92 Je paard spanningsloos laden!

Je paard spanningsloos laden.
Je paard spanningsloos laden. Een paard leer je best rustig laden zonder ergens op tijd te dienen aankomen
Je paard spanningsloos laden! Het leren laden van een paard gebeurt best zonder tijdsdruk.

Je gaat hem zelf afhalen?

Ik heb mij een prachtige jaarling gekocht Dré, en ga hem volgende week bij de fokker zelf afhalen. Heb je soms zin om mee te gaan? Uit sympathie voor jou Marieke zou ik dat wel willen doen, maar zo’n speciale werkjes zijn nu echt niet mijn hippische prioriteiten. Snugger van de fokker dat hij dat werkje in jouw schoenen weet te schuiven.

Een gevaarlijk werkje

Je weet wel dat mijn echtgenote een half jaar geleden haar heup gebroken heeft, ja, bij het voor het eerst laden van één van onze braafste jonge paarden. Het beestje liep als vanzelf op onze trailer. Maar bij het dichtdoen van de opsluitstang achter het paard stond mijn paardenvrouwtje, slechts gedurende een fractie van een seconde, op de verkeerde plaats. Mijn echtgenote werd door het plots achteruitspringen van de driejaar languit op de betonverharding gekatapulteerd en lekker overtrappeld door het in paniek geslagen beestje. Nu begrijp je wel waarom het laden van paarden niet mijn favoriete bezigheid is, Marieke.

Specialisten werk

Er zijn mensen die zich gespecialiseerd hebben in het laden van paarden, er boeken over schrijven en daarrond interessante clinics geven. Door de jaren heen heb ik toch wat ervaring opgedaan met het laden van paarden en met genoegen vertel ik mijn wedervaren aan jou, Marieke.

Enkel om er beter van te worden

Aangezien een paard en ieder ander levend wezen zijn gedrag verandert (op de trailer gaan) enkel en alleen om er beter van te worden, dienen wij deze grondregel zeker ten volle te benutten bij het laden. Het toepassen van aangename- en vervelende versterkingen zal dan ook bij het laden kunnen gebruikt worden, juist zoals wij dat tijdens het rijden doen. Lees mijn boek ‘Als fluisteren niet helpt’ maar eens Marieke, daar wordt dat principe heel duidelijk uitgelegd.

Vluchtinstinct inperken

Ons paard is ook een vluchtdier en zal dus op alle manieren proberen om te ontkomen aan onbekende situaties. Bij een vermeend gevaar eerst wegvluchten, om dan vanop 50m afstand te merken dat er niets aan de hand was, is een volledig instinctieve reactie voor een paard.

Vermijden dat een paard kan wegvluchten tijdens het laden is dan ook de eerste prioriteit. Neen, Marieke, je mooie tweepaards vrachtwagentje zet je dus best niet in het midden van de ruime parking. Best plaats je je transportmiddel met de laadklep zijdelings tegen een gemetselde muur of een hoge afsluiting, dan blijven er toch maar enkel twee vluchtwegen over. Maar nog beter laat je de laadklep juist voor de staldeur van je buitenbox neer, als dat fysiek mogelijk is. Mits enige creativiteit kan je de zijdelingse vluchtwegen van je paard dan met de gangbare loopplank reling of een grote vuilcontainer volledig dicht maken. Zodoende worden alle vluchtwegen voor het paard afgesloten. Natuurlijk loop je vòòr het paard de loopplank op, Marieke, zodat het paard je in volle vertrouwen kan volgen.

Aangezien het paard een kuddedier is kan je ook zijn met vrachtwagens ervaring hebbend beste vriendje eerst op de wagen zetten. Dit zal zeker een aantrekkingskracht uitoefenen op je onervaren paard om zich spantaan op de vrachtwagen te bewegen.

Laden is een leerproces

De eenvoudigste manier om een paard vertrouwd te maken met het laden gebeurt reeds best als jong veulen. Een normaal veulen is heel gehecht aan ‘la mama’ en volgt deze dan ook blindelings, Marieke. Maar het is toch zo gemakkelijk om je jonge paard tot het verkoop moment rustig op de weide te laten ronddartelen. Het is best om het laden van je paard rustig thuis te trainen. Zo komt er geen grote druk komt te staan, omdat je ergens op tijd dien aan te komen.

