119 De afbouwtraining eens bekijken

De afbouwtraining eens bekijken. Door de afbouwtraining gaan we op zoek naar het juiste trainingspunt van paard en ruiter.
Een keertwending dient om de voor- en achterhand gecontroleerd te verplaatsen

Dressuur voor eventing paarden

 Je vertelde mij zojuist, Marieke, dat je Jolieke steeds de achterhand naar rechts uitzwaait tijdens het aanrijden op je eventing hindernissen. Om met volle kracht te kunnen afzetten op de sprong, dient het paard zijn achterhand mooi onder zijn zwaartepunt te kunnen plaatsen. Recht richten en verzameling komen hier dan zeker om de hoek kijken.

Keertwending niet nodig?

Ik weet het wel, Marieke, tijdens de dressuur van je eventing wedstrijden heb je geen keertwending om de achterhand nodig. Maar toch gaan wij daar vandaag wat op doortrainen. Keertwendingen ontwikkelen sterk de gelijktijdige controle over de positie van de voorhand en de achterhand.

Rij  maar eens een paar keertwendingen en dan analyseren wij samen hoe we onze training van vandaag opbouwen. Ik laat je de linker keertwending zien, Dré, deze is volgens mij het lastigs te rijden.

Eerst analyseren

En ja, Marieke laat mij een veel te grote keertwending links zien. Maar Jolieke blijft achteraan mooi doorstappen, en dit is toch heel belangrijk. Dit ondanks het feit dat Jolieke met haar lichaamstaal vertelt, niet veel genoegen te hebben aan dat draaierige gedoe. De gewenst cirkel die de achterbenen momenteel beschrijven heeft de vorm van een reuze geblutst ei, maar dat vind ik voorlopig niet belangrijk.

Wat mij het meeste opvalt, is dat Jolieke de hals steeds naar rechts buigt i.p.v. naar links en veelvuldig met de achterhand naar rechts, naar buiten dus, ontsnapt.

Trainingsplan is veranderlijk

Om deze  twee zaken onder controle te kunnen krijgen, raad ik Marieke aan om eerst wat travers op de volte te rijden. Maar dat combineren geef toch nogal wat tegenkanting van haar Jolieke.

Dan maar de oefening wat verlichten en een travers rijden op de rechte lijn op de hoefslag. Met het beschot als steun, dient Marieke toch al heel wat minder met handen en benen in te werken. Om de gedachten van Jolieke wat te verzetten, rijden wij deze travers oefening in draf. Ze vertoont in stap toch steeds wat verzet, maar in de draf is ze lekker vooruit, wat alles wat gemakkelijker maakt.

Stappen terug durven zetten

Maar het combineren van een langsbuiging en het naar binnen brengen van de achterhand tijdens deze draf travers, dat is precies toch ook nog wat veel gevraagd voor ons Jolieke. En ja hoor, we kunnen de basisoefening nog een stuk verlichten, Marieke. Rij maar een paar keer rond de bak, met enkel de hals naar binnen gebogen, en de rest van het lichaam evenwijdig met het beschot. Als je paard dat niet kan, dan hoef je nog niet aan de travers beginnen.

Hoera, na een paar draf rondjes buigt ons Jolieke de hals, op een nageelfijke manier naar binnen, naar links dus.

Afbouwtraining

Zoals je merkt, beste Marieke, zijn wij vertrokken met een te zware keertwending, en zijn wij nu aangeland bij een simpele buiging in de hals. Het is normaal dat instructeurs en ruiters steeds denken aan meer en beter. Maar hier hebben wij enkele stapjes teruggezet in het trainingsniveau, wat alles wat gezelliger maakt, voor zowel paard en ruiter. Dit is wat ik in de titel, de afbouwtraining noem.

Opbouwtraining

Eens die regelmatige binnen-halsbuiging door Jolieke begrepen is, gaan wij ook de achterhand naar de binnen hoefslag brengen. Hier zijn wij dus succesvol terug bij de travers gekomen. En ja hoor, wij doen dat in de draf, een kwestie van die, voor Jolieke toch, vervelende stapverzameling wat te vermijden.

En nu Marieke, rijden wij die travers in stap, op een voldoende grote volte, dus zonder de begeleidende werking van de hoefslag. Het langzaamaan spiraal wijze sluiten van de volte brengt ons steeds wat dichter bij de keertwending om de achterhand. En dit was toch het doel van onze training.

Verstijven en dan Vechten

Oh, op het voltetje van 1m diameter vindt Jolieke het genoeg, en blijft plots als een standbeeld staan, ondanks alle correcte inwerkingen van Marieke. Marieke weet dat dit de voorbode van steigeren of bokken is. Om deze reden zijn ze een jaar geleden ook succesvol op les gekomen. Maar Marieke weet als geen ander, dat je op zo’n protest momenten, met een korte en krachtig inwerking, je paard voorwaarts dient te rijden. Het is bekend dat na ‘Verstijven’ overgeschakeld wordt op ‘Vechten’. En éénmaal een levend wezen succes gehad heeft met ‘Vechten’, zullen meestal de lagere spanningsniveaus, ‘Vleien’, ‘ Vluchten’  en ‘Verstijven’ worden overgeslagen. Het paard gaat dan zonder enige verwittiging in sterk verzet, zoals steigeren of bokken.

Trainingsgrens bepalen

Wij leren hier dat onze trainingslimiet, voorlopig zal liggen boven de traversvolte van één meter.  En deze grotere traversvolte gaan wij dan ook nog een paar keer rijden, om met succes, zonder verzet, te kunnen afsluiten.

Alle hierboven gereden oefeningen hebben wij nu samengepropt in  een half uur, en enkel op de linkerhand getraind. Natuurlijk dienen wij ook alles rechtsom te trainen, maar dat kan gerust tijdens één van volgende trainingssessie gebeuren.

Wij leren uit deze training ook, dat het voor Jolieke althans, beter is om de gevraagde oefeningen over een grotere tijdsperiode van dagen of weken te spreiden. Genoeg is genoeg.

Meer hippische interesse?

Dressuurlessen in lichtheid krijgen

Hippische leerboeken lezen

Hippische presentaties voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

118 De lange weg naar verzameling

De lange weg naar verzameling loopt over schouderbinnenwaarts
De lange weg naar verzameling loopt over schouderbinnenwaarts
De lange weg naar verzameling loopt over schouderbinnenwaarts

Alles begint met het kunnen dromen.

Ik kijk regelmatig naar FB fimpjes Dré, waar ze bij die Iberische paarden de achterhand sterk doen ondertreden. Ik neem aan dat je bedoelt dat ze gezellig aan het piafferen zijn, Marieke. Ja, juist, ik zou dat ook willen kunnen en daar alles over weten. Kun je  mij eens uitleggen hoe dat  moet gebeuren? Euh, euh, zo eenvoudig is dat allemaal niet, Marieke, maar ik kan je wel heel kort uitleggen welke weg je daarvoor dient af te leggen, hoor.

De juiste start nemen.

Je hebt reeds een mooie schimmel Spanjaard die al wat verder is afgericht, dat is toch al heel wat. Maar hoe dikwijls train je die witte per week. Tot hiertoe eenmaal per week Dré, maar kortelings krijg ik de mogelijkheid om dat op te voeren tot 3 à 4 maal per week. Dat klinkt al wat realistischer Marieke, met die inzet zie ik het wel zitten om je naar boven te helpen.

Wij zijn nu een paar weken samen aan het werken en je schimmel begint reeds aardig over de rug te lopen, met een nageeflijke hand. Daarnaast hebben wij toch ook als de voorwaartse drang kunnen ontwikkelen. Dat zijn de basiszaken die wij tijdens onze ganse traject moeten bestendigen.

