André Geeroms

Alle hulpen onafhankelijk beheersen

Kijk eens Dré waaraan ik verder gewerkt heb de laatste 14 dagen, glundert Marieke. Tijdens de laatste les had je mij het rijden van de appuyer in stap grondig uitgelegd, maar ik heb deze reeds zelf verder ontwikkeld in de draf. En ja hoor Marieke, dat heb je heel handig verder getraind. Juist, alle zijgangen laat ik door mijn leerlingen eerst in stap uitvoeren en pas in een later stadium sleuren wij die andere gangen er ook bij. Tijdens het aanleren van een nieuwe oefening moeten alle signaaltjes die je aan je Belzibuth geeft en ook terug ontvangt, nog eerst door je hersenen verwerkt worden, en het vraagt natuurlijk wat tijd om al die verschillende hulpen op een korte tijdspanne te kunnen inzetten en ook nog eens doet te spelen met de intensiteit ervan. Een ganse boterham om dat toch maar te begrijpen. Gelukkig wordt dat allemaal geautomatiseerd bij het veelvuldig rijden van die oefening en hoef je er niet meer echt aan te denken.

Gebruik een vleugje van alle zijgangen

Nu je ook de appuyer verworven het Marieke gaan wij toch ook de travers en de renvers gaan gebruiken in onze training. Oei, weer wat nieuwe zijgangen Dré, wordt dat niet wat veel op deze korte termijn. Niet ongerust worden Marieke, appuyer, travers en renvers zijn volledig dezelfde oefeningen, enkel de plaats waar je die rijdt is verschillend. Een appuyer wordt op een diagonaal gereden, terwijl de renvers en travers meestal op de hoefslag gereden wordt, en later ook op de kwartlijn of de binnenhoefslag.

Werk je eenzijdige aanleuning weg

Tijdens het losrijden heb ik je er reeds opmerkzaam op gemaakt Marieke, dat je Belzibuth op de linker teugel wat meer aanleuning neemt dan op zijn rechter. Ja, hij is dus wat ongelijkmatig in zijn aanleuning en buigt zich daardoor op de linker voltes met de hals graag wat naar buiten. Daar is eigenlijk niets mis mee hoor, jijzelf bent toch ook links of rechtshandig en dus ook niet symmetrisch in je handelingen. 

Zoek naar een gezapig teugelcontact

Reeds vanaf het losrijden zullen wij er ons op focussen om op je linker teugel meer nageeflijkheid te krijgen en op de rechterteugel meer aanleuning te gaan zoeken. Je rechterhand ga je zo stil mogelijk houden zodat je Belzibuh daar ook aanleuning durft op te nemen. Neen, Marieke, je hoeft met je linkerhand niet zo’n grote en grove polsbewegingen te maken, een kleine vibratie met je vingerkootjes is voldoende om hier een gezapig contact links te krijgen. Bij het zo links nageeflijk maken ondervind je wel, dat je dat ook gewaar wordt in je rechterhand, waar wij proberen een verhoogde en constante aanleuning te verkrijgen. Zo proberen wij je Belzibuth dus links wat lichter te maken en recht wat zwaarder op de hand te krijgen. Of wij die aanleuning links en rechts volledig gelijk krijgen is heel onwaarschijnlijk Marieke, maar het is toch belangrijk dat wij die aanleuning zoveel mogelijk gelijk krijgen op de beide kanten, dit teneinde ons als combinatie zo symmetrisch mogelijk te ontwikkelen. Die gelijke aanleuning is natuurlijk ook van groot belang om je Belzibuth recht te kunnen richten en daarmee hem ook te kunnen begeleiden naar de zwaarder verzamelde oefeningen.

Neem de hoefslag als referentiepunt

Het rechtrichten van je paard wordt vanaf nu dus een heel belangrijk aandachtspunt, en dat gaan wij nu eerst op de hoefslag eens bekijken. Deze rechte hoefslaglijn zal dienen als ons referentiepunt om de rechtheid van je Belzibuth te controleren. En ja, met jouw talenten bemerk je natuurlijk dat zijn achterhand de neiging heeft om te veel binnenwaarts te lopen, op de rechterhand dan toch. Op de linkerhand doet dit probleempje zich minder voor, aangezien hierbij de achterhand bij door het beschot beperkt wordt in zijn mogelijkheid om uit te wijken.

Alle zijgangen heb je nu wat in je benen zitten, Marieke en die gaan wij nu ook gebruiken om ons ander werk te verbeteren.

De voorhand en de achterhand uitlijnen op elkaar is mogelijk door het gebruiken van zowel de schouderbinnenwaarts als met de renvers.

Voeg een snuifje schouderbinnenwaarts toe

Met een vleugje schouderbinnenwaarts kan je zeker de voorhand wat naar binnen brengen, Marieke, zo kunnen wij toch de voorhand en de achterhand al op één lijn te doen lopen. De verhoogde halsbuiging tijdens de schouderbinnenwaarts is wel nog iets waarvan wij hier nog dienen verlost te worden.

Neem ook een slokje renvers

Om recht te richten kunnen wij natuurlijk ook een vleugje renvers rijden, waarbij op de rechterhand de voorhand ook wat naar binnen geplaatst wordt en wij een over de benen recht gericht paard bekomen. Ja, Marieke, hier hebben wij als nadeel dat ons paard in de hals naar links gesteld is, dus juist tegenovergesteld van in de schouderbinnenwaarts.

Overdrijf maar wat met je zijgangen

Zo, Marieke, genoeg theorie, begin er maar aan. Ik verwacht van jou dat je afwisselend korte stukjes (enkele meters) met een vleugje schouderbinnenwaarts en renvers rijdt. Bij aanvang mag de omstelling tussen deze beide zijgangen zelfs wat overdreven zijn, de slinger mag gerust eens doorslaan, niks mis mee.

Maak er een automatisme van

Mooi toch Marieke hou je na een paar minuten reeds deze overgangen kan rijden vanuit je coördinerend vermogen. Met je dagelijkse oefeningen zal dit rechtrichten een automatisme worden en hoef je daar in het geheel niet meer over na te denken

Na veel verzet tegen de hand en de achterhand steeds uitzwaaiend naar rechts, krijg ik mijn Belzibuth enkel met veel moeite bewogen tot achteruit gaan, kan jij daar eens naar kijken Dré. Natuurlijk kan ik daar eens naar ‘kijken’ Marieke, maar daarmee zal het niet opgelost zijn. Ik neem aan dat je wenst te weten te komen wat je daaraan kan doen, dus gaan wij die gebrekig werkende versnellingspook eens samen analyseren.

Eerst leren rechtrichten

Tijdens het eerste deel van onze dressuurtraining hebben wij reeds intensief op het rechtrichten van je Belzibuth gewerkt en dit in de verschillende gangen. Je Belzibuth loopt redelijk nageeflijk, zou wel wat beter mogen afkauwen, maar heeft links duidelijk meer aanleuning dan rechts.  Schouderbinnenwaarts links, wijken voor de kuit rechts…, ja, alle oefeningen waarbij wij de linkerteugel nageeflijk maken en de rechter teugel verhoogd dienen in te zetten, zullen de eerste maanden regelmatig op het menu dienen gezet te worden. Eigenlijk hebben wij reeds de ganse tijd gewerkt naar méér aanleuning rechts en minder aanleuning links en dat is ook het probleempje dat nu tijdens het achteruitgaan op de voorgrond treedt: schuin achteruitgaan dus, met de achterhand te veel naar rechts.