Zonder spanning geen beweging

Een goede voorbereiding is bijna alles, Marieke, maar nu dien je nog een prikkel te vinden om het paard wel degelijk aan te zetten om in de onbekende trailer te stappen. Dikwijls zie je ongekende vechtpartijen ontstaan tussen een zelfbeheersing verliezende eigenaar en het zogenaamd onwillige paard. In het wild rondslaan en schoppen heeft weinig zin.

Echter zonder een spanning te creëren zal het paard niet vanzelf in een vreemde afgesloten ruimte als een trailer stappen. Misschien even bekijken hoe wij deze gewenste spanning kunnen opwekken?

Eten en drinken zijn grote stimuli

Zoals je weet Marieke zijn eten en drinken toch de basisinstincten voor elk levend wezen, zonder eten en drinken ga je namelijk met zekerheid binnen een paar dagen dood. Een emmertje met wat lekkers kan soms al een voldoende prikkel zijn om het paard op de trailer te krijgen. Maar meestal is dit maar van secundaire waarde. Mijn buurman heb ik met succes aangeraden zijn open trailer op zijn verdorde piste te plaatsen en lekker voedsel en water ter beschikking te stellen ‘in’ de trailer. Eerst op de loopplank en later dieper in de donkere ruimte. Na een paar dagen liep de pony aan het touwtje als vanzelf de trailer binnen, meldde de buurman mij.

Trekken helpt niet

Een kleine pony kan je met een paar man nog op de trailer trekken, duwen of zelfs volledig opheffen, maar aan een 700kg wegend paard trekken om het te laden heeft geen enkele zin. De aan het halster bevestigde touw dient hoofdzakelijk om de richting van de laadklep aan te geven. Je vergeet natuurlijk niet een heel lang touw of longe mee te nemen als leidsel, Marieke. En voorzie jezelf toch ook maar van soepele handschoenen, dit om brandwonden aan je vingertjes te vermijden door het door je hand schurende touw.

Als trekken geen zin heeft, dan kan het misschien met duwen dacht mijn collega. Hij nam zijn vorklift met een grote baal stro erop en duwde zijn weerbarstige paard op de vrachtwagen. Bij zo’n handelswijze steekt het paard zijn vier benen wel remmend vooruit en deze kunnen door het contact met de loopplank gekwetst worden. Een paard dient dus zijn benen op te heffen om veilig op de loopplank te kunnen stappen. Soms kan het helpen om zelf een voorbeen op de loopplank te zetten. Laat het paard zeker de nodige tijd om de loopplan aandachtig te bekijken en te besnuffelen om zo het vertrouwen te behouden.

Spanning bij vrachtwagen verminderen

Een paard met de zweep bewerken tijdens het naderen van de vrachtwagen is totaal verkeerd Marieke. Bij het dichter bij de vrachtwagen komen laat je steeds de vervelende versterkingen wegvallen, zodat het paard zijn levensomstandigheden verbetert, wanneer het dichterbij komt. Eens op de loopplank of in de vrachtwagen wordt alles vree en peis en is het enkel nadelig om zijn woede nog eens op het paard te koelen. Eens op de trailer wordt het paard uitbundig gestreeld en van lekker eten of zijn lievelingssnoepjes voorzien.

Meer hippische interesse?

Doorlaatbare dressuurlessen krijgen

Hippische leerboeken lezen

Hippische presentaties voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

91 Werken aan de galop pirouette

Werken aan de pirouette.
Werken aan de pirouette. Verhoog de verzameling door de galop pirouettes.
Werken aan de pirouette. Verhoog de verzameling door de galop pirouettes.

Leg het doel van de training vast

Wat zetten wij vandaag tijdens onze training op het menu, Marieke? Deze week heb ik wat verder getraind op de keertwending om de achterhand in galop, Dré, maar mijn Jolieke voelt nogal houterig aan tijdens deze oefening. Rij maar eens een galoppirouette, Marieke, dan kunnen we samen overleggen wat wij als trainingspunt eruit kunnen lichten.

Voorwaartse drang behouden

Bij een galoppirouette kan je zonder diep na te denken direct 20 punten opnoemen die voor verbetering vatbaar zijn. Zoals verwacht rijdt Marieke natuurlijk haar pirouette juist zoals ze dat in haar St-George proef dient te rijden, maar om een pirouette echt te trainen kan je natuurlijk heel wat creativiteit aan de dag leggen en allerhande varianten gebruiken. Van bij het nemen van de diagonaal zie je reeds dat Jolieke weet wat er gaat komen en moet Marieke alle moeite doen om hem in een galop met voorwaartse drang te houden. Jolieke weet duidelijk dat het verzamelen op die diagonaal de voorbode is van vertragen voor het uitvoeren van de pirouette.