Ik zal je nu proberen de weg naar die hoge verzameling, in een notendopje, uit te leggen.

Eén achterbeen trainen tijdens de schouderbinnenwaarts is de kern.

Om ons paard naar de verzameling te leiden zullen wij de schouderbinnenwaarts dienen op punt te stellen. Deze heeft tot doel om één achterbeen, het binnen achterbeen, aan te zetten tot meer ondertreden, naar het zwaartepunt toe. Daarom dient het paard in de schouderbinnenwaarts gebogen te zijn in langsrichting en de voorhand dient naar binnen gesteld te zijn. Waw, dat is al  niet niets toch, maak dat maar eens wijs aan je Spanjaard! Mooie inbuiging, en ook overbuiging, op kleine voltes en deze meenemen op de hoefslag zullen hiervoor de weg effenen.

En dan dient je beestje bij die buiging ook nog schuin te lopen. Met de voorhand die kruisend (Scharend noemt dat) voorwaarts gaat en een achterhand die rechtdoor loopt.

Onafhankelijke éénzijdige hulpen ontwikkelen.

Ook voor de schouderbinnenwaarts hebben wij voorbereidende oefeningen nodig. Ons paard, en ook jij Marieke, zullen nu eerst moeten leren weg te gaan voor een eenzijdige teugel- en beenhulp, zonder stil te vallen of zonder weg te stormen. Het beheersen van de ‘onafhankelijke hulpen’, waarbij je met ieder lichaamsdeel iets anders doet, is een struikelsteen voor heel veel ruiters. Probeer maar eens een glas wijn te drinken met je linkerhand, terwijl je met je rechterhand een schroevendraaier gebruikt.

Voorbereidende oefeningen.

Maar die eenzijdige hulpen kunnen wij ook voorbereiden, door keertwendingen om de voorhand en om de achterhand. Met wat inzicht leren wij dat reeds vroeger, aan de hand. Of tijdens het opzadelen dient je paard toch ook weg te gaan voor jouw signalen. Hier wordt het wijken voor de kuit eigenlijk vanzelf geboren. Daarom gaat het wijken voor de kuit de schouderbinnenwaarts vooraf in de training en de dressuurproeven.

Rechtrichten is noodzakelijk.

Tijdens die verzamelende oefeningen zal je Jolieke ook wel wat scheef komen te lopen. Door een vleugje schouderbinnenwaarts lijnen wij dan de achterhand en de voorhand op elkaar uit. Oh,ja, en om je paard recht te richten in de hals zullen wij ook wat renvers moeten kunnen inbrengen. Het appuyeren en de travers zijn zowat de voorlopers van de renvers en dienen wij ondertussen ook te beheersen.

Het tweede achterbeen erbij halen.

En dan moeten wij de beide achterbenen nog onder de massa krijgen bij een verhoogde oprichting. Daarvoor gaan we de draf verder verzamelen met behoud van de voorwaartse drang (Impuls).

Ja, Marieke, we zijn nu bij de mobilisatie aangeland, dewelke wij verder gaan cultiveren tot de piaffe en de passage.

Er is nog veel meer om te genieten.

Moest je binnen 5 jaar nog goesting en inzet hebben, dan kunnen wij samen nog naar de levade toe werken. Hierbij staat de achterhand juist onder het zwaartepunt van je paard. Dit is de hoogst mogelijke verzameling en daar was je toch naar op zoek hé?

Vanuit de levade kunnen ook de schoolsprongen: de courbette en de capriole ontwikkeld worden. Tegen dan zal je mooie schimmel reeds een echte witte geworden zijn en veel spieren bij gekregen hebben. Maar ik denk dat je al heel tevreden zal zijn met een mooie piaffe, of niet soms?

Een duidelijk plan hebben.

Zet alle voormelde oefeningen maar eens op een rijtje, in de juiste volgorde, Marieke. Dan krijg je je trainingsschema voor de eerstkomende jaren klaar voor ogen. En vergeet niet je goed te laten begeleiden, want misstappen in de africhting worden steeds duur betaald.

Meer hippische interesse?

Dressuurlessen in lichtheid krijgen

Hippische leerboeken lezen

Hippische presentaties voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

117 Klaar om eerste maal op te stijgen?

Klaar om eerste maal op te stijgen? De nodig voorbereidingen even testen.
Klaar om eerste maal op te stijgen? De nodig voorbereidingen even testen.

Nare ervaring bij zadelmak maken

Hey Dré,  mag ik met mijn driejarige Jolieke even te bij jou komen. Jolieke heb ik zelf gefokt, alle voorbereidingen voor het zadelmak maken heb ik zelf gedaan. Maar ik weet niet of het allemaal wel volgens het boekje verlopen is. Met het uit handen geven van het zadelmak maken heb ik toch enkele nare ervaringen opgedaan. Daarom wens ik zeker te zijn dat de voorbereiding perfect is gebeurd.

Jolieke komt op een warme dag met de trailer bij mij aan, mestnat van het zweet. Maar hij is schijnbaar zonder veel moeite op de trailer gegaan en komt er ook op een beheerste manier af. Dat zijn toch al een paar zaken die mij een positief gevoel geven.

Zadelmak maken dient men voor te bereiden

Maak je Jolieke maar klaar zoals je dat thuis doet en dan mag je ook met hem beginnen werken.

Marieke voorziet haar Jolieke, op een vloeiende manier, van een hoofdstel met een licht trensje. De Hannoveraanse neusriem van het oude hoofdstel laat ik dadelijk een paar gaatjes losser maken. Een paard dient vanop jonge leeftijd al kauwend te leren omgaan met zijn bit. En dat is niet mogelijk met een aangespannen neusriem.

Marieke is ervaren genoeg om haar Jolieke eerst wat aan de piste gewend te laten geworden. Dat blijkt ook noodzakelijk, want bloempotten, kabouters, vogelhuisjes, stoelen en tafels en kegels met letters erop staan, deze staan allemaal nog niet op zijn C-schijf in de directory Herinneringen.

Het zadel heeft er ook al op gelegen Dré, maar ik zal hem eerst met de longeersingel eens aan jou voorstellen.

Respect eisen voor jezelf

Tijdens het klaarmaken merk ik dat Marieke meermaals weggeduwd met een korte stoot met de neus van deze jonge knaap weggeduwd wordt. Duidelijk dat dit jonge paard geen respect heeft voor zijn lieve begeleidster. Na een paar korte tikken op zijn neus, ogenblikkelijk na dit ongewenste gedrag, heeft Jolieke al begrepen dat hij uit mijn comfort zone dient te blijven. Gelukkig voor Jolieke ben ik een beheerste mens en niet zijn dominante leider in de kudde. Ik ben er zeker van dat hij dit ongewenste gedrag, in de kudde, zou beantwoord krijgen met een paar flinke beten. Iedereen kent zo zijn plaats in de kudde en hun kale haarplekken zijn daarvan de beste getuigenis.

Zonder veel moeite voorziet Marieke haar oogappel van een longeersingel en twee bijzetteugels. Dat is toch weeral  een goede prestatie van deze jonge frivole knaap.

Eerst de longeersingel

Maar het lopen van rondjes rondom Marieke kan wel wat beter. Het tempo van de draf is heel stotterend en Jolieke vecht voortdurend met een opgeheven hoofd tegen zijn bit.

Uitrusting dient in orde te zijn

Tijdens het klaarmaken had ik reeds opgemerkt dat er te weinig gaatjes waren om de longeersingel deftig te kunnen aanspannen. Bij een te losse longeersingel krijgt het paard onduidelijke teugelsignalen te verwerken en dat wensen wij niet. Duidelijk ook dat de bijzetteugels veel te kort zijn en te hoog aan de longeersingel bevestigd zijn. Vandaar de te  hoge oprichting van Jolieke, met een gebroken hals en een doorgedrukte rug.