Vroeger was het steeds voorwaarts

Tot hiertoe hebben wij altijd en alles gedaan om ons paard voorwaarts te laten gaan, logisch dus dat dat beest van achterwaarts gaan niets begrijpt. Neen, het is zeker geen onwil, maar gewoon onbegrip.

Aan de hand achteruitgaan

Achteruit gaan heb je normaal gezien al geleerd aan je paard tijden het dagelijks onbereden omgaan. Je paard gaat toch achterwaarts de trailer af en in de poetsplaats heb je meestal ook met dat achterwaarts gaan te maken, toch? Met je linkerhand op de neus (ja, neus van het paard natuurlijk) en de rechterhand op de schouder (Juist, niet op jouw schouder, maar op de schouder van het paard) kom je zeker al een eind verder. Je Belzibuth mag gerust scheef achteruit gaan, dat is voorlopig geen probleem, zolang er maar een achterwaartse trend aanwezig is, dan zijn wij reeds gelukkig. En een tikje van de dressuurzweep op de borst of het voorbeen is ook geen doodzonde hoor. Kom maar eens van je paard Marieke, we gaan eerst je paard eens leren aan de hand achteruit gaan. Zie je wel dat het lukt.

Spring maar terug op je Belzibuth, Marieke, ik zal jouw plaats op de grond innemen en wij gaan de achteruitsignaaltjes bij je paard en jezelf wat verder conditioneren.

Gesloten halthouden als uitgangspunt

Een paard kan zich gemakkelijker achteruit bewegen vanuit een onder de massa staande achterbeen. Vanuit een gesloten halt, zo noemen wij dat Marieke, kan je Belzibuth zich bijna zonder moeite naar achter laten vallen door de zwaartekracht. Dit gesloten halthouden oefenen wij dus voorafgaandelijk door kort halt te houden vanuit een verzamelde draf naar het stilstaan. Zie je wel, reeds na een paar keer staat je Belzibuth met zijn achterbenen veel dichter bij zijn voorbenen en staat daarbij ook nog eens mooi vierkant. (Mag ook rechthoekig zijn, hihi)

Zo, dit waren toch eerst wat voorbereidingen alvorens tot het echte achteruit gaan te beginnen. Natuurlijk is je stilstaande paard ook nageeflijk alvorens wij de achteruit vragen. Neen, je hoeft het achteruitgaan niet aan te vangen met aan de teugels te trekken, maar wel door het creëren van impuls. Jaja, impuls, de bereidheid om over te gaan tot een actie, kan je ook tijdens het stilstaan van je Belzibuth vragen. Geef maar de gewone beenhulpen om voorwaarts te gaan en een fractie van een seconde later, op het moment dat een voorbeen de neiging heeft om de grond te verlaten, werk je met beide teugels gelijktijdig in, weerstand bieden moet ik dat hier noemen. Tijdens de eerste oefeningen zal ik jullie vanop de grond assisteren, juist zoals je daarstraks aan je Belzibuth geleerd hebt. Zie je wel dat achteruit gaan is toch geen enkel probleem, maar vergeet niet zelf te stoppen met achteruit gaan, met één of enkele pasjes mag je reeds tevreden zijn. In de beginfase zeker niet eindeloos achteruit gaan en je paard niet zelf het initiatief te laten nemen om met die boel te stoppen. Vergeet niet je terugwerkende teugelhulpen (Oei, wat een lelijk woord) in te zetten, maar ook ze ook bij iedere pas te onderbreken, anders krijg je een op de hand hangend paard met een te diepe halshouding en over de grond slepende hoeven. Weet wel dat bij een verdere verfijning van het achteruitgaan je teugelhulpen nagenoeg overbodig worden en vervangen worden door het licht naar achter kantelen van het bekken. Een gevorderde ruiter zal dit bekkengebruik reeds van bij het aanleren van het achteruit gaan als eerste signaal geven, direct gevolgd door de andere reeds bekende hulpen. Juist Marieke, tijdens het voorwaarts gaan laat je je bekken voorwaarts meegaan en tijdens het achteruitgaan kantelt je bekken achteruit, zelfs een ezel van een paard kan dat goed begrijpen.

Voorwaartse drang tijdens achteruit gaan

En tijdens het achteruitgaan dien je ook steeds de drang voorwaarts in je paard te houden, Dré? Juist, tijdens het achteruitgaan moet je paard steeds voorwaarts denken en dat ook daadwerkelijk doen op het inzetten van je voorwaartse drijvende hulpen. Dus na een door jou bepaald aantal stappen achteruit gaan rij je steeds voorwaarts in een verzamelde impulsieve stap en deze oefening herhaal je meermaals achter elkaar en dit zonder halt te houden tijdens het omschakelen. Door dit schäukelen, zoals de Duitsers dat noemen, wordt de gehoorzaamheid en doorlaatbaarheid verder vervolmaakt.

Eén stap of een tientallen meters achteruit

Eens je paard enkele passen achterwaarts gaat volgens het boekje zullen wij het aantal passen stapsgewijze (Passend woord hé) opvoeren. Een ganse lengte achteruit gaan is geen boosdoenerij, maar een prachtige oefening voor het verzamelen van je Belzibuth, terwijl achterwaarts een ‘S’ rijden de je gevoel voor het recht richten van je paard kan verbeteren.

Leuk dat mijn Belzibuth nu achteruit gaat, maar je ziet toch ook wel dat hij daarbij scheef achteruit gaat, Dré! Laat je droompaard nu maar even genieten van het achteruitgaan zelf en na de bevestiging van je hulpen pakken wij de scheef gaan wel aan.

Ook in het achteruit gaan richten wij je paard recht, Marieke, en lijnen wij dus de voorhand en achterhand op elkaar uit.

Voorhand en achterhand uitlijnen

Door het inzetten van de variërende teugelhulpen plaatsen wij de voorhand mooi voor de achterhand of/en lijnen wij de achterhand uit op de voor hand door het inzetten van de gepaste beenhulpen. Het intermitterend inzetten van de teugel langs de holle kant (in dit geval de rechterzijde) zal de voorhand actief naar links voor de achterbenen plaatsen. Door het inzetten van de eenzijdig teugeldruk kan je ook je paard leren om vanaf het halthouden met een bepaald been eerst te beginnen met achteruit te gaan. Het verhoogd inzetten van de linker teugel is de aanleiding om de linker diagonaal naar achter op de bodem te plaatsen, zodat het rechter achterbeen op dat moment diep onder het zwaartepunt van het paard staat. Dit rechts onderstaande achterbeen is dan ideaal gepositioneerd om de stuwkracht voor het links aanspringen te leveren. Deze gelegenheid om links aan te springen dient zich dus telkens aan wanneer het linker voorbeen tijdens het achteruitstappen de grond raakt.