Ook de goede dingen bekijken

Laat ons toch ook eerst maar eens kijken wat er wel goed is Marieke! Tijdens de pirouetten blijft je Jolieke mooi in zijn galopritme en blokkeert de achterhand niet. En ja hoor, je Jolieke vertoont een viertakt galop tijdens deze oefening, wat zeker normaal is bij heel grote verzameling. Denk hierbij maar aan de redopp galop van de witte hengsten van de Spaanse rijschool.

Hoe ziet een goede pirouette er uit?

Een galoppirouette is eigenlijk een galop ter plaatse, waarbij de voorhand rond de achterhand draait dewelke zich in een cirkeltje van 30 centimeter dient te blijven voortbewegen. Laat ons dan ook maar eerst eens kijken naar je galopverzameling op de rechte lijn Marieke, en neem daarvoor maar gewoon de hoefslag. Deze hoefslagwand geeft je wat meer controle over je paard tijdens deze grote verzameling en beperkt het ontsnappen aan de verzameling door het zijdelings uitwijken van de achterhand. Eens de recht gerichtheid en galop ter plaatste op de hoefslag verworven zijn kunnen wij dat ook proberen op de kwart- of middellijn, waarbij het recht blijven als grote punt naar voren zal komen. 

Leren ter plaatse galopperen

Het wordt dadelijk duidelijk dat je Jolieke nog niet in staat is om ter plaatse te galopperen en bij grotere verzameling uiteenvalt en onregelmatig begint te bewegen. Hier ligt ons trainingspunt Marieke, rij maar veelvuldig zover mogelijk terug en rij steeds uit die pirouette in een duidelijk voorwaartse galop. Tijdens alle verzameld werkt dient je paard een grote drang voorwaarts te vertonen, dewelke opgewekt wordt door het paard in te prenten dat er een voorwaartse versnelling zit aan te komen. Ik ken niets van basketbal, maar je paard dient tijdens dit verzamelde werk verend van de grond te blijven springen, juist zoals die rubberen basketbal dat tijdens het dribbelen doet.

Beetje lol trappen door achteruit te galopperen

Je paard aanleren ter plaatse te galopperen zou wel eens een paar weken kunnen duren Marieke, neem er dus je tijd voor. En moest je er lol in hebben, je kan je paard ook achteruit leren galopperen, niks mis mee hoor, zolang je maar de voorwaartse drang in het achteruit galopperen behoudt. Een beetje rare uitdrukking hé, maar op alle momenten, ook in het achteruitgaan en het halthouden, dient een paard een voorwaartse drang te hebben. Dat is wat wij impuls noemen.

Snel leren schakelen

Ik bemerk ook Marieke, dat je heel wat galopsprongen nodig hebt om je Jolieke naar die hogere verzameling te brengen alvorens je pirouette daadwerkelijk uit te voeren. Ook hier ligt een trainingsmoment, probeer het aantal voorbereidende galopsprongen maar drastisch te verminderen door je paard met vibrerende teugelhulpjes attentief te maken en door de verzamelende reactie op je licht aantrekkend bekken te bekomen. Zwaardere teugelhulpen hebben steeds een verminderde activiteit van de achterhand tot gevolg. Terloops toch even herhalen dat de gewenst hulp (Bekken) wordt altijd eerst gegeven en eventueel gevolgd door de reeds bekende hulp (Teugel) in dit geval.

In ‘the lead’ blijven

Het vanzelf terug komen van je Jolieke tijdens het aanvangen van de diagonaal kan je snel wegwerken, door enkele malen sterk te verzamelen en steeds impulsief recht vooruit te rijden op die diagonaal. Juist, je kan op die diagonaal van 60m meerdere malen verzamelen en terug wegrijden zonder een pirouetten te rijden en las op onverwachte momenten dan toch maar eens een pirouette in Marieke. Zo leert je Jolieke heel attentief op je pirouettehulpen te wachten terwijl hij zich toch in een mooie impulsieve galop blijft voortbewegen.

Niet daags voor de wedstrijd

Deze ingrijpende gedragsveranderingen doe je natuurlijk niet kort voordat je op wedstrijd gaat hé Marieke. Je weet wel dat iedere diepgaande verandering aanleiding geeft tot een vermindering van de nageeflijkheid en doorlaatbaarheid, en dit ook tijdens alle andere oefeningen.

Meer hippische interesse?

