter en paardengewicht naar boven en voorwaarts in de galop te katapulteren.

Verzamelde stap is de basis

Natuurlijk hadden wij ook al de verzamelde stap voorwaarts getraind, met hoge impuls en rechtgericht en nageeflijk, een hoge oprichting, een ondergeschoven achterhand en actieve beenzetting. Deze manier van stappen vragen wij ook in het achteruitgaan. Een achterwaartse stapbeweging met lage hoofdinstelling, een op het bit hangend paard met over de grond slepende benen, …  zijn natuurlijk niet de gewenste gedragingen als voorbereiding voor het aanspringen.

Gewoon doen, het lukt wel

Een hele boterham hé, Marieke, maar laat je niet afschrikken hoor. Jij en je Jolieke hebben alle onderdelen van het achteruitgaan en aanspringen zorgvuldig, maar in andere contexten heel goed voorbereid. Doe het nu gewoon maar, en ja, na een paar keer verloopt het aanspringen vanuit achteruit gaan nagenoeg vlekkeloos. Leuk hé.

Meer hippische interesse?

Dressuurlessen in lichtheid krijgen

Hippische leerboeken lezen

Hippische presentaties voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

Respect en vertrouwen opbouwen

‘Respect en vertrouwen’ komen toch tot stand door het opbouwen van een relatie met je paard, Dré. Ik begrijp niet goed wat het nut kan zijn om mijn Jolieke te negeren? Eigenlijk had ik mijn titel anders dienen te formuleren, Marieke. ‘Een ongewenst gedrag van je paard negeren’ zou al een stuk beter geweest zijn.

De druk van negeren

Stel je voor dat je werkgever op maandagmorgen iedereen hartelijk begroet en bij jou komende de andere kant opkijkt. Juist, negeren kan dus ook aanzetten tot actie, in dit geval tot je valies pakken en wegwezen of blijven en een maagzweer krijgen. Maar in dit artikel gaat het over het niet tot ontwikkeling laten komen van ongewenste gedragingen.

Waarom zijn gedrag veranderen?

Ieder levend wezen verandert zijn gedrag, enkele en alleen om er beter van te worden. Deze gedragsveranderingen komen tot stand door een verhoogde spanning ten gevolge van diverse emoties. Niet vergeten Marieke dat emoties kunnen worden opgewekt door het geven van externe prikkels aan je Jolieke. De prikkels die je toedient aan je Jolieke spelen in op zijn zintuigen. In de hersenen worden deze ontvangen prikkels gekoppeld aan de vroeger opgeslagen ervaringen en omgezet in een spanning. Deze opgewekte spanning kan aangenaam of vervelend zijn. Door deze spanning wordt er in de hersenen dopamine geproduceerd waardoor het paard op zoek gaat naar voldoening. Door een vermijdend gedrag te vertonen zal het paard een vervelende spanning wegwerken, terwijl het paard initiatief zal nemen om een aangename spanning te gaan opzoeken. Je Jolieke zal deze spanningen proberen weg te werken door een gedragsverandering en dit met zo weinig mogelijk inspanning. Ja, zo heeft de natuur het allemaal geprogrammeerd.

Interne prikkels

Ook ten gevolge van interne prikkels (Instinct, hormonen, honger,…), dit naast de invloed van vroegere ervaringen, kunnen sommige gedragingen bij het paard spontaan naar boven komen. Als voorbeeld zou je angst van de vreemde omgeving kunnen aanhalen. Ook heel kleine veranderingen in de omgeving, zoals het plaatsen of wegnemen van een bloempot kunnen een paard op de vlucht jagen. Niet vergeten dat het paard als prooidier zijn leven denkt te redden door direct weg te vluchten en nadien vanop een grote afstand de situatie te analyseren. Wij als mens, laten de binnenkomende prikkels eerst langs ons analyserend brein gaan en nemen pas nadien een aangepaste actie.

Geen vervelende versterkingen

Vervelende versterkingen (Spoor, zweep, …) toepassen zou bij angstsituaties de paniektoestand alleen maar meer aanwakkeren. Door zo’n situaties te negeren en zoveel mogelijk gewoon door te rijden krijgt het paard de mogelijkheid om te gewennen aan de voorlopig nog onbekende situatie. Best houdt men bij angstreacties aanvankelijk een grotere afstand, zodat het paard de situatie in een breder daglicht kan plaatsen. Geleidelijk aan wat dichter naar de plaats van schrikken rijden is dan ook aanbevolen.

Vermijdingsgedrag

Spontaan getoonde gedragingen, zoals schrikken, met het hoofd slingeren, teugels lostrekken, veel weerstand bieden, scheeflopen e.a., hebben dikwijls een ontwijkende component in zich. Door deze ongewenste gedragingen tracht het paard de aandacht van de gevraagde oefening af te leiden en zo de zwaardere belasting te vermijden. Als ruiter mag men zich niet laten verleiden om dit vermijdingsgedrag als primordiaal te gaan beschouwen en te vergeten waar men eigenlijk mee bezig was.

Analyseer het getoonde gedrag

Een goede coach, juist, dat klinkt veel beter dan africhter, zal zijn pupil (Ruiter en paard) dus voortdurend tussen aangename en vervelende versterkingen plaatsen, om een gewenste gedragsverandering te bekomen. Iedere teweeggebrachte gedragsverandering zal geanalyseerd worden op zijn toegevoegde waarde en aangenaam of vervelend versterkt worden. Vroeger noemde men dit het vertoonde gedrag belonen of straffen.

Uitdoving van een gedrag

Maar in plaats van op een vertoond gedrag te reageren kan je als coach dit gedrag ook ‘Negeren’. Door het negeren van een bepaald gedrag krijgt het paard geen enkele feedback en ontstaat er geen verbetering van de levensomstandigheden. Er doet zich namelijk geen aangename of vervelende versterking voor. Dit vertoonde gedrag zal dan ook spontaan verdwijnen. Extinctie noemt men dat in een wetenschappelijke bewoording.

Meer hippische interesse?