Je benen hoeven niet achteruit te liggen

Meestal vertelt men dat je je beide benen dient achteruit te leggen om goed te kunnen achteruit gaan. Persoonlijk dank ik dat dit geen noodzakelijkheid is, maar bij het uitlijnen van de achterhand op de voorhand is een tijdelijk achteruit leggen en verhoogde activiteit van het been langs de kant van het uitwijken zeker een goede ondersteuning.

Diagonale beenzetting

Een goed achteruit gaan is dus gekenmerkt door voorwaartse impuls, opgerichtheid, nageeflijkheid, ondergebrachte achterhand en een mooie diagonaal van de op de grond komende benen.

Juist Marieke, je hebt goed begrepen wat ik gezegd heb, de achterwaartse stap heeft dus een diagonaal beweging van de diagonale been paren, juist zoals dit het geval is bij de normale draf. Om deze reden wordt de piaffe dan ook soms ontwikkeld vanuit het achteruitgaan. Van die piaffe mag je nu reeds wat dromen, maar vervolmaak toch eerst maar je achteruitgaan. Komt goed hoor.

Terug in training nemen

Ik kan met mijn zwarte parel, Mirabella, terug beginnen trainen, Dré, het mooie veulentje is ondertussen gespeend, kom je nog eens af voor een lesje? Ik kom er zo aan, Marieke.

Al roepend op haar veulen komt Mirabella ontstuimig en ietwat oncontroleerbaar en dus ongehoorzaam uit de box. Marieke zelf heeft het er blijkbaar op, om één van mijn lesjes te smaken en er terug aan te beginnen.

Ik kruip er wel direct op, hoor!

Terwijl Marieke en haar behulpzame vriend tevoet met Mirabella naar de piste stappen, vraag ik toch wat verder door naar het voorbereidingsproces voor dit lesje, dit aangespoord door een heel vervelende merrie dewelke maar weinig respect toont voor haar begeleiders. Oh, ik heb haar reeds een paar keer gelongeerd, Dré, maar er op gezeten, neen, dat heb ik in maanden niet meer gedaan, dit wordt nu terug de eerste keer. Gezien mijn ouderdom ben ik toch wat voorzichtiger geworden en vraag Marieke of ze direct haar Mirabella gaat bestijgen en of het niet beter zou eerst wat te longeren? Maar neen, Dré, ik kruip daar wel direct op hoor, en zo doet Marieke dat dan ook met een bewonderenswaardig zelfvertrouwen.

Geen respect voor ruiter en begeleider

Mirabella wenst tijdens het opstijgen niet stil te blijven staan, slingert haar hoofd maar wat in het rond om van die vrijheid belemmerende teugels vanaf te geraken en vertoont bij de eerste stappen reeds een stevige neigingen tot bokken, maar Marieke blijft glimlachen.

Als ik aan Marieke vraag om af te stijgen fonkelen haar ogen in mijn richting. Haar lichaamstaal vertelt mij dat zij haar onstuimige merrie wel de baas kan en er zeker niet zal afgebokt worden. Ik twijfel niet aan je ruitercapaciteiten, Marieke, maar bij een lichamelijke krachtmeting met je 600kg wegende Mirabela zijn wij zeker de verliezende partij. Wij gaan toch eerst maar een partijtje longeren inlassen, Marieke.

Stijg maar af, we gaan even longeren

Dan maar even op zoek gaan naar de longeerlijn en de langste longeerzweep, want neen dat beestje heeft echt geen goesting om rondjes te lopen. Neen, bijzetteugels moet je niet gaan zoeken, we gebruiken wel je gewone teugels om Mirabella bij te zetten. We gaan deze bijzet teugels eerst wat te lang laten, want ik heb reeds bemerkt dat zij zich graag losrukt. Een paard dat te kort is bijgezet kan daarop wel eens reageren door te steigeren en daarbij zelfs achteroverslaan.

Een half uurtje strijd voor nageeflijkheid

Ook tijdens het longeren bemerken wij dat Mirabella heel tegendraads is. Niet vooruit willen en onverwachts stoppen, afwijken dan de longeercirkel en Marieke meesleuren waar zijzelf dat wil. Ook de ogen, het orenspel en het zwiepen van de staart vertellen ons dat Mirabella enkel haar eigen gedacht wil doen. Na een half uur intensief longeerwerk is haar pijp toch al wat uit en begint zij toch wat over de rug te lopen. Hoera, want dat over de rug lopen, daar was het mij toch om te doen. Voorwaarts en neerwaarts zijn toch de basisregels bij het africhten van het paard, en als ze dat al niet aan de longe doen is er weinig kans dat het bereden zal vertoond worden.

Longeerlijn door bit naar singel

Mirabella beukt met vele kilo’s tegen het bit en slaagt er ook nog in om soms door onze longe hulpen te breken. Natuurlijk hebben wij de longeerlijn door het bit naar de singel geplaatst zodat wij het paard met een weerstandbiedende en nagevende hand kunnen doen nageven. Uit de woorden die in deze zin terug te vinden zijn blijkt dan ook duidelijk dat longeren meer is dan alleen maar rondjes lopen.

Even de splinternieuwe neusriem bekijken

Oh, ook de tong van Mirabella wordt ook nog over het bit gestoken, maar dat schijnt een accidentje te zijn, want dat uiterst ongewenste gedrag wordt maar éénmaal vertoond. Pas nu bemerk ik dat de blinkende goudkleurige neusriem veel te los is. Juist Dré, mooi hé, dit is een compleet nieuw hoofdstel, van mijn ventje voor nieuwjaar gekregen. Ik kan de neusriem wel nog wat verkorten maar er zijn niet genoeg gaatjes om tot op de gewenste maat te kunnen aanspannen. Ik ben nu zeker niet van het type dat kikt op hard spannende neusriemen, Marieke,  maar een neusriem heeft toch ook zijn doel, het opensperren van de mond belemmeren en toch toelaten dat het paard nog gezellig kan kauwen. Ik neem aan dat je een perforatietang hebt om daar een paar gaatjes bij te knippen.

In het zweet des aanschijns …

Eindelijk, na drie kwartier zwetend en schuimend longeren bereiken wij ons doel, ontspannen mooie rondjes lopen en dit in een voorwaarts-neerwaartse houding en kauwend nagevend op het bit. Dit zijn allemaal kenmerken van het natuurlijke onderdanigheidsgedrag. Onderdanigheidgedrag heeft dan ook alles te maken met ‘respect’ voor de ruiter

Nog snel eens bereden bevestigen

Hoera, eindelijk mijn doel bereikt Marieke, maar ik weet dat je mij niet voor een longeersessie gevraagd had, maar om van te genieten van een bereden ritje. Maar we hebben nog 5 minuutjes, kruip maar terug op je Mirabella, Marieke en geniet van een nageeflijk en op het been reagerend paard, juist, we gaan deze genoegdoening vandaag enkel in stap kunnen ervaren.

Werk je Mirabelle de volgende dagen maar verder aan de longe en zoek hier het ‘respect en vertrouwen’ van je paard. Het bereden werk wordt dan later aangeboden als een kers op de taart.