Doorlaatbare dressuurlessen krijgen

Hippische leerboeken lezen

Hippische presentaties voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

90 Hoe de galop verbeteren

Hoe de galop verbeteren. Zijgangen en voltes zijn belangrijk bij het leren onderbrengen van de achterhand.
Hoe de galop verbeteren. Zijgangen en voltes zijn belangrijk bij het leren onderbrengen van de achterhand.
Hoe de galop verbeteren. Het leren onderbrengen van de achterhand is de eerste stap.

Galloperen als in een renwedstrijd

Maar mijn galopwerk lijkt meer op een renwedstrijd dan op dressuur rijden, zeker op de linkerhand worden er te veel kilometers per uur ontwikkeld. Ik heb hem op jouw aanraden reeds veel aan de longe laten galopperen, maar wat verzamelen in galop blijft toch een heikel punt hoor, Dré. Doe daar maar rustig mee verder, Marieke, voor alles wat je vanaf de grond kan oplossen hoef je op je paard niet meer te puffen. Een goede raad van een oudere man natuurlijk.

De oude leermeesters wisten het al

Eén van de grote leermeesters van de klassieke dressuur (Steinbrecht, dacht ik?) vertelde dat de verzamelde galop ‘als een rijpe vrucht in je de schoot valt’ wanneer het paard goed geschoold is in het drafwerk. Daar is zeker wat van waar, maar daarvan merken wij toch niet veel bij jou en je Jolieke.

De basis blijft belangrijk

Mijn hete Jolieke hebben wij reeds mooi onder controle in het drafwerk, Dré. Het door mijn teugels wegstormen is voorbij, hij loopt mooi nageeflijk over de rug en door het werk in de zijgangen verkrijgen wij ook al wat verzameling en is hij meestal ook mooi recht gericht, Dré. Dat is al een hele boterham, Marieke. Goed, we zullen onze aandacht tijdens het bereden werk nu wat meer toespitsen op het verbeteren van jullie galopwerk.

Eerst leren aanspringen

Rustig aanspringen in galop staat toch nog niet in het woordenboek van je Jolieke. Bij het aanspringen worden je teugels meestal uit de hand gerukt en versnelt de draf gedurende enkele passen, alvorens jullie in een bijna rengalop verder stuiven. Jaja, ik weet het, Maireke, ik overdrijf hier een beetje.

Aanspringen versus in galop vallen

Je Jolieke springt dus niet aan in galop, maar valt in galop, zoals elk groen paard dat doet. Bij het aanspringen worden de achterbenen ondergebracht, dit om het zweefmoment te initiëren. Bij het in galop vallen wordt het zweefmoment gecreëerd vanuit de unipedale ondersteuning van het binnen voorbeen, waarover het paard kantelt.

Ogenblikkelijke reactie

Essentieel voor het aanspringen is het ogenblikkelijk reageren van het paard op de gegeven hulpen, en dit op het moment dat het binnen voorbeen zijn opwaartse beweging inzet. Wanneer deze twee voorwaarden vervuld zijn, dan kan je met ieder paard met grote zekerheid rechts en links aanspringen in de gewenste galop op te wekken.

Door de hand springen

Om dat losrukken van de hand te voorkomen zou ik je aanraden Marieke, om je Jolieke rond en diep in te stellen en ook een wat overdreven buiging naar binnen te geven. Juist, bij het goed afgerichte paard geef je tijdens het aanspringen de binnenteugel een vleugje vrijheid om het naar voor brengen van het binnen voorbeen te vergemakkelijken. Aangezien wij hier trainen op het wegwerken van dat losrukken beperk je dat weggeven van je binnenhand voorlopig maar.

Nageeflijk blijven ‘tijdens’ het aanspringen

Juist, een goede nageeflijkheid voor het aanspringen en het dadelijk herstellen van deze nageeflijkheid na het aanspringen zullen als resultaat hebben, dat je paard ook tijdens de overgang leuk over de rug blijft lopen. Natuurlijk begin je niet aan een nieuw aanspringen alvorens jullie nageefljkheid hersteld is, en dit zowel in je draf- als galopgedeelte van deze oefening.

Kleine volte stimuleert de verzameling

En dat wegrennen, Marieke, dat elimineer je best door je Jolieke na het aanspringen dadelijk op een kleine volte te zetten. Ja hoor, verklein je volte maar zover tot je je Jolieke hoort kreunen van de inspanning. Juist, een trainingsmoment vangt aan op het moment dat je paard en jijzelf op hun fysieke en mentale grens gaan lopen. Op zo’n kleine volte kan een paard niet plankgas galopperen en is het paard verplicht om zijn binnen achterbeen ver onder zijn massa te plaatsen. Dit om zijn eigen gewicht opwaarts te kunnen projecteren. Ja, hier ontstaat de verzameling van de galop geboren. En probeer nu bij het vergroten van je volte hetzelfde gevoel aan te houden.