Een longe goed bevestigen

Haal die bijzetteugels er maar af, Marieke. Wij gaan enkel onze buitenteugel gebruiken en deze laag zijdelings bevestigen. De longeerlijn steken wij door de trensring naar een lage bevestiging aan de singel. Zo kunnen wij je Jolieke leren nageven op de teugel en hem met het hoofd voorwaarts-neerwaarts leren lopen. Deze manier van lopen kan dan meegenomen worden, direct na het zadelmak maken.

Maar ook met deze technische aanpassingen wenst Jolieke niet rustig rond te lopen. Ook plots stoppen en achteruit van de longeerder weglopen staat op zijn trukkenlijst.

 Een paard mag niet terugslaan

Erger zelfs, bij het naar hem wijzen met de longeerzweep, om hem voorwaarts te krijgen, haalt hij uit met beide achterbenen. Een levensgevaarlijke situatie, voor de longeerder dan toch.

Respect voor de begeleider

Respect hebben voor de begeleider is toch het eerste punt in de africhting van het paard. Nadien komt ook het vertrouwen er als vanzelf bij. Vertrouwen ontstaat namelijk bij het zeker zijn van de te verwachten reactie.

Het begrip ‘respect hebben voor’ krijgt een paard in de kudde met de paplepel ingegeven. Respect voor de leider wordt daar op een natuurlijke manier afgedwongen. Juist, door een paar rake klappen en beten te krijgen, leert het paard zichzelf te onderwerpen aan de regels van de dominantere dieren. Het weglopen van het dominantere dier is het kenmerk van onderdanigheidsgedrag en respect voor de groepsleiding. En deze dingen zullen wij dan ook in de africhting gebruiken.

Jolieke wil niet weglopen van zijn Marieke, en ook niet van mij. Dat is een duidelijk teken dat hij denkt zich in de dominante positie genesteld te hebben. Hier is het verantwoord om de longeerzweep deskundig te gebruiken. Dit met een intensiteit die duidelijk boven zijn reactiedrempel ligt en hem zo aan te zetten op de plaat te poetsen en weg te rennen van zijn dominante begeleider.

Je mag ook poeslief zijn.

Na dit wegvluchten zijn wij dadelijk terug poeslief tegen Jolieke en zo verkrijgen we naast het ‘Respect voor ons’ ook het ‘Vertrouwen’ terug.

Na een uurtje intensief werk is Jolieke een aangenaam onderdanig paard geworden, waarmee in alle veiligheid kan verder gewerkt worden.

Zo, Marieke, automatiseer dit gedrag thuis zo maar verder. Het bestijgen van je Jolieke zal dan zeker een stukje gemakkelijker worden. Leuk dat je preventief even langs gekomen bent.

Meer hippische interesse?

Dressuurlessen in lichtheid krijgen

Hippische leerboeken lezen

Hippische presentaties voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

116 Je overgangen verbeteren!

Je overgangen verbeteren! Beginnen bij een nageeflijke halt. De voorbereiding is bepalend voor de kwaliteit van de overgang.
Je overgangen verbeteren! Beginnen bij een nageeflijke halt. De voorbereiding is bepalend voor de kwaliteit van de overgang.
Je overgangen verbeteren! Beginnen bij een nageeflijke halt.

Voortdurend variëren

Een dressuurproef rijden of een goede training van je paard bestaat uit een aaneenschakeling van overgangen, Marieke. Veel overgangen rijden houdt je paard aandachtig tijdens het werk. Eigenlijk mag je zeggen dat je iedere seconde de communicatie met je paard wat verandert. Hoe miniem deze veranderingen ook zijn, het zijn altijd gedragsveranderingen voor je paard en jezelf, het zijn overgangen van de voorgaande naar de volgende gedragsfase.

Opwaartse en neerwaartse overgangen

De meest bekende overgangen zijn de opwaartse- en neerwaartse overgangen, van een lagere naar een hogere gang en omgekeerd. Gewoonlijk zijn dat dus de overgangen tussen stap, draf en galop. Juist, Marieke, ook van en naar het halthouden kan je een overgang maken.

Overgangen in de gang zelf

Er bestaan ook overgangen binnen de gang zelf. Deze tempo- en houdingsveranderingen zijn eveneens bevorderend voor de nageeflijkheid en doorlaatbaarheid. Ze zullen eveneens de te bewandelen weg zijn in het opwekken van de geheerste voorwaartse drang van je Jolieke. Deze punten hier behandelen zou ons te ver afleiden van het huidig onderwerp.

Kicking and pulling

‘Kick him with your legs to move foreward and pull on the reins to stop him’ hoorde ik recent een van zichzelf overtuigde cowboy aan zijn beginnende leerling vertellen. Toch wat lelijk uitgelegd hé Marieke, maar in de grond heeft dit ventje nog gelijk ook. Om een goede overgang te kunnen rijden verminderen wij onze vaart door een weerstand op de teugel te geven en rijden wij vooruit door een verhoogde kuitdruk.

“Is je paard op de zit gereden Dré?” vroeg een potentiële koper mij, alvorens zijn proefrit met ons juist zadelmak gemaakte paard aan te vatten. Er zijn dus schijnbaar meerdere manieren op een paard aan te zetten tot overgangen.

Intensiteit van de hulpen

Jonge paarden maken inderdaad hun overgangen hoofdzakelijk door signaaltjes met de teugels en de benen. De intensiteit van deze hulpen zal gegeven worden boven de reactiedrempel van het paard.  Afhankelijk van de gevoeligheid van je Jolieke en moment afhankelijk, zal je deze hulpen dus sterker of lichter geven, om de gevraagde reactie te bekomen. Door het veranderen van de manier van zitten, voorafgaand aan het moment van je been- en teugelhulpen, zal je paard na enige training de overgangen hoofdzakelijk op de niet zichtbare zitsignaaltjes geven. Je zit wat minder laten meegaan met de beweging van je paard zal een afremmend effect hebben, terwijl een soepele meegaande zit een opwekkend effect heeft. Zo zie je maar Marieke dat zowel onze cowboy als onze potentiële koper gelijk hebben.

Overgangen voorbereiden

Het is belangrijk Marieke om iedere overgang voor te bereiden. Vraag maar de volle aandacht van je Jolieke alvorens daadwerkelijk de overgang te vragen. Bij een jong paard vraagt dat voorafgaandelijke enige passen tijd om een mooie nageeflijkheid en een wat diepere instelling te krijgen.

Teugels inzetten

Hoho, Marieke, ik bemerk dat bij iedere overgang je Jolieke zijn neus ver naar voor strekt, zich in zijn ganse lijf opentrekt en zijn rug wegdrukt. Neen, tijdens de opwaartse overgangen dien je de teugels niet echt voorwaarts weg te geven hoor. Hou je handen maar netjes op een vaste plaats tijdens het inzetten van de overgang. De eerste keren mag je gerust wat weerstand bieden met je hand, dat hoort er voorlopig bij. Als je na de overgang maar terug poeslief nageeflijk bent met je hand is alles ok. En natuurlijk zal je er de eerste keren wat moeten doorrijden met een actievere inzet van je beenhulpen. Zie je wel, na een paar keer doorwerken maakt je Jolieke overgangen met een minimale intensiteit van je been en teugelhulpen.

Been erbij

Voor de neerwaartse overgang, dus naar een lagere gang, zal je hand dezelfde verhoogde weerstand als hiervoor beschreven dienen te geven. Vergeet niet tijdens de overgang een verhoogde voorwaartse drang met je beenhulpen op te wekken, Marieke. Hierdoor blijft je paard tijdens deze overgang zijn voorwaartse impuls behouden en remt hij af, met een ondergebrachte achterhand en een opgerichte hals. Gedaan dus met die op de voorhand duikende overgang.