Al lang dezelfde instructeur

J’ai le même instructeur depuis plussieurs années, Dré, je suis très content de son  encadrement, mais nous avons un problème insurmontable.

Mijn paard springt weg uit de piaffe

Mijn Belzibuth is door mijzelf Grand-Prix klaar gemaakt, maar hij springt steeds weg uit de piaffe en hij piaffeert te traag. Mag ik eens tot bij jou komen voor een ‘Second Opinion’, jij hebt veel ervaring met het werk aan de hand, misschien geeft deze andere aanpak het gewenste resultaat? Leuk toch, als ik voor wat ernstig bij de dokter moet, dan vraag ik ook meestal een ‘Second Opinion’. Kom maar eens met je Belzibuth tot bij mij, Marieke, dan kunnen wij samen ‘life’ de situatie eens bekijken. Aan filmpjes heb ik niet zoveel.

Rij je paard maar los, Marieke, doe maar alsof je thuis aan het trainen bent en na een paar rondjes is het moment er om reeds wat van gedachten te wisselen. Prettig toch om met een ervaren combinatie, in alle discretie tot de kern van de zaak proberen te komen.

Trens en stang, een slof en lijntjes van de spoor

Bij het betreden van de piste bemerk ik dat Belzibuth met trens en stang is opgetooid, een mooie lederen slofteugel is ook van de partij en de ervaren groom heeft het paard met een lang touw onder controle. Oh, verklaar eens Marieke, waarom gebruik je een slof bij een Grand-Prix paard en ook dat lange touw? Zeg eens… Mijn Belzibuth is 1.81m en weegt 700kg, Dré, en als hij nerveus wordt tracht hij wel eens het hazenpad te kiezen. Je reactie daarop kan ik dan wel begrijpen, alhoewel dat geen normaal gedrag meer is voor een paard van dit niveau. Ergens tijdens de africhting moet er wat verkeerd gegaan zijn en heeft je Belzibuth duidelijk succes gehad met dit vluchtgedrag, hij gebruikt dit om zich te onttrekken aan de hogere spanning die zeker nodig is om tot zwaardere prestaties te komen. Dit ongewenste gedrag valt nog mee, het zou erger zijn moest je paard zijn heil gezocht hebben in staken of steigeren.

Wegstormen met opgekrulde hals

En ja hoor, tijdens het losrijden op de buitenpiste bemerk ik een in de hals opgekruld paard dat steeds meer voorwaarts weg wil weglopen. Lang rond en diep is dat beestje voorlopig niet te rijden, maar dat zou mogelijks wel kunnen komen door het feit dat mijn Belzibuth steeds in een binnenpiste wordt gewerkt, vertelt Marieke mij. Anderzijds bemerk ik op de flank van het hete paard een donkere gebogen slijtage lijn in het blinkende schimmelkleurige haarkleed, daar waar je spoor heel veel inwerkt, Marieke. Oh, ik had hem daar niet mogen scheren, dat komt waarschijnlijk door het werk op de piaffe, argumenteert Marieke.

Het losrijden vertelt het africhtingsverhaal

Dit losrijden vertelt mij toch al een hele boel dingen. Je Belzibuth wordt met de sporen aangezet tot een paffe ter plaatse en ook nog door je instructeur met het zweepje aangemoedigd tot verhoogde activiteit. De enige uitweg voor Belzibuth is door je handen te springen en ervanonder te muizen.

Ook de vele goeie dingen zien

Tijdens het voorstellen van de piaffe bemerk ik een goed gediagonaliseerde drafbeweging en een goed van de grond komend achterbeen. Dit zijn toch twee heel belangrijke goede eigenschappen voor een goede piaffe. Je hebt gelijk, Marieke, je Belzibuth zakt echter niet in de achterhand, maar het is toch belangrijk te beseffen dat er ook goede dingen in je werk zitten. Maar de piaffe moet ook sneller zijn, Dré. Oh, een goede piaffe is niet snel Marieke, met snelle drafpasjes krijg je modder makende paarden, dewelke geen tijd hebben om met de achterbenen van de grond te komen. Deze traagheid is dus nog maar eens een goed punt van je Belzibuth. Wij hebben al geprobeerd om hem meer te doen ondertreden met de achterhand door hem met de zweep om het kruis en de achterzijde van de bil te toucheren, Dré, maar dat geeft niet het verwachtte resultaat.

Bestaande patroon doorbreken

Als ik alles op een rijtje zet, Marieke, wel je hebt een paard met heel veel piaffe potentieel, maar een piaffe dient men langzaamaan te ontwikkelen, dat vraag veel tijd. Ikzelf zou je Belzibuth aan de hand leren piafferen, zodat de piaffe op een totaal andere manier wordt benaderd, zijn huidig patroon (gewoonte, automatisme) wordt dan gans doorbroken. Je paard beheerst de piaffe al, dat betekent dat wij toch in een versneld tempo met het werk aan de hand kunnen verder gaan. Jaja, Marieke, je Belzibuth gaan wij in eerste instantie duidelijk voorwaarts laten piafferen en de drang naar voor voorlopig er voorwaarts uitlaten, zodat hij zich niet aan het werk dient te onttrekken door door je hand te springen. En tijdens dat voorwaarts piafferen gaan wij hem licht op de buik toucheren. Om zijn achterhand onder te brengen dienen de buikspieren het bekken voorwaarts de doen intrekken, en dat gebeurt door de buikspieren. Moest je paard te veel met de achterhand ondertreden, dan zou ik hem op het kruis aanraken met de dressuurzweep, kwestie van zijn rugspieren aan te trekken en zijn kruis minder te doen aantrekken. Maar dat is niet het geval bij je Belzibuth.

Dat opkrullen in de hals, ook tijdens de piaffe, dienen wij weg te werken. Door opwaarts gerichte halve ophoudingskes gaan wij zijn hals meer opwaarts vragen en komt hij ook ietwat voor de loodlijn. Hierdoor wordt zijn zwaartepunt meer naar achter gebracht en is hij verplicht om zijn achterbenen nog meer onder te brengen.

Traag en met impuls piafferen

Neen Marieke, je Belzibuth dient niet sneller te piafferen, maar met meer impuls, met meer afzet.

Door het verhoogd onderbrengen van zijn achterhand zal Belzibuth zijn ganse massa hoger opwaarts stuwen kunnen stuwen en duurt het dus langer om terug op de grond terug te vallen. Dit langere zweefmoment zal zeker meer uitstraling geven aan zijn piaffe. Dit langere zweefmoment kan je later, tijdens het bereden werk ook langer maken door het toepassen van de ‘Bügeltrit’, maar dit nu verder uitspitten zou ons te ver van ons onderwerp ‘Piaffe aan de hand’ verwijderen.

Ondertussen is ons lesuur ‘second Opinion’ reeds ten einde gekomen, Marieke.

Kleine onderdelen trainen

Ik zou je wel willen aanraden om thuis echt niet zo intensief te trainen zoals wij vandaag gedaan hebben. Tien minuutjes of een kwartier van dit soort werk aan de hand tijdens je dagelijkse trainingen is meer dan voldoende en niet vergeten dat je alle gewenste punten niet in dezelfde training kan bewerken. Neem er één onderdeel uit als aandachtspunt en eens dit bevestigd is, breng je een ander stukje van de puzzel erbij. Neen, je traint dus niet zomaar piaffe, maar je cultiveert stuk per stuk deze imponerende beweging.