Dressuurlessen in lichtheid krijgen

Hippische leerboeken lezen

Hippische presentaties voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

Laterale stap door stal stijfheid

Tijdens het losstappen van je Jolieke had ik al een overhaaste, laterale stap bemerkt, Marieke. Maar ja, dat kan al eens voorkomen bij een temperamentvol paard, dat juist uit zijn gezellige stal wordt geplukt. Een beetje stal stijfheid en veel goesting om erin te vliegen zijn er de oorzaak van. Bij de laterale stap verlaat het voorbeen te vroeg de grond of/en wordt het gelijkzijdige achterbeen te laat ondergebracht.

Spanning als oorzaak

Een laterale stap komt ook wel eens voor bij paarden die juist zwaar gewerkt hebben. Sommigen kunnen de opgewekte spanning van het intensieve werk niet zomaar van zich afzetten en hebben moeite om naar een relaxte stap terug te keren. De overmatige energie wordt dan weggewerkt door te trippelen of een overhaaste (Laterale) stap te vertonen. Het opwekken van spanning is nochtans een noodzaak om tot hogere prestaties te komen, maar je dient deze spanning, na de gevraagde oefening, ook heel snel te kunnen laten afvloeien.

Stijf zetten rug vermijden

Tijdens zo’n slechte stap een voel je toch wel die gespannen rug, Marieke. De oplossing zal dan ook dienen te komen van losmaken van die rug. Iedere dag neem ik mijn Boerboel (Hond hé) aan de leiband mee naar de paarden. Leuk om de lenigheid in de rug van bovenaan te kunnen aanschouwen. Bij ieder aantreden van het achterbeen beweegt zijn flexibele rug zich sterk horizontaal naar de tegenovergelegen zijde. Met dit swingend gevoel onder je kont vertelt je Jolieke ook wel wanneer de stap correct is.

De stap verloopt in 8 fasen

Maar laat ons eerste eens kijken hoe een normale stap eruitziet. Een paar decennia geleden mocht ik voor mijn mondeling trainer examen de beenzetting van de stap uitleggen. Aangezien ik mij dat nu nog goed herinner zal het wel zijn dat dit niet de gemakkelijkste opgave was. En ook nu kost het mij toch wat moeite om dat eenvoudig te kunnen uitleggen. Aangezien één beeld meer zegt dan 1000 woorden heb ik bij de foto ook nog een schema uitgewerkt. Hierin zijn de 8 verschillende ondersteuningsfasen van de stap weergegeven. Ik vermoed dat de meeste lezers ook deze 8 figuurtjes niet zomaar gaan ontleden. Dus toch een kort woordje uitleg hierbij.

Tijdens het vertellen over de stap kan je voor de diverse ondersteuningsfases natuurlijk heel wat indrukwekkende woorden gebruiken:

Fig. 1: Unilateraal rechts. Fig. 2: Tripedaal. Fig.3: Diagonaal. Fig.4: Tripedaal. Fig.5: Unilateraal. Fig.6: Tripedaal. Fig.7: Diagonaal. Fig.8: Tripedaal. Zo, probeer nu maar aan jezelf eens uit te leggen hoe een stap functioneert. Als je dat op een vloeiende manier kan doen, dan heb je het zeker begrepen.

Ontleding van stilstaande beelden

Dankzij de fotografie is men erin geslaagd de diverse beenzettingen van de stap te onderkennen.

De bijgevoegde foto heb ik laten overeenkomen met de eerste tekening van de ondersteuningsfasen, zo ben je toch al wat onderweg in je verdere zoektocht. Het is ook in deze fase dat je best de kwaliteit van de stap kan beoordelen. Het paard steun hierbij op de twee rechts laterale benen. Het voorbeen is steeds groen afgebeeld en het achterbeen in het rood. Op de foto bemerk je dat het zwevende achterbeen als het ware het voorbeen weg drijft om verder te kunnen overstappen. Overstappen is de achterhoef verder plaatsen dan de voetafdruk van het voorbeen op de bodem. Lenige paarden zetten hun achterbeen tot 4 hoeven verder dan de voorhoefafdruk. Bij lenige paarden hoor je nog wel eens het tikken van het achter ijzer tegen het voorste. Maar een goed hoefsmid kan dit tikken toch wat voorkomen door het achterste hoefijzer iets achteruit te trekken en zo ook het achterhalen (Opentrappen van de hoefbal) te voorkomen.

 Geen stap geen paard

Een ruime overstap is dan ook de eerste vereiste voor een goed dressuurpaard. Deze staat eveneens garant voor het verder onderbrengen van de achterhand tijdens de zwaarder oefeningen, zoals de piaffe. Jury’s refereren nogal eens naar de driehoek (Ook ‘V’ genoemd) die gevormd wordt tussen het grond verlatende voorbeen en het naderende achterbeen, terecht trouwens.

Meestal bij het verzamelen

Je Jolieke heeft tijdens het rustige stapwerk een overstap van meer dan drie hoeven, Marieke, prachtig hé. Tijdens het verzamelde werk ontstaat er toch wat overdaad aan spanning en zien wij haar meer lateraal komen. Meer lateraal komen betekent dat je Jolieke in de richting van de telgang evolueert. Bij de echte telgang verplaatsen de gelijkzijdige benen zich nagenoeg parallel aan elkaar en is er van de hiervoor besproken driehoek (‘V’) geen sprake meer. Je kan deze stapbeweging terecht wat vergelijken met de telgang of tölt draf bij sommige paardenrassen.

Onregelmatig stap is wat anders

De gespannen stap van je Jolieke is wel een regelmatige stap, Marieke, gelukkig maar. Onregelmatige stap is wat heel wat anders dan Laterale, overhaaste of gespannen stap. Met het begrip ‘onregelmatige stap’ verwijst men naar een grote en een kleine pas door de achterbenen. De staplengte van het linker achterbeen is dus niet hetzelfde als van het rechter achterbeen. Deze manier van stappen kan ook zijn oorsprong vinden in een te hoge spanning, een zware eenzijdige aanleuning of een medisch probleem. Bekijk je paard toch maar eerste eens in een onbereden stap. Bij het vertonen van een onregelmatige stap in vrijheid laat je best je paard eens veterinair nakijken. Een kreupel paard vertoont steeds een onregelmatig stap, waarbij de ondersteuningstijd van het pijnlijke been zoveel mogelijk wordt verminderd. Kruisspat in de sprong en een pijnlijk SI-gewricht aan het bekken zijn dikwijls als oorzaak van een onregelmatige stap aan te wijzen. Is er medisch geen onregelmatigheidsprobleem, dan dien je de oorzaak te zoeken in rijden zelf. Meestal is een eenzijdige zware aanleuning op het bit de oorzaak van de onregelmatige stap.