Geleidelijk aan

Meestal zoek je eerst de overgangen in de laagste gangwijzen als eerste te verbeteren, dus beginnen met stappen van uit een nageeflijke halt. Nadien kan op dezelfde manier de nageeflijkheid tijdens de overgangen van niet opeenvolgende gangen bijgewerkt worden.

Aangezien je Jolieke een heel rittig paard is kunnen wij vele van deze overgangen tijdens hetzelfde lesuur verwerken. Leuk toch om zonder enige inspanning van achteruit in galop te kunnen aanspringen. Een mooi resultaat, en nu is het aan jou om deze manier van werken thuis verder te automatiseren. Geniet ervan.

Meer hippische interesse?

Dressuurlessen in lichtheid krijgen

Hippische leerboeken lezen

Hippische presentaties voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

115 Ik zit scheef op mijn paard!

Ik zit scheef op mijn paard! Recht richten is de boodschap.
Ik zit scheef op mijn paard! Recht richten is de boodschap.

Ik word naar links gedrukt.

Ik heb de indruk dat mijn Jolieke mij altijd naar links drukt Dré, ik kom steeds scheef te zetten.

Als trainer kan ik het mij heel eenvoudig maken en steeds aan Marieke herhalen dat ze meer steun moet zoeken op haar rechter beugel. Zo kan je je zadel meer naar rechts duwen. Toch, probeer maar eens.

Zadel niet symmetrisch.

Scheef zitten op je paard kan vele oorzaken hebben. Inspecteer je zadel maar eens op scheefheid, ook al komt het pas uit je geliefde paardenshop en is het van een bekend merk. Positioneer je zadel maar eens op je zadelhanger en kijk of de zweetbladen gelijktijdig tegen de muur komen. Ikzelf heb twee zadels gehad die door de zadelmaker niet symmetrisch geassembleerd waren. Dus toch maar even argwanig zijn, ook al betaal je veel voor je zadel.

Je eigen lichaam is scheef.

Scheef op je paard zitten kan ook zijn oorsprong vinden in de asymmetrie van je eigen lichaam. Bij vele mensen is het ene been een paar centimeters lang dan het andere. Gewoon zo van de natuur gekregen. Tijdens je dagelijkse handel en wandel gaat je lichaam ter compensatie dan buigen in de richting van je langste been. Laten we aannemen dat je rechterbeen korter is dan je linker, dan krijg je dus een wat naar links gebogen ruggengraad. En deze scheve ruggengraad neem je natuurlijk mee als je op je paard plaats neemt. Je linkerschouder gaat dat steeds wat lager gepositioneerd zijn dan je rechterschouder. Geen paniek voor het vervolg van je hippische carrière.

Je schoeisel aanpassen

Een goed orthopedist kan dat allemaal goed opmeten en je voorzien van een aangepast inlegzooltje of/ en een verhoogde hiel aan je rechterschoen. Na enkele maanden zal je merken dat je schouders terug op een horizontale lijn zullen terugkomen, ook tijdens het paardrijden. Het verschil in beenlengte is meestal maar een paar centimeters, en dien je niet te compenseren in je stijgbeugellengte. Dat verschil kan je goed opvangen in je buigzame enkel gewricht. Moest je ooit je heup laten vervangen, denk er dan maar aan om je been iets langer of korter te laten maken. Echt hoor, ik spreek uit eigen ervaring. Bij deze afwijking heb je niet de indruk scheef op je paard te zitten of naar een kant weggedrukt te worden. Je zitvlak komt steeds horizontaal op je symmetrische zadel.

Jouw zadel is perfect, Marieke, en je hebt twee jonge gelijke benen en je geeft aan dat je naar links wordt geduwd. Bij jou gaan we dan toch wat verder dienen te zoeken, hé.

Je paard is links gebogen.

Je Jolieke is duidelijk een naar links gebogen paard, met een zwaardere aanleuning op rechts en spoort achteraan steeds wat meer links. Bij een links gebogen paard worden de ruggenspieren rechts, door de verlenging meer onder spanning gezet. Door deze spanningsverhoging komen de rechter ruggenspieren meer naar boven, en dus hoger dan de linker ruggenspieren te liggen. Logisch dus Marieke dat je steeds naar links, naar het laagste punt aan het wegglijden bent. Een kleine afwijking kan natuurlijk wel in een zijdelingse buiging van je eigen ruggengraad opgevangen worden.

Je paard medisch in orde?

Oh, je vertelt mij nu ook dat je Jolieke een lichte vorm van kissing spines heeft en soms met jou wegrent. Rij je Jolieke dan toch maar wat meer voorwaarts neerwaarts, met een duidelijk ondertredende achterhand. De hierdoor ontstane opwelving van de rug zal toch wat soelaas brengen voor dit medisch mankementje. Maar dit verder oplossing behoort tot een ander hoofdstuk, komt allemaal wel goed hoor.

Je paard rechtrichten.

Voor jou, Marieke, zal de oplossing voor je scheef zitten erin bestaan, je Jolieke recht te richten en hem een gelijkmatige en lichte aanleuning op het bit te leren nemen.

Begin maar met op de hoefslag zijn hals afwisselen links en rechts in te buigen, en steeds de nageeflijkheid van links naar rechts te veranderen. Jaja, na een paar meters wens ik die nieuwe halsbuiging steeds te zien verschijnen. Je kan natuurlijk ook slangenvoltes met heel veel bogen rijden met een grote aandacht voor de linker buiging en probeer maar wat meer aanleuning te zoeken op de linker teugel. Tijdens de rechterbuigingen zoek je nageelfijkheid op de rechterteugel, terwijl je ter gelijker tijd op zoek gaat naar meer constant contact aan de linkerzijde. Je kan zo een zwalpende lijn ook op de middellijn rijden, maar dat vraagt veel mee inkadering van de achterhand met je beenhulpen dan tegen de hoefslag. Voor het rechtrichten kan je ook de zijgangen gebruiken, maar dat behandelden wij reeds in een ander artikel.

Snel een beter resultaat.

Prettig om te merken Marieke, dat we reeds na tien minuten zweten op de hoefslag, een rechtgericht Jolieke krijgen, waar je lekker symmetrisch kan blijven op doorzitten, zonder opzij te zakken.

Zo, je hebt gevoeld wat je diende te voelen, maar het opzoeken van die gelijkmatige aanleuning en rechtgerichtheid zal wel een opgave zijn voor de eerstkomende maanden.

Meer hippische interesse?

Dressuurlessen in lichtheid krijgen

Hippische leerboeken lezen

Hippische presentaties voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

114 Aanspringen in galop vanuit achteruit

Aanspringen in galop, vanuit achteruit. Het juiste moment kiezen om aan te springen. De correcte beenzetting is van groot belang
Aanspringen in galop, vanuit achteruit. Het juiste moment kiezen om aan te springen. De correcte beenzetting is van groot belang
Aanspringen in galop vanuit achteruit gaan. Het juiste moment kiezen.

Volgende week aanspringen uit achteruit

In mijn nieuwe dressuurproefje dien ik aan te springen vanuit achteruit, Dré. Dat hadden wij tot hiertoe nog niet getraind hé.

Juist Marieke, in die vorm hebben wij dat nog niet uitgeprobeerd, maar aanspringen in galop, daar hebben wij toch al heel veel werk in gestoken.

Misschien best eens bekijken wat voor een weg wij als voorbereiding reeds hebben afgelegd?