Neen, ik kan dit op één lesje niet allemaal naar je wensen veranderen, Marieke, maar je bent een ervaren amazone en ik denk wel dat ik de sluier wat verder opgelicht heb voor jou.

Veel succes en kom toch nog maar ergens eens terug.

De neusriem aanspannen of losser maken?

Bij het betreden van de rijbaan kijkt mijn hippische werkgever (Is ook trainer) steeds of de neusriem niet wat meer dient aangespannen te worden, Dré, en als jij als mijn privétrainer naar mij toe komt kijk je steeds of de neusriem niet te strak aangespannen is. Hoe ziet dat nu eigenlijk met dat neusriem gedoe?

Eerste en vooral moet je beseffen Marieke dat je in de luxe baadt van begeleid te worden door twee ervaren trainers, maar dat heeft natuurlijk ook zijn vervelende kantjes. De instructie van een trainer is gebaseerd op zijn eigen levenservaring en het is dus niet abnormaal dat de leer die ze verspreiden dan ook verschillend kan zijn.

Vaste handen of nageven?

Je had mij reeds verteld dat je professionele trainer er steeds de nadruk op legt dat je je paard dient vast te houden vooraan en het niet mag laten ontsnappen, maar dat je stiekem toch je paard wat meer lucht geeft, zoals ik dat wens. Dat hoorde ik je graag zeggen Marieke, want ja, nageeflijkheid, dus je paard loslaten i.p.v. vast te houden is toch de rode draad in onze rijkundige samenwerking, denk ik dan toch.

Dat vastsnoeren of losser maken van de neusriem heeft natuurlijk alles te maken met de verschillende manier van rijden, zoals ik hiervoor uitgelegd hebt.

Waarom een neusriem nodig?

Maar misschien moeten wij ons toch eerst eens afvragen waarvoor wij een neusriem nodig hebben, als we die al nodig hebben? Ik zie in de sociale media veel fotootjes verschijnen van paarden die succesvol bereden worden zonder neusriem, en ja, die mensen mogen daar voor mij ook fier op zijn.

Eén van de belangrijkste communicatiemiddelen van een goed ruiter met zijn paard verloopt langs een steeds variërend contact van de ruiterhand met de paardentong. Door continue en minuscule drukveranderingen van de zachte ruiterhand op de soepele tong van het paard brengt de ruiter zijn geconditioneerde signaaltjes over naar het paard, terwijl het paard terug naar de ruiter antwoord door lichtjes met de tong te spelen. Dit noemen wij dan het afkauwen van het paard, waarbij het zich volledig overgeeft aan de vragen van de ruiter. Jouw professionele instructeur Marieke, is meer van het harde hand type en dwingt zijn paarden met een vaste hand in de gevraagde houding, terwijl ik wens dat het paard de door mij gewenste houding zelf komt opzoeken. Dit opzoeken van de hand gebeurt door het deskundig inwerken van de ruiter en niet door zomaar te wachten tot je paard op je dode hand nageeft.

Bewegingsvrijheid van de tong is noodzakelijk

Om op een gevoelige manier te kunnen terug communiceren naar de ruiterhand, dient een paard dus bewegingsvrijheid met de tong te kunnen hebben. Juist daarom zie ik graag de neusriem wat losser. Door deze lossere neusriem kan het paard zijn gevoelige tong in de communicatie gebruiken en ook bewegen in het kaakgewricht. Zo zie je maar dat het paard met de intensiteit van zijn signalen naar de ruiter toe kan spelen. De tong geeft de fijnste signaaltjes door en het nageven in het kaakgewricht is reeds een iets zwaardere hulp naar de ruiter toe. Bij het inzetten van de halsspieren of zelfs op het bit hangen met zijn volle gewicht worden de communicatielijnen naar de ruiter steeds harder en zwaarder.

Fijne teugelhulpen komen uit je vingers

Naast het paard kan ook de ruiter spelen met de opgewekte spanning in de teugels. De fijne hulpen komen vanuit de vingerkootjes, de polshulp is al wat zwaarder, terwijl de biceps en het gewicht van het bovenlijf van de ruiter de zware ingrepen betekenen. Duidelijk dat een ruiter dus meer overeenkomsten dient te hebben met een harpspeler dan met een gewichtheffer. Zojuist heb ik tijdens het Wiener nieuwjaarsconcert zo een fijnbesnaarde harpspeelster kunnen bewonderen. Met de gevoelige vingertoppen wordt de spanning van de vast afgestelde snaren in trilling gebracht, waardoor er indirect een emotie naar de toehoorder wordt opgewekt. Bij het goed paardrijden gebeurt hetzelfde, maar het gaat nog dieper. Wij als ruiter wekken met onze vingertopjes een directe emotie op bij een steeds van spanning wisselend levend wezen en dat is nog fijner werk dan met een harp spelen. Juist, dressuur rijden mag je voor mij dus als een kunstvorm beschouwen.

Is die neusriem wel noodzakelijk?

Ha, dan heb ik geen neusriem nodig Dré?  Ik zou je aanraden Marieke om je paard toch van een neusriem te voorzien. Het is niet allemaal en altijd rozengeur en maneschijn met de aanleuning en paarden willen zich ook wel eens onttrekken aan het werk. Snel je mond eens openzetten en de controle van de hand gaat in een oogwenk verloren en dan kan je als paard lekker je eigen gedacht doen. Doe dat neusriempje maar aan, maar snoer het niet vast zodat je paard nog lekker schuimend op zijn bit kan kauwen. Aangezien laag gedragen neusriemen, (Hannoveraanse) verder van het scharnierpunt van het kaakgewricht liggen dan de hoger gedragen (Bij trens en stang) belemmeren deze sterker het openen van de mond van het paard. De lage neusriem werkt dus sterker in en kan ook een belemmerend effect hebben op de ademhaling van het paard. De trens en stang neusriem dient een vingertje onder de zijdelingse schedeluitsteeksels geplaatst te worden, dit om contact kwetsuren door het kauweffect met de neusriem te voorkomen. En juist, gecombineerd met een sperriemje zit je qua inwerking ergens tussen de hoge en de Hannoveraanse neusriem.

Tong over bit door harde hand

De paarden van je werkgever, Marieke, hebben de gewoonte gekregen om op de harde hand van de ruiter te hangen, en ja, altijd gaat dit gepaard met een vast aangesnoerde neusriem. Dat aansnoeren doen deze ruiters om het paard te belemmeren zijn tong over het bit te kunnen steken. Om te ontsnappen aan alle pijnlijke gevoelens van een tintelende, niet doorbloede en dus blauwe tong, ten gevolge van een tientallen kilo’s teugeldruk, zou jij ook wel je tong over het bit proberen te foefelen.