Voorwaarts neerwaarts

Bij het bespreken van telgang gaan mijn gedachten uit naar mijn Hertog, die als vierjarige hengst zwaar geïnteresseerd was in de omgeving en met opgerichte hals speurde naar jonge merrietjes en daarbij een perfecte, maar ongewenste, telgang vertoonde in de stap. Zo een laterale stap mag men zeker niet lang tolereren, want hierdoor wordt deze ongewenste drang een automatisme en geraak je er nog moeilijk vanaf. Telgang en laterale stap zijn te voorkomen door het paard lang en diep, dus voorwaarts neerwaarts, te rijden met een nageeflijke hand. Dus het paard naar meer ontspanning brengen. Vanuit deze ruimere correcte stap zal men langzaamaan en kortstondig naar de verzameling toe werken. Langere verzamelde reprises zal men trainen, juist voor het kantelpunt naar de laterale stap zich voordoet.

Toch puntjes verzamelen

Leuk dat je het aanspringen in galop vanuit de stap mooi voorbereid met een verzamelde stap, Marieke, maar tijdens de wedstrijd zou ik dat verzamelen voorlopig tot een minimum herleiden. Ik zou je ook aanraden om minder verzamelde stap tijdens de keertwendingen te rijden. Op een minder verzamelde stap krijg je zeker meer punten dan op een slecht verzamelde laterale stap.

Meer hippische interesse?

Dressuurlessen in lichtheid krijgen

Hippische leerboeken lezen

Hippische presentaties voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

Galopwissels kan je kopen

Ik heb mijn Jolieke aangekocht als een verder afgericht paard Dré. Zij kent zelfs al de series van de vliegende galopwissels. Voor zoveel enthousiasme zwicht ik natuurlijk, laat je wissels om de vier maar eens zien, Marieke. Ik ben benieuwd wat de vorige berijder erop gezet heeft voor jou.

Marieke neemt gezwind de diagonaal om haar vaardigheid ten toon te kunnen spreiden. Alleen al de brede lach van Marieke vertelt mij dat de vierer’s er voor haar perfect uit gekomen zijn. Joepi, geen enkele telfout in de wissels. Prettig toch als je als nieuwe ruiter zo’n gevoel mag ervaren, Marieke, maar nu gaan wij samen je demonstratie eens dieper analyseren.

Perfecte timing nastreven

Eerst en vooral nog eens benadrukken Marieke, dat je wissels perfect in timing, om de vier passen zijn gegeven, en de wissels van achter naar voor zijn doorgesprongen. Dat op zich is al een heel belangrijke vaststelling.

De kwaliteit van de galopwissel verbeteren

Als trainer zou ik je aanraden om de zo gezellig series voor een tijdje vaarwel te zeggen en de kwaliteit van de individuele galopwissel te verbeteren. Laat ons samen de mogelijkheden tot verbetering eens bekijken.

Versnellen tijdens de wissels

-Bij iedere galopwissel versnelt je Jolieke onopgemerkt een beetje zijn galop. Maar na enkele geslaagde wissels begint je Jolieke uiteen te vallen en gaat je verzameling verloren. Op het einde van je serietje krijg ik de indruk dat je in een rengalop, voor het begint te regenen, heel snel naar huis wil galopperen. 

Ik zou je aanraden, om tijdens het trainen van je enkelvoudige galopwissels, het tempo na de wissel wat overdreven terug te nemen. Haal zo de overdreven voorwaartse drang er maar uit, Marieke. Leer je Jolieke dan ook maar om de wissels afwisselend in een lager en hoger tempo te springen.

Rechtrichten tijdens de wissels

-Je Jolieke spoort tijdens de serietjes met de achterhand rechts van de voorhand. Tijdens de wissel naar rechts vliegt de achterhand meerdere decimeters (Ha, een decimeter is 10 cm hé) naar rechts. En tijdens de wissel naar links komt de achterhand zelfs niet tot de lijn die de voorhand aan het volgen is. Ik stel vast dat de galopwissel naar links een stuk moeilijke gaat dan deze naar rechts.

Het rechtrichten tijdens je gewone galopwerk accentueren, zal hiervoor een oplossing kunnen zijn. Schotel je Jolieke maar heel wat schouderbinnenwaarts rechtsvoor tijdens je galoptraining. Zo leer je haar rechter achterbeen meer onder de massa te treden. En probeer de aanleuning rechts te verhogen en links te verlagen. Het afwisselen van renvers en schouderbinnenwaarts, zeker op de rechterhand, in alle gangwijzen kan ons daarbij helpen. Ja, ik weet het wel, dat is een hele boterham, Marieke.

Het verruimen van de galopsprongen

-De galopsprongen van je Jolieke verkleinen heel veel tijdens de series van wissels. Deze kleinere galopsprongen vinden ook hun oorsprong in het energievretende uitzwaaien van de achterhand. Om de galopsprongen te vergroten zal je een langer zweefmoment dienen te creëren. Dit kan enkel door meer opsprong (De amplitude noemt dat) in deze parabool beweging te krijgen. Juist, allemaal moeilijke woorden. Misschien leg ik het beter uit met een steen die je in de lucht werpt? Om ver te kunnen werpen moet je de steen voldoende hoog opgooien.