Na een paar sessies begint het vasthouden van de verzameling op de grote volte al aardig te lukken en nadien probeer je dat verzameld gevoel ook vast te houden als je de hoefslag volgt. Duidelijk toch dat het opdelen van je training in heel kleine stukjes de beste resultaten geeft.

Op linkerhand anders dan op de rechterhand

Op de linkerhand heeft mijn Jolieke het duidelijk lastiger dan in de rechter galop Dré? Logisch ook Marieke, want wij hebben tijdens de schouderbinnenwaarts in draf toch hetzelfde fenomeen vastgesteld. Ook hier is zijn linker binnenbeen minder gemakkelijk onder het zwaartepunt te brengen. De oefeningen op de linkerhand zullen dus verder geïntensifieerd moeten worden, maar je moet daar ook niet in te overdrijven hé. Geef je paard ook maar eens de genoegdoening om iets gemakkelijks te doen.

De beweging volgende handen

Vergeet ook niet de galopbeweging met je handen toe te laten, Marieke. Vaste handen geven bij iedere galopsprong een terugwerkende kracht (Klinkt mooier dan trekkracht hé) in de mond, waardoor het hoofd onrustig opwaarts neerwaarts beweegt tijdens iedere sprong en het paard te diep afkantelt of anders in verzet komt. Dus het opwaarts bewegen van je Jolieke’s hoofd (Wel nageeflijk blijven) tijdens de opwaartse fase van de galop sta je duidelijk toe. Kijk maar eens naar de Jockeys in de rensport. Die zijn een toonbeeld van meegeven van de hand, maar ook tijdens jouw dressuur rijden zal dit effect zeker dienen geminimaliseerd te worden. Met dit meer of minder meegeven van je handen (Ook de andere hulpen hoor) zal je de galop grensloos kunnen laten variëren tussen een sterke verzameling en een uitgestrekte galop.

Enkele weken focussen op het verzameld galopwerk zal zeker zijn vruchten afwerpen, Marieke.

Meer hippische interesse?

Doorlaatbare dressuurlessen krijgen

Hippische leerboeken lezen

Hippische presentaties voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

89 Schrikken van andere paarden

Schrikken van andere paarden.
Schrikken van andere paarden. Een paard heeft geen zelfbewustzijn en herkent zichzelf dus niet. Een spiegel kan schrikkerige reacties geven.
Schrikken van andere paarden. Een paard heeft geen zelfbewustzijn en herkent zichzelf dus niet.

Weg van alle gewoel trainen

Tijdens de eerste maanden heb ik mijn vierjarige Jolieke steeds getraind op mijn eigen piste, Dré, ver weg van alle hippisch gewoel. Echt een gezellig beest om mee te werken, heeft nooit gebokt of gesteigerd, loopt reeds mooi over de rug, is heel werkwillig en wij zijn zelfs al wat met het wijken voor de kuit begonnen.

Heel verstandig van jou Marieke, een paard en ook een mens leren het meest bij in een rustige omgeving. Daardoor kunnen ze zich goed concentreren op de prikkels (Stimuli) die jij naar hen overbrengt, dit om een door jou gewenst gedrag ten toon te spreiden. Eens je paard een gehoorzaam beestje is geworden dien je natuurlijk ook aan de ‘gewenning’ aan de omgeving te beginnen werken. En het zou nog doeltreffender zijn wanneer je reeds van veulen af aan deze gewenning werkt. Juist tijdens de inprentingsfase worden er heel veel ervaringen met de omgeving opgeslagen in het geheugen en dit voor altijd.

Onzeker bij andere paarden

Mijn Jolieke vertoonde grote onzekerheid wanneer er voor het eerst met een ander paard erbij in de piste werd geoefend.  En oh, wat deed hij raar toe hij zichzelf in de spiegel zal, ik ben er gelukkig nog juist kunnen blijven opzitten, Dré. Dat zijn allemaal normale natuurlijke reacties van je Jolieke, Marieke, maar wij dienen deze wel wat te normaliseren.