Eerst in galop laten vallen

Een jaar en een half geleden waren wij heel tevreden, als wij een rondje in rengalop rond de piste konden rijden. Je jolieke leerden wij in galop te vallen in een hoek. Juist, hierbij lieten wij Jolieke over het binnenvoorbeen in galop vallen. Dat woordje ‘vallen’ is wel de juiste woordkeuze, want je Jolieke kantelde dan over zijn binnenvoorbeen. Dit terwijl zijn achterhand naar boven toe werd gecatapulteerd. Bij het in galop laten vallen vertrekken wij dus duidelijk vanuit de unipedale voorbeen ondersteuning. Dit door het verbreken van het evenwicht in de drafbeweging en meestal met een verhoging van het draftempo.

Dan aanspringen in galop

Wat later zijn wij dit gaan ombouwen naar het in galop aanspringen. Ook hier is het woordje ‘aanspringen’ goed gekozen. Deze meer gevorderde manier van aan galopperen vertrekt vanuit de unipedale achterhand ondersteuning. Het aanspringen vanuit de draf gebeurt op het moment dat het buiten achterbeen van je Jolieke de grond raakt en diep onder de massa van het paard staat. Een beetje geholpen door het andere achterbeen ontstaat hier de unipedale ondersteuning. Best vraag je het aanspringen in galop op het moment dat het binnenvoorbeen naar voor wordt gebracht. Tijdens dat diagonale zweefmoment kan je Jolieke zijn buiten achterbeen meer voorwaarts brengen Door dit ver onderbrengen van het buiten achterbeen kan Jolieke zijn ganse lichaam met een sprong voorwaarts en ook opwaarts propulseren. En dat met zekerheid in de gevraagde galop.

Verfijnen van het aanspringen

Dit aanspringen hebben wij reeds verder verfijnd (Shaping noemt dat in de trainingsleer). Door wat meer verzameling, hebben wij het voorwaartse aanspringen reeds omgebouwd naar een meer opwaartse variant. Alle hulpen hebben wij verder getuned zodat jij met je Jolieke, direct en perfect kunnen aanspringen, op het moment dat het binnen voorbeen tijdens de draffase in de zweeffase aangekomen is. Ondertussen hebben wij ook Jolieke reeds geleerd om op een nageeflijke en doorlatende manier aan te springen, vanuit de stap en ook vanuit het halthouden. Je zou het bijna vergeten, Marieke, maar wat voor een interessante weg hebben wij reeds afgelegd met je Jolieke.

Al de prikkels (Je mag dat ook signaaltjes of hulpen noemen) die wij daarvoor verfijnd aangeleerd hebben gaan wij hier niet in detail uitspitten, dat zou ons te ver afleiden van ons onderwerp.

En nu vraag je om vanuit achteruit te leren aanspringen, Marieke, liefst tegen volgende week, want dan heb je een wedstrijd.

In één week moet het kunnen

Geen paniek, dat gaat zeker lukken, want alle randvoorwaarden voor een beheerst aanspringen zijn er bij je Jolieke zorgvuldig in getraind. Leuk dat je het aantal passen nog mag variëren tussen 3 à 5 stappen. Deze vrijheidsgraad geeft ons de mogelijkheid om de laatste pas voor het aanspringen zelf te kiezen. Natuurlijk gaan wij de gemakkelijkste bezetting eruit kiezen, zodat Jolieke als vanzelf van de diagonale achterwaarts beweging naar galop kan schakelen, zonder nog een twijfelend stap of drafpasje ertussenin te lassen. Het achteruit gaan is een diagonaal beweging, zoals de draf trouwens.

Juiste moment om aan te springen

Het galop aanspringen zullen wij vragen op het moment dat het binnen voorbeen op de grond staat. Op dat moment staat het buiten achterbeen dus ook op de grond en in de juiste positie om het ruiter en paardengewicht naar boven en voorwaarts in de galop te katapulteren.

Verzamelde stap is de basis

Natuurlijk hadden wij ook al de verzamelde stap voorwaarts getraind, met hoge impuls en rechtgericht en nageeflijk, een hoge oprichting, een ondergeschoven achterhand en actieve beenzetting. Deze manier van stappen vragen wij ook in het achteruitgaan. Een achterwaartse stapbeweging met lage hoofdinstelling, een op het bit hangend paard met over de grond slepende benen, …  zijn natuurlijk niet de gewenste gedragingen als voorbereiding voor het aanspringen.

Gewoon doen, het lukt wel

Een hele boterham hé, Marieke, maar laat je niet afschrikken hoor. Jij en je Jolieke hebben alle onderdelen van het achteruitgaan en aanspringen zorgvuldig, maar in andere contexten heel goed voorbereid. Doe het nu gewoon maar, en ja, na een paar keer verloopt het aanspringen vanuit achteruit gaan nagenoeg vlekkeloos. Leuk hé.

Meer hippische interesse?

Dressuurlessen in lichtheid krijgen

Hippische leerboeken lezen

Hippische presentaties voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

113 Je hippische tijdlijn bekijken

Je hippische tijdlijn bekijken.
Je hippische tijdlijn bekijken. Verleden en toekomst verbinden

Winnen is leuk, maar….

Leuk toch dat je het uitmuntend doet op de dressuurwedstrijden Nastrovjah. Ieder zesjarig paard kan niet zeggen reeds een nationale titel op zak te hebben en de laatste vier wedstrijden met ruime voorsprong gewonnen te hebben. Bekers verzamelen is zeker leuk, maar het grote geluk zit hem toch in het opbouwen van een paard.

Je paard ontwikkelen

Maar wij hebben de intentie op je verder te ontwikkelen, Nastrovjah. ‘Ontwikkelen’ noem ik dat, omdat ‘africhten’ voor mij een beetje een negatieve betekenis aangeeft. Africhten, dresseren,… zijn woordkeuzen die mij doen denken aan een leeuw die brullend van agressie gedwongen wordt om van de ene stoel naar de andere te springen. En deze mentale gedwongenheid wensen wij bij jou niet te programmeren.

Je mooie lichaam wensen wij verder te gymnastiseren, te turnen, ja, wij gaan je reeds gespierde lijf nog verder uitbouwen tot een echte atleet. Hiervoor gaan wij je geest motiveren, want je geest en lichaam zijn volledig met elkaar verbonden en is de drijfveer voor het gedrag dat wij wensen.

Zo snel als mogelijk

Het zou sympathiek klinken als ik zeg dat wij hiervoor alle tijd gaan nemen, maar dat zou gelogen zijn. Eigenlijk wens je op de kortst mogelijke tijd, zover als mogelijke te ontwikkelen. Niet bang zijn Nastrovjah, wij gaan dit doen met respect voor jouw lichamelijke en mentale gezondheid. Als ruiter zal ik ook rekening houden dienen te houden met mijn eigen voornoemde beperkingen.

De juiste genen kiezen

Als wij even terugkijken op onze tijdlijn bemerken wij, je de juiste genen bij de geboorte te hebben kunnen meegeven. Je mag ook al eens wat geluk hebben in het leven. In onze kleine kudde heeft je dominante mama je de begrippen respect en vertrouwen meegegeven en je geleerd dat er een rangorde bestaat.  En ja, Nastrovjah, wij hebben je geleerd dat jouw rangorde een stuk lager ligt dan de onze. Door aangename en vervelende versterkingen hebben wij jou je juiste plaats aangewezen. En natuurlijk krijg je voor je aangepaste gedrag ook respect en vertrouwen van ons terug. Duidelijk dat wij ons in de leading position willen bevinden.