Ook hier zal je sterk dienen te werken aan het kunnen beïnvloeden van de galopsprongen in je gewone galopwerk. Door het rechtrichten en verzamelen van je Jolieke zal de afstuwing naar het zwaartepunt een grotere verticale kracht ontwikkelen. Met je zit, Marieke, kan je ook die galopsprong leren verhogen en verlagen. Maar dit dieper uitspitten zou ons hier te ver afleiding van het besproken onderwerp. Eens dit allemaal verworven is kan je dat later meenemen tijdens het rijden van je serietjes.

Basiswerk voor maanden

Leuk te weten dat je Jolieke de galopwissel series reeds beheerst Marieke, dat is toch maar meegenomen. De eerstkomende maanden zullen wij onze gezamenlijke aandacht toch moeten richten op het verbeteren en beïnvloeden van de kwaliteit van de galop. Mag ik je aanraden al de voorgestelde verbeteringen niet tijdens de series te oefenen. Train alle te verbeteren onderdelen stuk per stuk tijdens je gewone galopwerk en probeer het resultaat pas later mee te nemen in je serietjes.

Ikzelf hou van dit verfijnde werk, Marieke, en hoop dat ik je kan meenemen in dit minutieuze dressuurwerk. Wij gaan er samen nog genoegen aan beleven.

Meer hippische interesse?

Dressuurlessen in lichtheid krijgen

Hippische leerboeken lezen

Hippische presentaties voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

Tijdens de wedstrijden krijg ik steeds heel lage quoteringen op mijn galop pirouettes, Dré, zou jij mij daar kunnen bij helpen.

Eerst doen en dan samen analyseren

Rij maar eens een pirouette zoal je denkt die te moet rijden, Marieke. Daarna zullen wij samen analyseren waar het schoentje wringt. Dat je Jolieke een veel te grote cirkel beschrijft en naar buiten kijkt zijn de belangrijkste punten die ik bemerk, Marieke. Daarbij komt zij ook nog licht tegen je hand, waardoor het geheel niet meer mooi over de rug verloopt en weinig opgesprongen is. Gelukkig ‘voel’ jij ook wat ik ‘zie’ en kunnen wij dus samen aan de slag.

Pirouette en oorlog voeren

Maar misschien dienen wij eerst eens te bespreken hoe een goede pirouette er uit ziet en waarom men dat zo vraagt. In de vroegere oorlogsvoering was de cavalerie het belangrijkste onderdeel van het strijdtoneel. Met de vlam in de pijp op elkaar toe galopperen en met het zwaard op elkaar inhakken. Een heel korte ommekeer maken om snel terug te kunnen toeslaan. Daar wordt de gracieuze pirouette van de dressuursport geboren. Gelukkig hebben wij geen zwaard in de hand en kunnen wij ons paard met beide handen de nodige informatie verschaffen.

Leren ter plaatse galopperen

Een galop pirouette is nagenoeg hetzelfde als een keertwending om de achterhand in stap, waarbij de achterhand van het paard nagenoeg te plaatste blijft bewegen. Om een goede galoppirouette te rijden moet je dus je paard kunnen verzamelen tot een galop ter plaatse, en dit zo snel mogelijk. Probeer maar eens hoever je Jolieke terug kan komen in de galop en tracht maar eens om op een rechte lijn ter plaatse te galopperen. Oh, dat schijnt nog niet zo evident hé Marieke. Dit punt kan je tijdens je volgende trainingen reeds meenemen als afzonderlijk actiepunt.

Aanspringen vanuit de keertwending

Eens de galop ter plaatse een verworven zaak is kan je het ronddraaien van de voorhand oefenen. Natuurlijk heb je dit fenomeen al aan je paard geleerd tijdens de keertwending om de achterhand in stap. Het aanspringen in galop tijdens de bekende stap keertwending kan een goede aanzet zijn om je Jolieke de galoppirouette te leren.

Rijden met je zit

En probeer dat ter plaatse galopperen ook te verkrijgen door het verhoogd aantrekken van je kruis, zodat je minimaal je teugels dient in te zetten. Sterk inwerkende teugels geven minder actieve achterbenen en zijn dus de oorzaak van het minder opspringen in de pirouetten. Streef ernaar om alle tempi in de galop te kunnen vragen door het meer of minder aantrekken van je bekken. Een los met het paard meebewegend bekken dient een galopverruiming teweeg te brengen. Een blokkering van je bekken daarentegen zal een bruuske halt betekenen. Alle variaties in het bewegingspatroon van je Jolieke dien je op deze manier te kunnen bewerkstelligen. Juist Marieke, ook hiermee heb je de eerste weken al heel wat voer voor je voorbereidende trainingen.

Achterhand inkaderen met de travers volte

In de tussentijd kan je natuurlijk ook al werken aan de arbeidspirouette. Bij deze oefening wordt je Jolieke op een steeds kleiner wordende spiraal volte geplaatst in de travershouding. Door de kleinere volte gaat het paard steeds wat meer verzamelen. Dit meer onder de massa plaatsen van de achterbenen is ook nodig om het ganse paardengewicht te kunnen naar boven stuwen. De voorhand komt daardoor meer van de grond, zodat er meer tijd in het zweefmoment zit en er een grotere pas zijwaarts genomen wordt. Door deze travershouding leert de ruiter het naar buiten uitzwaaien van de achterhand te voorkomen en de achterhand naar een cirkeltje van ongeveer 30 cm te begeleiden. Door het uitzwaaien van de achterhand tracht je Jolieke namelijk te ontsnappen aan de verhoogde belasting op het achterbeen. Tijdens het rijden van een arbeidspirouette kan je Jolieke ook mooi nageeflijk gemaakt worden of/en haar buiging naar binnen toe worden bevorderd.

Vleugje schouderbinnenwaarts

Tijdens de officiële dressuurproeven wordt er steeds vanaf een rechte lijn naar de pirouette toe gereden. Door het trainen op de traversvolte kan het paard de neiging krijgen om in de travershouding de plaats van de pirouette te benaderen. Om dit euvel te vermijden wordt tijdens het aanrijden op de pirouette een vleugje schoudervoor gevraagd. Ook tijdens het trainen op de traversvolte kunnen er stukjes schouderbinnenwaarts ingelast worden, zodat het paard mooi recht gericht kan worden op de volte. Uiteindelijk dient het paard ook in de pirouette een rechtgericht gevoel te geven, en stuwt de achterhand mooi voorwaarts naar het gezamenlijke zwaartepunt van paard en ruiter tijdens deze gebogen oefening.