Een paard dat de gewoonte gekregen heeft om zijn tong over het bit te steken, is zowat het ergste wat je als dressuurruiter kan overkomen. De fijne communicatie langs de zachte vering van de tong naar de ruiterhand gaat dan volledig verloren en je krijgt een ‘on-off’ communicatie met je hand op de harde en gevoelige lagen van het paard.

Terug nageeflijk maken

De op deze manier verreden paarden terug nageeflijk maken is geen sinecure. Het belangrijkste punt hierbij is dat het paard terug leert te beseffen dat het zijn tong kan bewegen en daarvoor dien je natuurlijk meer plaats in je mond te krijgen door je kaakgewricht verder te openen. Het eerste werk om de kaak te kunnen bewegen is natuurlijk de neusriem losser doen of voorlopig volledig te verwijderen. En ja, bij zo een correctie durven die paarden ook wel eens hun tong over het bit te steken en profiteren van de herwonnen tongvrijheid, maar met een zachte hand en wat vervelende versterkingen is ook dat oplosbaar hoor, Marieke.

Uitgestrekte draf moet worden ontwikkeld

Binnen veertien dagen ga ik op wedstrijd Dré, en er zit uitgestrekte draf in die proef. Maar dat wordt dan kort dag Marieke, wij hebben met je jonge paard hoofdzakelijk aan de kwaliteit van het basiswerk en de nageeflijkheid gewerkt. Ondertussen loopt je paard ontspannen over de rug en zijn de drie basisgangen correct en heb je een heel gehoorzaam beestje, toch al iets om tevreden over te zijn.

Midden draf of uitgestrekte draf?

Maar ik vermoed, Marieke, dat je geen uitgestrekte, maar middendraf moet laten zien? Uitgestrekte draf is zowat het maximum van draf uit je paard halen, terwijl middendraf, zoals de naam het zelf zegt, ergens tussen de arbeidsdraf en de uitgestrekte draf ligt.

In de hogere dressuur klassen wordt er ook wel eens uitgestrekte en middendraf gevraagd en dan dien je natuurlijk het verschil tussen beiden te kunnen laten zien. Maar bij je jonge paard wordt enkel middendraf gevraagd. Pssst, je moet het niet voortvertellen, maar in de kleuterklassen haal je dus gerust het maximum uit je paard, de jury kan toch niet weten wat de uitgestrekte draf wel zou kunnen zijn. Voor het nemen van je diagonaal in je maximale draf, haal je ook je arbeidsdraf wat naar beneden, wat verzamelen dus, en steek je er ook het maximum aan impuls in. Door vooraf wat te verzamelen zal het verschil tussen je arbeidsdraf en je midden (= uitgestrekte) draf maximaal tot uiting komt. Op het uiteinde van je diagonaal doe je natuurlijk juist het omgekeerde en ga ja na je verruiming ook naar dat kleinere arbeidsdrafje, dit om te schoren bij het opvangen. Als je dat wat met gevoel doet vallen die kleine trukjes niet op voor de jury. Door de impuls die je voorafgaandelijke in je Bezibuth steekt kan hij als een pijl uit een boog vertrekken naar zijn uitgestrekte draf. Toch nog even vermelden dat impuls een verhoging van spanning betekent om bereidheid tot actie te verkrijgen, in dit geval dus uitgestrekte draf tonen. Wel opletten Marieke dat je onder de limiet van je paard blijft, je dient de impuls tijdens het ganse uitstrekken te bewaren, je moet voordurent het gevoel hebben dat er nog meer uit te halen valt. Zoniet valt je paard uit elkaar (Neen, je hoeft achteraf geen losgekomen stukken gaan te zoeken, haha) en is er veel kans op onregelmatige passen.

Het zijn allemaal geen draf machines

Maar wij dienen wel eerst nog wat aan de verruimingen zelf te werken Marieke, want je Belzibuth is een echte galopeur. Wat bedoel je daarmee Dré? Je hebt toch al gemerkt dat je paard bij het longeren veelvuldig in galop springt bij het vragen van wat meer activiteit in de draf. Ik ben er zeker van dat hij in vrijheid op de weide, zich hoofdzakelijk in galop voortbeweegt en de draf links laat liggen. (Vraagje, zou je ook iets rechts kunnen laten liggen?). Sommige andere paarden zijn echte ‘dravers’ en kennen met moeite de drietakt galopbeweging. Met galopoefeningen heeft je Belzibuth natuurlijk[AG1]  geen probleem, dat laat hij ons steeds zien. Maar draven, ja, dat is niet zijn grootste talent, maar wij weten dat talenten kunnen ontwikkeld worden, en dat gaan wij natuurlijk ook doen.

Maximale drafbeweging ontwikkelen

De eenvoudigste en ook gezelligste manier is met je Belzibuth buitenritten te gaan maken en hem kilometers op zijn maximum door het bos laten draven. Neen Marieke, dat doe je zeker niet op de verharde weg naar het bos toe, toch een beetje spaarzaam zijn op die zuivere beentjes van je paard. Best nog dat je dat samen met een paar andere paarden kan doen, zij mogen zeker een verzameld galopje doen, maar jij probeert altijd de draf verder te ontwikkelen. Aangezien de lange bosdreven hier niet voor het rapen liggen, zullen wij verplicht zijn om dat op onze dressuurpiste te trainen. Die eindeloze rondjes draaien is mentaal wat meer belastend voor het paard en natuurlijk rond je de hoeken goed af wanneer je in de maximale draf aan het rondstuiven bent.

Moet het nu al vanuit de achterhand komen?

Maar een uitgestrekte draf moet toch uit de achterhand komen Dré? Dat is juist Marieke, maar eerst moeten we de weg daar naartoe bewandelen. We gaan nu eerst je paard leren ruimere passen nemen, dat is toch de kern van een uitgestrekte draf. Onze focus ligt daarop en op niets anders, je Belzibuth dient voor mij niet mooi in de hand te lopen, daar gaan we later wel aan werken. Leer nu maar aan je paard dat, je beide benen wat meer aansluiten rond zijn romp, het teken is van uitgestrekte draf. Aangezien dit werk ook lichamelijk zwaar is zou ik dat maximaal tweemaal per week doen, neen, het is niet de bedoeling van je beestje leeg te rijden, maar wel zijn fysiek verder op te bouwen, terwijl wij naar die ruime passen op zoek gaan. Je zal bemerken Marieke dat het bewegingsapparaat van je Belzibuth er in de draf binnen een paar weken reeds heel anders gaat uitzien. Pas op dat moment zullen wij hem wat gaan terugnemen, zodat zijn draftempo langzaam aan vertraagt en dit met behoud van zijn paslengte. Door de jaren heen zullen wij de uitgestrekte draf verder ontwikkelen zodat hij vanuit de achterhand komt en er vanuit de oprichting een mooi voorbeen tevoorschijn komt.

Swingend voorbeentje ontwikkelen

Oh, van een voorbeentje gesproken, geef je paard tijdens dit werk ook maar wat steun op de teugel, Marieke, er loopt immers een spiertje (Voor de lezers even opgezocht: Brachio-Céphalique) vanaf het achterhoofdsbeen (Hoogste punt van de schedel) naar de opperarm van het voorbeen.  