Reeds twee jaar opleiding achter de kiezen

Je bent deskundig en vertrouwensvol zadelmak gemaakt en aanvankelijk rond voorwaarts neerwaarts gereden. Nageeflijkheid en drang voorwaarts ontwikkelen zijn steeds onze basisvoorwaarden geweest. Een goede doorlaatbaarheid blijft natuurlijk een levenslang aandachtspunt. Ondertussen hebben wij jou reeds wat verzameling bijgebracht en je bewegingsapparaat mooi verder ontwikkeld. De zijgangen hebben wij je aangeleerd en momenteel kunnen wij je, met enige focus toch, reeds rechtgericht door de piste laten lopen.

Co-ridership optimaliseren

Leuk om vast te stellen, Nastrovjah, dat je geen problemen hebt om door twee verschillende ruiters getraind te worden. Mag ik je toch even vertellen dat wij onze communicatielijn met jou volledig op elkaar afstemmen. Zo vermijden wij dat onze signaaltjes tot verwarring zouden kunnen leiden.

De volgende jaren nu programmeren

Daarmee zijn wij op onze tijdlijn in het heden beland en is het tijd om verder naar de toekomst te kijken. En wat gaat nu de volgende opgave worden Dré? Ik dacht aan vliegende galopwissels en piaffe, Nastrovjah, zou dat al kunnen? Oh, maar daarvoor ben ik nog veel te jong zeker, op de ouderdom van zes mag je toch nog niet piafferen? Een wisseltje, ja dat zou mogelijks wel kunnen, want je hebt mij duidelijk de signaaltjes (Signaaltjes, dat klinkt beter dan hulpen, toch?) geleerd om het verschil te kennen tussen rechts of links aanspringen. Natuurlijk doe ik dat aanspringen reeds op een heel reactieve manier, in een fractie van een seconde.

Even de wissels testen en dan zien we het wel

Laat ons gewoon eens proberen Nastrovjah wat wij samen van de galopwissel kunnen bakken. Er zijn natuurlijk vele manieren om een galopwissel aan te leren. Mijn begeleidende instructeur vindt het rijden van een kleine gebroken lijn en op het breekpunt naar de contra wisselen de aangewezen manier. En dat doen wij dan ook maar. Na wat nerveus gedoe geef je een vliegende wissel en ja zeg, vanuit de achterhand. Van een dressuurjury zou je op deze eerste wissel in je leven een twee krijgen, maar ik ben de gelukkigste man. Ik weet genoeg Nastrovjah, hieraan kunnen wij de komende maanden gedoseerd verder werken.

Ook de piaffe eens onderzoeken

Maar de piaffe aanleren, dat meen je toch niet Dré? Maar natuurlijk meen ik dat wel Nastrovjah.

Zonder dat jij het besefte ben ik al een paar maanden bezig met je aan de hand te werken, dit als voorbereiding. De piaffe zal ik je aan de hand, vanuit een hoge impuls ontwikkelen. Aan je hoog gequoteerde ruime stap hebben we maanden gewerkt, en deze wil ik bereden niet in een trippeldrafje veranderen.

Mits enige impuls creërende prikkels van mijn gastinstructeur voel ik je hoog verzamelde stap veranderen in een diagonale beenzetting. Hoera, hoera, hiermede weet ik genoeg en kunnen wij de eerste jaren verder werken naar de draf ter plaatse, piaffe dus.

Mentale gezondheid primordiaal

Natuurlijk bemerk ik dat je door al dit verzamelde werk wat over de zeik geraakt, Nastrovjah. Maak je maar niet ongerust, het was vandaag maar even testen. Volgende week krijg je terug een ontspanning sessie, lekker voorwaarts neerwaarts lopen en alle overbodige stoom eruit halen. En dan beginnen wij er terug aan, je krijgt het menu wel voorgeschoteld in stukjes en brokjes zodat alles licht verteerbaar blijft voor jou.

Dat noemen wij ‘spelen met spanning’, niks mis mee, want zonder gecontroleerde spanning worden er geen prestaties geleverd. Zonder spanning ben je zelfs morsdood.

Meer hippische interesse?

Dressuurlessen in lichtheid krijgen

Hippische leerboeken lezen

Hippische presentaties voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

112 Spanning opwekken en ook ‘negeren’

Door het negeren van een ongewenst gedrag kan men de verdere ontwikkeling ervan voorkomen. Dit noemt men extinctie.
Door het negeren van een ongewenst gedrag kan men de verdere ontwikkeling ervan voorkomen. Dit noemt men extinctie.
Spanning opwekken en ook ‘negeren’. Uitdoven van een ongewenst gedrag.

Respect en vertrouwen opbouwen

‘Respect en vertrouwen’ komen toch tot stand door het opbouwen van een relatie met je paard, Dré. Ik begrijp niet goed wat het nut kan zijn om mijn Jolieke te negeren? Eigenlijk had ik mijn titel anders dienen te formuleren, Marieke. ‘Een ongewenst gedrag van je paard negeren’ zou al een stuk beter geweest zijn.

De druk van negeren

Stel je voor dat je werkgever op maandagmorgen iedereen hartelijk begroet en bij jou komende de andere kant opkijkt. Juist, negeren kan dus ook aanzetten tot actie, in dit geval tot je valies pakken en wegwezen of blijven en een maagzweer krijgen. Maar in dit artikel gaat het over het niet tot ontwikkeling laten komen van ongewenste gedragingen.

Waarom zijn gedrag veranderen?

Ieder levend wezen verandert zijn gedrag, enkele en alleen om er beter van te worden. Deze gedragsveranderingen komen tot stand door een verhoogde spanning ten gevolge van diverse emoties. Niet vergeten Marieke dat emoties kunnen worden opgewekt door het geven van externe prikkels aan je Jolieke. De prikkels die je toedient aan je Jolieke spelen in op zijn zintuigen. In de hersenen worden deze ontvangen prikkels gekoppeld aan de vroeger opgeslagen ervaringen en omgezet in een spanning. Deze opgewekte spanning kan aangenaam of vervelend zijn. Door deze spanning wordt er in de hersenen dopamine geproduceerd waardoor het paard op zoek gaat naar voldoening. Door een vermijdend gedrag te vertonen zal het paard een vervelende spanning wegwerken, terwijl het paard initiatief zal nemen om een aangename spanning te gaan opzoeken. Je Jolieke zal deze spanningen proberen weg te werken door een gedragsverandering en dit met zo weinig mogelijk inspanning. Ja, zo heeft de natuur het allemaal geprogrammeerd.

Interne prikkels

Ook ten gevolge van interne prikkels (Instinct, hormonen, honger,…), dit naast de invloed van vroegere ervaringen, kunnen sommige gedragingen bij het paard spontaan naar boven komen. Als voorbeeld zou je angst van de vreemde omgeving kunnen aanhalen. Ook heel kleine veranderingen in de omgeving, zoals het plaatsen of wegnemen van een bloempot kunnen een paard op de vlucht jagen. Niet vergeten dat het paard als prooidier zijn leven denkt te redden door direct weg te vluchten en nadien vanop een grote afstand de situatie te analyseren. Wij als mens, laten de binnenkomende prikkels eerst langs ons analyserend brein gaan en nemen pas nadien een aangepaste actie.

Geen vervelende versterkingen

Vervelende versterkingen (Spoor, zweep, …) toepassen zou bij angstsituaties de paniektoestand alleen maar meer aanwakkeren. Door zo’n situaties te negeren en zoveel mogelijk gewoon door te rijden krijgt het paard de mogelijkheid om te gewennen aan de voorlopig nog onbekende situatie. Best houdt men bij angstreacties aanvankelijk een grotere afstand, zodat het paard de situatie in een breder daglicht kan plaatsen. Geleidelijk aan wat dichter naar de plaats van schrikken rijden is dan ook aanbevolen.