Hoeveel pirouettes rijden?

In de wedstrijden wordt er eerst een kwart pirouette gevraagd en later een volledige cirkel (Ja, dat is 360°, en neen niet graden Celcius, dat is temperatuur). Tijdens de GP-kür mag je zelfs tweemaal volledig rond je verticale as draaien. Tijdens de trainingen hou ik er niet van om kleine stukjes pirouettes te draaien. Meerdere aaneensluitende arbeidspirouettes geven je meer tijd om de techniek van jezelf en je paard bij te schaven. Daarbij kan je in functie je Joliekes respons de belasting verhogen of verlagen door de volte kleiner of groter te maken. Spelen maar met je paard.

Een galoppirouette is hoog en traag gesprongen

Een galoppirouette krijgt meer uitstraling door hoog opgesprongen en traag uitgevoerd te worden. Paarden waarbij de draagkracht van de achterhand niet voldoende ontwikkeld is zullen een laag bij de grond uitvoering geven. Dit komt doordat snelle en vele kleine passen de ondersteuning tijd en het gewicht op de achterhand verminderen.

Achterhand dient actief te blijven

Zoals in de keertwending in stap dient ook in de galoppirouette de achterhand iedere pas, in het galopritme, de grond te verlaten. Probeer zelf maar eens 360° in het rond te draaien met je steunend been als een paal in de grond geplaatst. De grote wringmomenten die in een geblokkeerd binnenbeen ontstaan zijn op zijn minst schadelijk te noemen voor de pezen en gewrichtsbanden. Het trainen op de arbeidspirouettes leert het paard de correcte beenzetting in de galop te onderhouden. En ja Marieke, tijdens de galoppirouette wordt het diagonale benenpaar ontbonden en krijg je een viertaktgalop. Het achterbeen zal sneller op de grond komen dan het corresponderende voorbeen om sneller meer belasting te kunnen opnemen en zo het ganse paardengewicht naar boven te katapulteren. Deze manier van galopperen noemt men in de Spaanse rijschool de Redopp- of schoolgalop.

Een duidelijk plan hebben

Zo, Marieke, je trainingsplan voor de eerstkomende weken is dus uitgeschreven. Ter plaatse galopperen, aanspringen uit de keertwending en arbeidspirouette zullen met voorrang op je agenda worden geplaatst. Niets onoverkomelijks, succes, het komt goed hoor.

Meer hippische interesse?

Dressuurlessen in lichtheid krijgen

Hippische leerboeken lezen

Hippische presentaties voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

Van de eerste keer goed doen.

Kom je eens naar mijn jonge paard kijken Dré, mijn Jolieke is ondertussen bijna 4 jaar en enkele maanden zadelmak. Met mijn grand-prix paard heb ik nog bij jou gelest, maar Ik wil er zeker van zijn dat deze eerste maanden met mijn jonge hengst goed verlopen zijn.

Het wel en wee van bijzetteugels.

Bij mijn aankomst was Jolieke reeds gelongeerd, maar bij zo’n jong paard wil ik toch de wijze van longeren eens bekijken. Doe hem toch nog maar eens een paar rondjes ronddraven aan de longe, Marieke. Jolieke is ‘deskundig’ van bijzetteugels voorzien, een soort vaste martingale, maar dan vast bevestigd aan de ringen van het eenvoudige trensje. De bijzetteugel is zo bevestigd dat hij alleen inwerkt als Jolieke zijn hoofd hoog ophoog steekt, en dat is natuurlijk zoals wij het wensen.

De bovenlijn lang maken.

Je Jolieke loopt heel kort in de hals en dit zonder enige contact met zijn bit. Deze ongewenste manier van lopen zal je Jolieke later in het bereden werk ook verder vertonen. Maak die bijzetteugels maar eens los Marieke. Knoop je buitenteugel zijdelings maar vast aan je singel en steek je longe door de trensring en dan zijdelings naar de singel toe. Op deze manier kan je een contact opbouwen tussen je hand en de mond van je paard. Het lichte weerstand bieden en nageven met je vingers doe je juist op dezelfde manier als wanneer je rijdt. Zo kan je je Jolieke uitnodigen om het bit te volgen en hem in een lange voorwaarts neerwaarts positie te krijgen. Eigenlijk hou ik niet van vaste bijzetteugels bij een paard. De paarden leren hierbij wel mooi in de krul te lopen, maar ze ontvluchten eigenlijk het contact met het mondstuk en dus de hand van de ruiter.

Het gevaar van bijzetteugels.

En ja hoor, ook tijdens het bereden werk kruipt Jolieke ver achter de loodlijn in een diepe krul, zonder enige contact met Mariekes hand. Bij de meeste jonge paarden dien ik de berijders aan te zetten om hun paard nageeflijk en over de rug te krijgen, maar hier is dat niet zo. Maak dat opgekruld lopen maar ongezellig Marieke, door het mondstuk onrustig in de mond te doen vibreren. Ik neem aan dat je in je jeugd nog geleerd hebt om een koord over de grond te laten voortbewegen als een slang? Dat is wat je ook kan doen met je teugels. Ja hoor, leer je Jolieke maar eerst wat tegen je hand in te komen en aanzetten om zijn neusje eruit te trekken. Natuurlijk geef je de handen dan voldoende mee zodat hij leert open, met zijn neus voor de loodlijn te lopen. Je Jolieke dient te leren dat hij je hand voorwaarts kan meenemen, tot het punt waar jij dat toestaat. Eens je paard uit zijn krul komt word jij natuurlijk poeslief met je handen. Dit nageven noemen wij een aangename versterking van het nieuwe gewenste gedrag.

Het ongewenste patroon doorbreken.