Door dit spiertje wat onder spanning te zetten verkrijgen we een verhoogd opheffen van het voorbeen. De combinatie van de grote paslengte en de verhoogde beweging geven aan de uitgestrekte draf een wauw effect. Paarden die zwaar op het bit hangen kunnen door de spanning in dit spiertje toch een spectaculair voorbeen geven, maar vertonen door het gemis aan nageeflijkheid meestal een slepende achterhand.

Regelmatig zie ik op de sociale media foto’s verschijnen waarbij beweerd wordt dat in de draf, het pijpbeen van het achterbeen evenwijdig met het spaakbeen (Lange been boven de knie) van het diagonale voorbeen dient te zijn. Waarom dat zo zou moeten zijn, daar heb ik geen zicht op en ik betwijfel dat dan ook. Door een aangepaste training en ook ten gevolge van een op het voorbeen gefocuste fokkerij kan een meer naar voren en opwaarts werkend voorbeen verkregen worden, zonder trucen van de foor te gebruiken, en daar is volgens mij niets mis mee.

Om deze reden is niet te verwonderen dat er heel veel paarden met een eenzijdige aanleuning ook onregelmatigheid vertonen in de voorbenen. Terecht wordt dit teugelkreupelheid genoemd.

Wij zullen ook wat cavalettis lopen om de drafpassen te helpen vergroten, Marieke. Eerst ons jonge paard laten gewennen, zodat het regelmatig over de op de grond liggende balkjes loopt, en dan gaan wij beetje per beetje de balken verder uit elkaar leggen en later gaan wij van die grondbalkjes echte cavalettis maken zodat ook de spieren ontwikkelen om de benen van het paard hoger op te tellen. Bij het longeren, maar ook bereden kunnen wij de balkjes op een cirkel leggen, wat het voordeel geeft dat wij de drafpaslengte kunnen vergroten door meer op de buitenkant van de cirkel te rijden.

Uiteindelijk zullen wij een uitgestrekte draf kunnen rijden met veel draagkracht en activiteit in de achterhand, een van de grond komend voorbeen en dit allemaal met een lichte aanleuning op de teugel. Maar eerst beginnen met het begin hé.

Zeg Dré, één van mijn stalgenoten zegt dat mijn Belzibuth niet in evenwicht loopt, hoe moet ik dat interpreteren?

Zonder evenwicht val je pardoes op de grond

Een voorwerp (Een lichaam noemt men dat in de fysica) dat niet in evenwicht is valt omver, om uiteindelijke in een stabiel evenwicht op de grond neer te ploffen en roerloos te blijven liggen. Denk hierbij maar aan een kegel dewelke je op zijn punt probeert in evenwicht te zetten. Voor zover ik zie, blijft jouw Belzibuth rechtop staan en valt hij niet als dood neer op de grond. Jouw paard beweegt zich dus in evenwicht voort, een evenwicht dat op ieder moment van de ondersteuningsfase gewijzigd wordt door voortstuwende en ondersteunende krachten, opgewekt door de op de grond geplaatste benen. De voorbenen van je Belzibuth leveren ondersteunende krachten en zijn achterbenen produceren zowel voortstuwende als ondersteunende krachten. Ieder paard dat zich beweegt loopt dus in evenwicht, maar ik vermoed dat je stalgenoot wat anders bedoelt.

Achterbenen dragen en stuwen

Dressuur heeft in eerste instantie de bedoeling om de wendbaarheid van het paard te verbeteren (Oorsprong bij de cavalerie gevechten), en dit kan alleen als de krachten voortkomend uit de stuwende achterbenen meer verticaal naar het zwaartepunt van het paard stuwen. Door zijn hoofd op te richten doen wij het paard zijn zwaartepunt iets meer naar de achterbenen toe brengen, maar het zijn vooral de achterbenen die wij naar voor brengen, dus dichter bij het zwaartepunt van het paard. Om te kunnen verzamelen dient een paard dus te kunnen sluiten met de achterhand en dit gebeurt hoofdzakelijk door het kunnen sluiten van het SI-gewricht (Verbinding bekken-ruggengraat). Door het in elkaar plooien van alle achterhand gewrichten zal het kruis van het verzamelde paard dalen zodat de achterbenen beter verticaal tegen het zwaartepunt stuwen en zo de opwaartse beweging zullen bevorderen. Laat ons voor de eenvoud voorlopig vergeten dat jouw eigen gewicht ook bovenop je Belzibuth zit, Marieke. Deze manier van doen noemen wij dan ook ‘verzamelen’ van het paard, ja, wij verzamelen dus de stuwende krachten (achterbenen) dicht bij het zwaartepunt.

Verzameling kost tijd

Moest je stalgenoot vertellen Marieke, dat je Belzibuth nog niet verzamelt loopt, dan moet ik hem wel gelijk geven. Jouw paard loopt zeker in evenwicht, maar nog niet in verzameling en dat is gezien zijn beperkte africhtingsgraad ook normaal.

Je Belzibuth tot verzameling brengen is een proces van jaren spelen met nageeflijkheid, doorlaatbaarheid en het opbouwen van impuls. Door het spelen met de voormelde factoren worden de spieren van het paard ontwikkeld om uiteindelijk meer gedragenheid, verzameling dus, te kunnen geven.

Eerst rond en diep rijden

De nageeflijkheid en doorlaatbaarheid worden bij het jonge paard gemakkelijkst ontwikkeld vanuit een diepe hoofdinstelling, ‘rond en diep’ zoals men dat pleegt te noemen. Dit is ook een natuurlijke onderdanigheidshouding van het paard, van waaruit wij gemakkelijker het paard kunnen motiveren tot een gedragsverandering. Ook het lekker schuimend kauwen op het bit is een natuurlijk onderdanigheidsgedrag en nemen wij mee in het aanleren van de nageeflijkheid.  En ja hoor, het paard neemt tijdens zo een rond-diep houding zeker veel gewicht op de voorhand. Niets mis daarmee, denk ik dan toch, een is paard is daarop door de natuur geselecteerd. Zo gaat dat toch als je de ganse dag lekker gras mag eten met je hoofd in de grond, dan krijg je sterke voorbenen door het hoge gewicht op deze voorbenen.

Achterbenen dichter bij voorbenen

In de diepe houding neemt het paard 77% van zijn gewicht op de voorbenen, bij een verzameld paard is dat maar 65% en bij een goede piaffe is dat nog slechts 51%. Slechts bij de piaffe is het gewicht nagenoeg gelijkmatig verdeeld over de voor en achterbenen en zou je over ‘gleichgewicht’, zoals de Duitsers dat noemen, kunnen spreken. Ja, Marieke dat zijn cijfers die ikzelf berekend heb, als ingenieur word je geacht dat te kunnen.  Ook de afstand tussen de steunende diagonale benenpaar (In draf ) varieert met een veranderende verzameling. Hoe hoger de verzameling, hoe kleiner de afstand tussen het voor en achterbeen.