Vermijdingsgedrag

Spontaan getoonde gedragingen, zoals schrikken, met het hoofd slingeren, teugels lostrekken, veel weerstand bieden, scheeflopen e.a., hebben dikwijls een ontwijkende component in zich. Door deze ongewenste gedragingen tracht het paard de aandacht van de gevraagde oefening af te leiden en zo de zwaardere belasting te vermijden. Als ruiter mag men zich niet laten verleiden om dit vermijdingsgedrag als primordiaal te gaan beschouwen en te vergeten waar men eigenlijk mee bezig was.

Analyseer het getoonde gedrag

Een goede coach, juist, dat klinkt veel beter dan africhter, zal zijn pupil (Ruiter en paard) dus voortdurend tussen aangename en vervelende versterkingen plaatsen, om een gewenste gedragsverandering te bekomen. Iedere teweeggebrachte gedragsverandering zal geanalyseerd worden op zijn toegevoegde waarde en aangenaam of vervelend versterkt worden. Vroeger noemde men dit het vertoonde gedrag belonen of straffen.

Uitdoving van een gedrag

Maar in plaats van op een vertoond gedrag te reageren kan je als coach dit gedrag ook ‘Negeren’. Door het negeren van een bepaald gedrag krijgt het paard geen enkele feedback en ontstaat er geen verbetering van de levensomstandigheden. Er doet zich namelijk geen aangename of vervelende versterking voor. Dit vertoonde gedrag zal dan ook spontaan verdwijnen. Extinctie noemt men dat in een wetenschappelijke bewoording.

Meer hippische interesse?

Dressuurlessen in lichtheid krijgen

Hippische leerboeken lezen

Hippische presentaties voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

111 Mijn paard stapt lateraal!

Mijn paard stapt lateraal! Mogelijks is dit door een aanleuning probleem. Een vaste hand veroorzaakt een stijve rug.
Mijn paard stapt lateraal! Een aanleuning probleem?

Laterale stap door stal stijfheid

Tijdens het losstappen van je Jolieke had ik al een overhaaste, laterale stap bemerkt, Marieke. Maar ja, dat kan al eens voorkomen bij een temperamentvol paard, dat juist uit zijn gezellige stal wordt geplukt. Een beetje stal stijfheid en veel goesting om erin te vliegen zijn er de oorzaak van. Bij de laterale stap verlaat het voorbeen te vroeg de grond of/en wordt het gelijkzijdige achterbeen te laat ondergebracht.

Spanning als oorzaak

Een laterale stap komt ook wel eens voor bij paarden die juist zwaar gewerkt hebben. Sommigen kunnen de opgewekte spanning van het intensieve werk niet zomaar van zich afzetten en hebben moeite om naar een relaxte stap terug te keren. De overmatige energie wordt dan weggewerkt door te trippelen of een overhaaste (Laterale) stap te vertonen. Het opwekken van spanning is nochtans een noodzaak om tot hogere prestaties te komen, maar je dient deze spanning, na de gevraagde oefening, ook heel snel te kunnen laten afvloeien.

Stijf zetten rug vermijden

Tijdens zo’n slechte stap een voel je toch wel die gespannen rug, Marieke. De oplossing zal dan ook dienen te komen van losmaken van die rug. Iedere dag neem ik mijn Boerboel (Hond hé) aan de leiband mee naar de paarden. Leuk om de lenigheid in de rug van bovenaan te kunnen aanschouwen. Bij ieder aantreden van het achterbeen beweegt zijn flexibele rug zich sterk horizontaal naar de tegenovergelegen zijde. Met dit swingend gevoel onder je kont vertelt je Jolieke ook wel wanneer de stap correct is.

De stap verloopt in 8 fasen

Maar laat ons eerste eens kijken hoe een normale stap eruitziet. Een paar decennia geleden mocht ik voor mijn mondeling trainer examen de beenzetting van de stap uitleggen. Aangezien ik mij dat nu nog goed herinner zal het wel zijn dat dit niet de gemakkelijkste opgave was. En ook nu kost het mij toch wat moeite om dat eenvoudig te kunnen uitleggen. Aangezien één beeld meer zegt dan 1000 woorden heb ik bij de foto ook nog een schema uitgewerkt. Hierin zijn de 8 verschillende ondersteuningsfasen van de stap weergegeven. Ik vermoed dat de meeste lezers ook deze 8 figuurtjes niet zomaar gaan ontleden. Dus toch een kort woordje uitleg hierbij.

Tijdens het vertellen over de stap kan je voor de diverse ondersteuningsfases natuurlijk heel wat indrukwekkende woorden gebruiken:

Fig. 1: Unilateraal rechts. Fig. 2: Tripedaal. Fig.3: Diagonaal. Fig.4: Tripedaal. Fig.5: Unilateraal. Fig.6: Tripedaal. Fig.7: Diagonaal. Fig.8: Tripedaal. Zo, probeer nu maar aan jezelf eens uit te leggen hoe een stap functioneert. Als je dat op een vloeiende manier kan doen, dan heb je het zeker begrepen.

Ontleding van stilstaande beelden

Dankzij de fotografie is men erin geslaagd de diverse beenzettingen van de stap te onderkennen.

De bijgevoegde foto heb ik laten overeenkomen met de eerste tekening van de ondersteuningsfasen, zo ben je toch al wat onderweg in je verdere zoektocht. Het is ook in deze fase dat je best de kwaliteit van de stap kan beoordelen. Het paard steun hierbij op de twee rechts laterale benen. Het voorbeen is steeds groen afgebeeld en het achterbeen in het rood. Op de foto bemerk je dat het zwevende achterbeen als het ware het voorbeen weg drijft om verder te kunnen overstappen. Overstappen is de achterhoef verder plaatsen dan de voetafdruk van het voorbeen op de bodem. Lenige paarden zetten hun achterbeen tot 4 hoeven verder dan de voorhoefafdruk. Bij lenige paarden hoor je nog wel eens het tikken van het achter ijzer tegen het voorste. Maar een goed hoefsmid kan dit tikken toch wat voorkomen door het achterste hoefijzer iets achteruit te trekken en zo ook het achterhalen (Opentrappen van de hoefbal) te voorkomen.

 Geen stap geen paard

Een ruime overstap is dan ook de eerste vereiste voor een goed dressuurpaard. Deze staat eveneens garant voor het verder onderbrengen van de achterhand tijdens de zwaarder oefeningen, zoals de piaffe. Jury’s refereren nogal eens naar de driehoek (Ook ‘V’ genoemd) die gevormd wordt tussen het grond verlatende voorbeen en het naderende achterbeen, terecht trouwens.

Meestal bij het verzamelen

Je Jolieke heeft tijdens het rustige stapwerk een overstap van meer dan drie hoeven, Marieke, prachtig hé. Tijdens het verzamelde werk ontstaat er toch wat overdaad aan spanning en zien wij haar meer lateraal komen. Meer lateraal komen betekent dat je Jolieke in de richting van de telgang evolueert. Bij de echte telgang verplaatsen de gelijkzijdige benen zich nagenoeg parallel aan elkaar en is er van de hiervoor besproken driehoek (‘V’) geen sprake meer. Je kan deze stapbeweging terecht wat vergelijken met de telgang of tölt draf bij sommige paardenrassen.