Het is bekend dat een gedrag na 21 herhalingen een automatisme wordt. Het vraagt dan ook veel inspanning om paarden, dewelke gedurende een langere periode met een verkeerde aanleuning getraind zijn, terug het bit op een soepele manier te doen aannemen. Te veel focus op dit aanleuning probleem dient vermeden te worden. Beter is het om het paard uit zijn patroon te halen door een ‘clear zone’ op te zoeken en verwarring te zaaien. Dit kan door het paard meermaals links en rechts te buigen of een zwaardere oefening te geven. Onbekende oefeningen geven meestal wat verzet in de aanleuning en dat is toch wat wij hier willen bekomen.

De ruiter nodigt uit tot contact.

Regelmatig lees ik in de hippische literatuur dat het paard zelf het contact met de ruiterhand moet komen opzoeken. Persoonlijk vind ik dat de ruiter het initiatief dient te nemen en het paard met zijn zachte hand dient uit te nodigen tot een kauwend contact met de tong van het paard. Om het met een metafoor te zeggen, de ruiter belt naar het paard en hoopt dat het paard de telefoon opneemt, zodat er contact ontstaat tussen beide partijen. En ja, de manier waarop het paard het contact al of niet opneemt zal door het paard zelf bepaald worden. Het kan zwaar gewicht willen nemen op de teugel, achter de teugel kruipen en alle mogelijke andere varianten daartussen. Om met de metafoor verder te gaan, misschien steigert het paard reeds bij het rinkelen van de telefoon. Het zal aan de ruiter zijn om de contact name dan maar op een andere manier aan te pakken! Misschien aan de deur gaan kloppen i.p.v. te telefoneren. Neem je de voordeur of de achterdeur of kruip je langs het openstaand raam binnen, haha.

Fijne signaaltjes creëren emoties.

Juist, bij een lichte aanleuning worden er voortdurend minuscule signaaltjes uitgewisseld tussen paard en ruiter. Hierdoor wordt de gemoedstoestand van paard en ruiter op een fijne manier uitgewisseld. Door het spelen met deze fijne signaaltjes is het mogelijk voor de ruiter om doelbewust op de emoties van het paard in te spelen. Emoties zijn de trigger om spanningsveranderingen teweeg te brengen bij het paard en zo het gedrag van je paard te beïnvloeden. De heel intensief bewegend oren van het paard zijn de uiting van het voortdurende ‘mentale contact’ tussen ruiter en paard.

Rijden met vingers van een pianist.    

Ik stel vast dat vele ruiters te veel met hun handen aan het prullen zijn en hun paard onbewust in de bek trekken. Ook hier kruipen de paarden in een krul achter de loodlijn en trachten zo de vervelende inwerking te vermijden. Dikwijls blijft de onwetende ruiter ook dan nog met zijn handen ongewenste mondcontacten bij het paard geven. Dit duurt zolang tot het paard deze vervelende inwerkingen in zijn mond beu is en de teugels uit de hand van de ruiter rukt of zelfs staakt met werken, dit tot steigeren toe. Met een stille, dode hand verkrijg je nooit een goede nageeflijke aanleuning, ook niet met een te veel bewegende hand. Een hand dient rustig op zijn plaats gehouden te worden, met losse armspieren en soepele vingers als een goed pianist. Een heel licht doorhangend teugeltje is het ultieme kenmerk van een lichte aanleuning. Het belang van een lichte aanleuning bepaalt het volledig bewegingspatroon van het paard. De manier van aanleuning maakt een paard tot een ballerina of doet het degenereren tot het de soepelheid van een slecht houten hek.

Meer hippische interesse?

Dressuurlessen in lichtheid krijgen

Hippische leerboeken lezen

Hippische presentaties voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

Ik kan niet op training komen

Ik ga er vandaag niet op training geraken Dré, mijn Jolieke is met geen stokken op de trailer te krijgen!

Marieke stelt niet de vraag of ik een handje wil helpen met laden, mogelijks weet ze dat ik door mijn ouderdomswijsheid (Ha, je kan dat ervaringen noemen) nooit inga op de vraag om een paard te helpen laden. Er zijn genoeg mensen die daar hun specialiteit van gemaakt hebben en dat ook nog op een deskundige manier doen. Ik weet ook wel dat er nog veel meer ‘would be’ specialisten zijn die met volle geweld op zo’n situatie proberen in te spelen. Maar voor een gemotiveerd lesklantje doe je toch al eens wat meer, zeker als je wat voorgeschiedenis van de combinatie kent.

Voorgeschiedenis kennen

Marieke is een wat onzeker typetje maar met een hart vol goesting om dressuur te rijden. Zij heeft haar vier jarige Jolieke een paar maand geleden zadelmak en toch al wat aangereden aangekocht. Verstandig van haar om toch eerst bij haar thuis wat dressuurlesjes te nemen, om haar Jolieke beter te leren kennen en haar eigen zelfvertrouwen een boost te geven. Jolieke blijkt zich te ontpoppen als een temperamentvol, gevoelig maar eerlijk paard en Marieke wil nu bij mij thuis komen lessen. Een jong paard dient immers ook op verplaatsing te leren presteren, zeker als je de intentie hebt om wedstrijden te rijden.

Eerste poging mislukt

Een paar weken geleden deed Marieke haar eerste poging om tot bij mij te geraken, maar dat was toch wat verkeerd uitgedraaid. Niet goed voor het opbouwen van je zelfvertrouwen, als je trailer op een drukke autosnelweg begint te slingeren en je uit veiligheidsoverwegingen naar de pechstrook wordt verwezen. Marieke’s adrenaline niveau stijgt natuurlijk ten top als ze bemerkt dat Jolieke met zijn hoofd en voorbenen over de achterklep naar buiten hangt.

Zij krijgt gelukkig van Jolieke nog een voorbijvliegend minuutjes de tijd om een reserve touw aan de halster te bevestigen. Dan besluit Jolieke maar om volledig over de achterklep te klauteren en pardoes op het natte asfalt van de autosnelweg neer te poffen. Dit terwijl de vrachtwagens met de vlam in de pijp voorbijsnellen op het naast liggende rijvak. Marieke zet na wat angstmomenten haar Jolieke terug op de trailer en ik tref haar en haar vriendin een kwartiertje later zwaar hyperventilerend aan op de eerstvolgende afrit.