Enkel bij piaffe is er ‘gleichgewicht’

Bij mijn Frits zaliger was deze afstand 1.59m bij het rond-diep rijden, bij de verzamelde draf nog 1.32m, om tijdens de piaffe nog maar slechts 0.7m te worden. Bekijk de foto compositie maar eens aandachtig? De cijfers die ik opgeef zijn in het blauw opgegeven. Voor meer detail ga je maar eens naar mijn boek ‘Beteugelde Emoties’ kijken, ik moet toch ook wat publiciteit maken hé.

Jouw Belzibuth bevindt zich momenteel tussen de rond-diep en de verzamelde houding, Marieke, en langzamerhand zullen wij verder werken naar meer verzameling, dus meer oprichting van de hals en verder onderbrengen van zijn achterhand.

Maar je mag nu aan je stalgenoot vertellen dat je Belzibuth in evenwicht loop en dat wij volop bezig zijn aan het meer verzamelen van je Belzibuth. Het komt zeker allemaal goed.

Om hulp durven vragen

‘Nog eens bedankt voor de leerrijke les Dre!!, ‘we kunnen weer oefen nu’ was het berichtje dat ik van Marieke ontving. Marieke had in gans haar leven nog geen zijgangen gereden, maar op het einde van de derde les zag ik bijna tranen van geluk in haar jonge ogen. Stel je maar eens voor, wijken voor de kuit, schouderbinnenwaarts en appuyer onder je kont voelen, je zou je als jonge amazone voor minder gelukkig prijzen.

Mijn paard kent het, maar wil het niet doen

Bij de eerste les liep Marieke er nogal depressief bij, maar ze had toch de moed gevonden om mij te contacteren voor wat begeleiding. Jaja, vol met dromen koop je een prachtige PRE hengst die thuis alle oefeningen van de St-George perfect met zijn vingers in de neus loopt, maar er meestal op de wedstrijd de brui aan geeft en met verzet tegen de splinternieuwe wit geverfde hekjes gaat plakken. Ondertussen was de mooie hengst herschapen in een prachtige ruin, maar zijn plakgedrag op wedstrijd was daarmee niet zomaar verdwenen. Maar dat vindt Marieke niet erg, ze heeft toch geen wedstijd ambities, en thuis kan je toch ook van die mooie dressuuroefeningen genieten. En ja hoor, dat lukte de eerste maanden heel aardig en Belzibuth werd de grote vriend van Marieke. Maar momenteel stopt hij overal in de piste en slaat ook naar mijn been, wil mij niet laten opstijgen en doet zelf lelijk tegen mij als ik ernaast sta, vertelt Marieke.

Het dominante beest bepaalt de regels

Zoals ieder ander paard weet de ex-hengst Belzibuth natuurlijk dat er zoiets als dominantie bestaat, en als je de dominantste bent mag je je eigen goesting doen. Daarnaast staat er bij ieder levend wezen in hun hersenen voorgeprogrammeerd, dat je met zo weinig mogelijk inspanning zoveel mogelijk wil bereiken. Enkel onder invloed van spanning wordt een wezen aangezet tot het leveren van een meer prestatie. Meer presteren doet een paard en een mens natuurlijk enkel en alleen om er beter van te worden. Belzibuth weet natuurlijk dat zijn 550kg spieren opgewassen zijn tegen de 55 kg van Marijke en met het inzetten van je beperkte spiermassa kan je geen respect van je paard afwingen. Prestaties worden door het paard enkel geleverd als er respect opgebouwd is voor de amazone, en niet omgekeerd hoor.

Oh, je paard is je beste vriend

Vanaf nu Marijke ga je je paard enkel en alleen als vriend beschouwen als hij naar jouw pijpen danst. Ja, ik verwacht van jou een dominantere houding t.o.v. je Belzibuth, gedaan met de grote liefde.

Tijdens de voorbereiding van het longeren had ik al opgemerkt dat Belzibuth met een korte neusdruk Marijke aanmaande om uit zijn omgeving te blijven en zeker geen goesting had om op haar verzoek rondjes te beginnen lopen. Ook dit zijn duidelijke tekenen van dominantie van het paard naar de mens toe.

Maar wat gaan wij daaraan doen Dré, ik zie het echt niet meer zitten hoor. Ik heb een goed aangereden paard gekocht om ervan te genieten en ik word door deze ruin als het ware weggepest.

Een lesje in dominantie

We gaan je grote vriend eerst een lesje in dominantie geven, Marieke. Als hij je komt wegduwen geef je hem een heel krachtige en heel korte tik op zijn neus. Zo hard dat hij er van je interventie sterk schrikt, een prikkel boven de reactiedrempel noemt men dat in geleerde trainingstaal. Maak eerst gaan wij hem voorzien van een lange longeerlijn, zo kan hij ver genoeg van jou wegspringen. Dat weglopen moet je natuurlijk toestaan, want weglopen betekent onderdanigheidsgedrag voor een paard, en dat is nu juist waar wij naar op zoek zijn, toch? En ja hoor, onze dominante slimmerd heeft van de eerste keer begrepen dat Marieke een beetje haar op haar tanden gekregen heeft. Hoera, ons eerste succes is bereikt.

Respect moet je verdienen

Maar tijdens het rijden staakt hij voortdurend Dré, en kapt met een achterbeen naar mijn hulpgevende been. Ho, dus nog een lesje in respect voor de ruiter bijbrengen, Marieke.

Testen aan de longe

Zet hem maar op de volte en vraag op een zachte manier om aan te draven, dat mag met je stem zijn of door de juiste positie van je longeerzweep. Oei, hij heeft daar ook geen goesting voor Dré. Doe hem maar even verschieten, Marieke, geef maar een vervelende prikkel sterk boven zijn reactiedrempel en laat hem maar eens rond jou stuiven. Ja, dat wegrennen laat je natuurlijk toe, het is nog eens een uiting van onderdanigheid, en of dat in draf of stap of galop gebeurt is ons om het even, als het maar in een hevige reactie het hazenpad kiest, dan zijn we tevreden. Van de eerste maal heeft Belzibuth begrepen wat er van hem wordt verwacht en gaat op de minste aanwijzing naar zijn maximale rengalop.

En dan bereden

En nu mag je op zijn rug gaan zitten, Marieke. Vraag maar door een heel zachte kuitdruk om voorwaarts de gaan. Ik blijf hier in het midden staan met mijn longeerzweep en zo zal je beensignaal ondersteunen met een vervelende versterking (Juist, dit is met de longeerzweep). Bereid je maar lekker voor op een denderend vertrek, want ik wil niet dat je er achterover afvalt. Zie je wel dat er maar één enkele tussenkomst nodig is en Belzibuth vertrek steeds op een lichte aanwijzing van de kuit, geen sporen of tikken met de benen is nog noodzakelijk. Opgelost Marieke en nu neem jij mijn longeerdersfunctie over met je dressuurzweep. Let er vooral op dat je Belzibuth bij het voorwaarts gaan niet hindert in de mond. Het beheersen van nageeflijkheid is ook hier van het grootste belang natuurlijk.

Gehoorzaamheid moet je automatiseren

Opgelost staat netjes, Marieke, het is nu aan jou om deze aangeleerde gedragingen te bevestigen door de eerstkomende periode de hiervoor besproken puntjes consequent toe te passen. Leuk werk toch, prettig dat je terug van je paard kan genieten.