Onregelmatig stap is wat anders

De gespannen stap van je Jolieke is wel een regelmatige stap, Marieke, gelukkig maar. Onregelmatige stap is wat heel wat anders dan Laterale, overhaaste of gespannen stap. Met het begrip ‘onregelmatige stap’ verwijst men naar een grote en een kleine pas door de achterbenen. De staplengte van het linker achterbeen is dus niet hetzelfde als van het rechter achterbeen. Deze manier van stappen kan ook zijn oorsprong vinden in een te hoge spanning, een zware eenzijdige aanleuning of een medisch probleem. Bekijk je paard toch maar eerste eens in een onbereden stap. Bij het vertonen van een onregelmatige stap in vrijheid laat je best je paard eens veterinair nakijken. Een kreupel paard vertoont steeds een onregelmatig stap, waarbij de ondersteuningstijd van het pijnlijke been zoveel mogelijk wordt verminderd. Kruisspat in de sprong en een pijnlijk SI-gewricht aan het bekken zijn dikwijls als oorzaak van een onregelmatige stap aan te wijzen. Is er medisch geen onregelmatigheidsprobleem, dan dien je de oorzaak te zoeken in rijden zelf. Meestal is een eenzijdige zware aanleuning op het bit de oorzaak van de onregelmatige stap.

Voorwaarts neerwaarts

Bij het bespreken van telgang gaan mijn gedachten uit naar mijn Hertog, die als vierjarige hengst zwaar geïnteresseerd was in de omgeving en met opgerichte hals speurde naar jonge merrietjes en daarbij een perfecte, maar ongewenste, telgang vertoonde in de stap. Zo een laterale stap mag men zeker niet lang tolereren, want hierdoor wordt deze ongewenste drang een automatisme en geraak je er nog moeilijk vanaf. Telgang en laterale stap zijn te voorkomen door het paard lang en diep, dus voorwaarts neerwaarts, te rijden met een nageeflijke hand. Dus het paard naar meer ontspanning brengen. Vanuit deze ruimere correcte stap zal men langzaamaan en kortstondig naar de verzameling toe werken. Langere verzamelde reprises zal men trainen, juist voor het kantelpunt naar de laterale stap zich voordoet.

Toch puntjes verzamelen

Leuk dat je het aanspringen in galop vanuit de stap mooi voorbereid met een verzamelde stap, Marieke, maar tijdens de wedstrijd zou ik dat verzamelen voorlopig tot een minimum herleiden. Ik zou je ook aanraden om minder verzamelde stap tijdens de keertwendingen te rijden. Op een minder verzamelde stap krijg je zeker meer punten dan op een slecht verzamelde laterale stap.

Meer hippische interesse?

Dressuurlessen in lichtheid krijgen

Hippische leerboeken lezen

Hippische presentaties voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

110 Verbeter je galopwissel series

Verbeter je galopwissel series. Eerst een goede galopkwaliteit ontwikkelen.
Verbeter je galopwissel series. Eerst een goede galopkwaliteit ontwikkelen.
Verbeter je galopwissel series. Eerst een goede galopkwaliteit ontwikkelen.

Galopwissels kan je kopen

Ik heb mijn Jolieke aangekocht als een verder afgericht paard Dré. Zij kent zelfs al de series van de vliegende galopwissels. Voor zoveel enthousiasme zwicht ik natuurlijk, laat je wissels om de vier maar eens zien, Marieke. Ik ben benieuwd wat de vorige berijder erop gezet heeft voor jou.

Marieke neemt gezwind de diagonaal om haar vaardigheid ten toon te kunnen spreiden. Alleen al de brede lach van Marieke vertelt mij dat de vierer’s er voor haar perfect uit gekomen zijn. Joepi, geen enkele telfout in de wissels. Prettig toch als je als nieuwe ruiter zo’n gevoel mag ervaren, Marieke, maar nu gaan wij samen je demonstratie eens dieper analyseren.

Perfecte timing nastreven

Eerst en vooral nog eens benadrukken Marieke, dat je wissels perfect in timing, om de vier passen zijn gegeven, en de wissels van achter naar voor zijn doorgesprongen. Dat op zich is al een heel belangrijke vaststelling.

De kwaliteit van de galopwissel verbeteren

Als trainer zou ik je aanraden om de zo gezellig series voor een tijdje vaarwel te zeggen en de kwaliteit van de individuele galopwissel te verbeteren. Laat ons samen de mogelijkheden tot verbetering eens bekijken.

Versnellen tijdens de wissels

-Bij iedere galopwissel versnelt je Jolieke onopgemerkt een beetje zijn galop. Maar na enkele geslaagde wissels begint je Jolieke uiteen te vallen en gaat je verzameling verloren. Op het einde van je serietje krijg ik de indruk dat je in een rengalop, voor het begint te regenen, heel snel naar huis wil galopperen. 

Ik zou je aanraden, om tijdens het trainen van je enkelvoudige galopwissels, het tempo na de wissel wat overdreven terug te nemen. Haal zo de overdreven voorwaartse drang er maar uit, Marieke. Leer je Jolieke dan ook maar om de wissels afwisselend in een lager en hoger tempo te springen.

Rechtrichten tijdens de wissels

-Je Jolieke spoort tijdens de serietjes met de achterhand rechts van de voorhand. Tijdens de wissel naar rechts vliegt de achterhand meerdere decimeters (Ha, een decimeter is 10 cm hé) naar rechts. En tijdens de wissel naar links komt de achterhand zelfs niet tot de lijn die de voorhand aan het volgen is. Ik stel vast dat de galopwissel naar links een stuk moeilijke gaat dan deze naar rechts.

Het rechtrichten tijdens je gewone galopwerk accentueren, zal hiervoor een oplossing kunnen zijn. Schotel je Jolieke maar heel wat schouderbinnenwaarts rechtsvoor tijdens je galoptraining. Zo leer je haar rechter achterbeen meer onder de massa te treden. En probeer de aanleuning rechts te verhogen en links te verlagen. Het afwisselen van renvers en schouderbinnenwaarts, zeker op de rechterhand, in alle gangwijzen kan ons daarbij helpen. Ja, ik weet het wel, dat is een hele boterham, Marieke.

Het verruimen van de galopsprongen

-De galopsprongen van je Jolieke verkleinen heel veel tijdens de series van wissels. Deze kleinere galopsprongen vinden ook hun oorsprong in het energievretende uitzwaaien van de achterhand. Om de galopsprongen te vergroten zal je een langer zweefmoment dienen te creëren. Dit kan enkel door meer opsprong (De amplitude noemt dat) in deze parabool beweging te krijgen. Juist, allemaal moeilijke woorden. Misschien leg ik het beter uit met een steen die je in de lucht werpt? Om ver te kunnen werpen moet je de steen voldoende hoog opgooien.

Ook hier zal je sterk dienen te werken aan het kunnen beïnvloeden van de galopsprongen in je gewone galopwerk. Door het rechtrichten en verzamelen van je Jolieke zal de afstuwing naar het zwaartepunt een grotere verticale kracht ontwikkelen. Met je zit, Marieke, kan je ook die galopsprong leren verhogen en verlagen. Maar dit dieper uitspitten zou ons hier te ver afleiding van het besproken onderwerp. Eens dit allemaal verworven is kan je dat later meenemen tijdens het rijden van je serietjes.

Basiswerk voor maanden

Leuk te weten dat je Jolieke de galopwissel series reeds beheerst Marieke, dat is toch maar meegenomen. De eerstkomende maanden zullen wij onze gezamenlijke aandacht toch moeten richten op het verbeteren en beïnvloeden van de kwaliteit van de galop. Mag ik je aanraden al de voorgestelde verbeteringen niet tijdens de series te oefenen. Train alle te verbeteren onderdelen stuk per stuk tijdens je gewone galopwerk en probeer het resultaat pas later mee te nemen in je serietjes.

Ikzelf hou van dit verfijnde werk, Marieke, en hoop dat ik je kan meenemen in dit minutieuze dressuurwerk. Wij gaan er samen nog genoegen aan beleven.

Meer hippische interesse?

Dressuurlessen in lichtheid krijgen

Hippische leerboeken lezen

Hippische presentaties voor je vereniging

Meer voldoening zoeken