De situatie analyseren

Uit een korte ‘Root cause analysis’ (Mooie term hé) blijkt dat je Jolieke best niet met een aftands touw bevestigd. Een stevig en relatief kort touw of kettinkje in de trailer is aangewezen. Natuurlijk steeds voorzien van een snelsluiting van goede kwaliteit. Als secundaire preventiepunten komen de stevige bevestiging van het middenschot en het sluiten van de opening boven de klep naar voor.

 Een tweede poging wagen

Wij zijn nu een paar weken verder, Jolieke is snel hersteld van zijn schaafwonden, wordt thuis reeds verder doorgetraind en is ook reeds met de trailer naar de cluboefening gebracht. Het moment is aangebroken om terug tot bij jou te komen voor de training Dré.

Maar de telefoon rinkelt en: ‘Jolieke wil niet op de trailer gaan Dré, ik kan dus niet op les komen vandaag, sorry hoor’, klinkt het toch wat wanhopig aan de andere kant van de lijn. Ik spring dadelijk in mijn wagen en snel naar jou toe Marieke, laat alles maar staan zoals je bezig bent.

De omgeving klaarmaken

Verplaats je trailer tot tegen de stallingen Marieke, dan is er toch reeds één zijde waarlangs Jolieke niet meer kan uitbreken. De andere kant van de loopplank barricaderen wij wel met een serie springbalken en twee staanders. Deze plaatsen wij natuurlijk in ‘funnel’ vorm en volledig tegen de trailer aansluitend. Juist zoals de cowboys hun paarden in een kraal drijven.

Neem maar een koordje en bevestig je toegangsdeurtje vooraan maar, zodanig dat het steeds open blijft staan. Een prooidier ziet graag een uitgang om vooruit te kunnen ontsnappen, en dat te kleine deurtje kan helpen om het einde van de tunnel te zien.

Goed gedaan Marieke, je hebt reeds wat voeder in de trailer gereedgezet, in een kommetje dan nog wel, zodat je het voedsel zelf kan aanbieden. Dat hooinet beperkt wel wat onze handelingen om je Jolieke vast te binden, maar laat toch maar hangen.

Paard en ruiter klaarmaken

En nu gaan wij toch maar je Jolieke zelf klaarmaken om de finale te spelen hé. Doe hem maar zijn gewone hoofstel op, daarboven een halster en bevestig maar een longe aan de trensringen. Zo hebben wij toch iets meer te vertellen en zijn wij ook reeds klaar om Jolieke straks in de trailer vast te binden. Mag ik de handschoenen van je papa even gebruiken? Aan handen vol blaren tgv een doorschurende longe heb ik ondertussen een grote aversie gekregen.

Marieke verzekert mij dat ze geen stokken of zwepen tijdens haar pogingen tot laden heeft gebruikt, en dat bemerk ik ook bij het klaarmaken van haar Jolieke.  Jaja, ik weet dat je Jolieke heel gevoelig is voor zwepen, maar geef mij toch maar je gewone dressuurzweep.

Op een tiental meter van de trailer exciteer ik Jolieke op een kleine volte rondom bij. Neen er wordt niet geslagen of geschopt. Wel wil ik zijn verblijf op afstand van de trailer ongezellig maken. Een vervelende versterking geven noemt men, voor een gedrag dat men niet wenst.

Respect en vertrouwen voor de begeleider

Ik bemerk dadelijk dat Jolieke niet veel respect heeft voor mij als (bege)leider, hij loopt nogal door het mondstuk heen. Eerst en vooral wens ik gehoorzaamheid, gewoon aan de hand, met mij meelopen en stoppen als ik stop, spontaan reagerend op mijn lichaamstaal. En ja, hier dien ik hulpen te geven die boven zijn reactie drempel uitstijgen. Ik speel hier de dominante merrie en Jolieke moet tevreden zijn met het volgen van zijn leider. Naast mij lopend krijgt Jolieke lichte activeringen van de dressuurzweep. In de kudde wordt een paard door de leidende hengst bijtend voortgedreven in de gewenste richting. Eigenlijk plaats ik Jolieke hier in een onderdanigheidspositie, voortgedreven door de leidende hengst en beperkt worden in het voorwaarts gaan door de leidende merrie. En ja hoor Jolieke is eerst wat verbaasd over wat er allemaal gebeurt, maar zijn instincten vertellen hem snel zijn onderdanige plaats in de kudde.

Met weinig tevreden zijn

En dan maar op de trailer aflopen, ik als leidend dier een beetje vooruit en recht naar de trailer toe kijkend. Hoe dichter wij de trailer naderen hoe minder wij de vervelende versterkingen (Toucheren met zweep) toepassen. Wij wensen dat Jolieke aangename ervaringen opdoet bij het naderen en zeker in de trailer. Wat leuk zeg, van de eerste poging zet hij reeds een onrustige stap op de rubberen loopplank. Hoera, hoera, en wij versterken dit gedrag op een aangename wijze. (Belonen noemde men dat vroeger).

Zelf het paard van de trailer halen

Wijzelf halen Jolieke terug van de loopplank, waar niets vervelends gebeurd is, en begeleiden hem terug naar het vervelende werk op dat kleine voltetje, ver (10m) van de trailer verwijderd en stormen terug op de trailer af. Bij iedere poging merken wij dat hij een pasje verder op de loopplank gaat staan. Na een tiental pogingen sprint Jolieke als een ervaren paard tot diep in de trailer, zijn leider achterna.

Allemaal toch heel eenvoudig, je paard tussen vervelende- en aangename versterkingen steken om het gewenste gedrag te bekomen.

Neem nu zelf maar over Marieke, je bent toch een schooljuf en weet dus als de beste dat veelvuldige herhalingen tot een automatisme leiden.

Tot de volgende keer Marieke, dan geraak je zeker tot bij mij thuis om lessen.

Meer hippische interesse?

Dressuurlessen in lichtheid krijgen

Hippische leerboeken lezen

Hippische presentaties voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

Leren goed paardrijden op latere leeftijd

Ik ben al 55 jaar geworden Dré, en in mijn jeugd heb ik nog een paar jaar in de manege gereden. In mijn huidige levensfase wil wat meer tijd aan mijzelf besteden. Ik heb een 5-tal jaar geleden mijn eerste eigen paard gekocht. Omdat ik het goed wil doen heb ik her en der reeds wat dressuurlessen gevolgd, maar ik ga er niet op vooruit, integendeel. Reeds als in stap de teugels aanneem steekt Jolieke haar hoofd naar boven, om mij het leven onhebbelijk te maken. Daarbij heb ik 6 maand geleden nog mijn arm gebroken bij een ongelukkige val van mijn paard. Ik rij zo graag paard, maar ben op dit moment bang en de sporen (Treinsporen hé) volledig kwijt. Zie jij het zitten om een oudere gemotiveerde amazone op het juiste pad te zetten. Of hou je je enkel bezig met het succesrijk wedstrijd rijden van die jonge talentvolle grieten? Ik zelf heb niet de intentie om wedstrijden te rijden. Maar wil graag deftig kunnen dressuur rijden met mijn eigen paard en dit binnen mijn eigen vermogens.

Samen naar vertrouwen zoeken

Ja, Marieke, wij gaan er samen tegenaan gaan en op zoektocht gaan naar voldoening met je Jolieke. ‘Ertegen aan gaan’ Dré, ik ben wel bang om er terug af te vallen door het oppeppen van een onstuimige instructeur.  Oei, dat was een verkeerde woordkeuze van mij Marieke, we gaan samen op zoek naar verbeteringen in je rijden en dit binnen de grenzen die je mij aangeeft. Op deze oude knar van een instructeur kan je rekenen, daarom had je mij toch gevraagd.

Bij mijn aankomst stappen Marieke en Jolieke, beiden mooi opgepimpt, reeds rustig door de nieuwe maar wat weinig verlichte binnenbak. Al snel wordt bevestigd dat Jolieke de truc gevonden heeft om de teugels los te trekken om aan de inwerking van Marieke te ontsnappen.

Eerst wat longeerwerk

Stap maar af Marieke, waar ligt er hier ergens een longeerlijn? Ja, laat je Jolieke maar een paar rondje onbereden ronddraven op de cirkel aan de longe. En ja hoor, na veel aanporren slaagt Marieke erin om uit haar Jolieke een sloffend drafje te persen en dit met een hangende hals en een achter komende achterhand. Deze manier van lopen is heel goed voor een aftands manegepaard. Maar zonder looplust en een voldoende reactiviteit wordt het dressuurruiter heel onhebbelijk gemaakt.

Opgewekte drang voorwaarts installeren

Eerst gaan wij de reactiviteit van je Jolieke op je zweepsignalen verbeteren en trekken ons niets aan van de hoofdhouding. ‘Een opgewekte en beheerste drang naar voor’ is toch de eerste vereiste om een paard tot prestaties te kunnen aanzetten. En ja hoor, na enkele herhalingen begrijpt Jolieke reeds dat je dient ‘aan te trekken’ bij het slechts licht opheffen van de longeerzweep. 

Nageeflijkheid reeds aan de longe

Nu de drang voorwaarts erin geprogrammeerd is, veranderen wij onze teugelvoering tijdens het longeren. Zo wordt Jolieke uitgenodigd om met een lange hals, maar over de rug te lopen. Hier initiëren wij de eerste nageeflijkheid van Jolieke, dewelke zij en ook Marieke, gedurende de ganse loopbaan als dressuurpaard nodig zullen hebben.

Zo, Marieke, de eerst twee eerste basisprincipes van de rijkunst zijn nu succesvol geïnitieerd, en dit op een voor jou veilige manier. Je eerste successen zijn binnen, hoera, goed gedaan.

Meerdere zintuigen aanspreken

Aan de longe heb je kunnen ‘zien’ en ook wat ‘voelen’ hoe een goedlopend paard zich gedraagt. Stijg maar om, vanaf nu zal het moeten doen met enkel je ‘gevoel’, succes. En ja hoor, Marieke slaagt erin om de reactiviteit op haar beenhulpen sterk te verhogen, zoals zij dat eerder ook reeds met het longeren had gedaan.

Nageeflijkheid tijdens het halthouden

De nageeflijkheid enten bovenop de voorwaartse drang, dat schijnt nog een probleempje te zijn voor Marieke. Heel normaal, want het door de teugelhulp lostrekken van Jolieke is een gewoonte geworden. Dan maar eerst de nageeflijkheid tijdens het halthouden zoeken? Dat weerstand bieden en nageven is ook voor Marieke een nieuwe vaardigheid, dewelke ze verder dient te ontwikkelen. Na de halt wordt deze nageeflijkheid ook in stap, draf en galop gezocht, voorlopig met wisselend succes.

Bereden aan de longe

Marieke raakt even in paniek als ik haar voorstel op deze oefening bereden, maar aan de longe verder te ontwikkelen. Dit geeft mij de mogelijkheid, als instructeur, om de voorwaartse impuls te onderhouden en tegelijkertijd een handje te helpen met de nageeflijkheid. Zo kan Marieke ook ervaring opdoen in haar zoektocht naar het juiste ruitergevoel.

Vervelende versterking om af te leren

Door een kort rukje van mijn kant geef ik Jolieke een vervelende versterking, op het ogenblik dat zij de teugels met een ruk uit de handen van Marieke trekt. Zo, dat is dan een ongewenst gedrag dat ik met een vervelende versterking wegwerk en na een paar keer reeds heel succesvol is.

Oh, ondertussen zijn wij wel al een paar lessen verder en een glimlachend Marieke rijdt op haar ééntje, met haar over de rug lopende Jolieke, in een gezapig drafje door de rijbaan.

De eerste opdracht is volbracht. Never underestimate an older woman.

Meer hippische interesse?

Doorlaatbare dressuurlessen krijgen

Hippische leerboeken lezen

Hippische presentaties voor je vereniging

Meer voldoening zoeken