Lichaamstaal aanleren

Vele paarden groeien op in afzondering, op een kleine weide of in een kleine paddock en ver verstoken van enig sociaal contact met andere paarden. Logisch toch dat je dan heel veel wantrouwen hebt in andere paarden, waarvan je de gedragingen niet hebt leren en hun lichaamstaal niet hebt leren lezen!

Opgroeien in de kudde

Maar zoals het hoort heeft je Jolieke kunnen opgroeien in gezelschap van een groep van andere paarden. In zo’n kudde leert een paard al snel de begrippen ‘Dominantie’ en ‘Onderdanigheid’ kennen, naast de vele andere gedragingen die wij hier niet gaan bespreken. Bij het zien van een andere, hoger in de rangorde geplaatste soortgenoot leer je al snel dat je uit de weg dient te gaan. Door weg te lopen van het dominantere paard bevestig je de onderdanige te zijn en kan je een maar rake kloppen en schaafwonden vermijden. Juist, Marieke, als het moet wordt dominantie tussen paarden wordt afgedwongen door een robbertje vechten.

Onthoud ook maar dat paarden diezelfde taal gebruiken naar andere diersoorten toe, dus ook naar de mens. Als klein mensje zijn wij dan ook genoodzaakt om ‘Respect’ en ’Vertrouwen’ te verwerven van het paard, en dit reeds vanaf de geboorte van het veulen. ‘Respect’ klinkt heel menselijk, terwijl ‘Dominantie’ een meer dierlijke connotatie heeft, maar het zijn in basis dezelfde gedragingen hoor.

Wegspringen van aankomend paard

Dus heel normaal dat je Jolieke het hazenpad probeert te kiezen wanneer er in de piste een ander paard op hem aangereden komt. Op grotere afstand een eindje meelopen met het onbekende paard (Waw, er zit daar zelfs een mensbeest op zijn rug), ja dat verteren de meeste paarden nog wel. Maar elkaar kop aan kop tegenkomen, dat wordt wel ervaren als een regelrechte aanval. Logisch dus dat je Jolieke heel reactie probeert weg te lopen.

Gewenning is een leerproces

In de gewenning van je Jolieke dien je ook wat tijd te steken, Marieke, dat is onderdeel van de africhting en dat dien je ook in kleine stukjes aan je paard te leren. Als oudere ruiter doe ik zoiets eerst aan de hand, later aan de longe en nog later bereden. Deze graduele opbouw heb ik mijzelf eigen gemaakt na een paar gebroken ribben ten gevolge van een wegspringend paard. Natuurlijk doe je dit allemaal eerst in dezelfde richting van het andere paard en na een goed resultaat begin je de beide paarden in tegenovergestelde richting te werken. Die andere bereden combinatie selecteer je natuurlijk zorgvuldig. Best een bekend paard en een ruiter die weet dat je bezig bent met het ‘Gewennen’ van je paard en daar in zijn rijden ook rekening mee houdt.

Longeren voor de dressuurspiegel

Tijdens het longeren kan je natuurlijk ook een positie opzoeken waarbij het paard tientallen malen zichzelf ziet afstevenen op het in de spiegel aankomende paard. Een paard heeft weinig of geen zelfbewustzijn en ziet in de spiegel dus ‘een’ ander aanstormende paard op zich afkomen.

Het paard zijn eigen uitweg laten kiezen

En dan is het moment aangebroken om al deze oefeningen onder de man te herhalen tot je het beoogde gewenningsresultaat bereikt hebt. Laat je jonge paard zeker niet opsluiten tussen de wand en de andere combinatie. Maar neem de binnen hoefslag, zodat je beestje zelf kan uitwijken naar het midden toe en sta dat afwijken van het gevraagde pad ook met mate toe. Later ga je zeker ook de hoefslag volgen en vraag je aan de ingeschakelde combinatie om langzaamaan de afstand tussen de twee combinaties keer na keer te verkleinen.

Zwepen en sporen vermijden

Allemaal heel logische handelingen toch, Marieke, maar toch worden er heel veel fouten tegen gemaakt. Neen, een jong paard dat tussen de hoefslag en een andere combinatie weigert te lopen dient niet met sporen en zweepgebruik aangepakt te worden voor onwilligheid. Zo’n handelswijze doet bij het paard de associatie ontstaan: ‘Bij het naderen van een ander paard krijg ik ervan langs’. Wat tot gevolg heeft dat het paard nog schrikkeriger wordt en een panische angst ontwikkelt voor andere paarden in plaats van te gewennen aan de situatie.

Meer hippische interesse?

Doorlaatbare dressuurlessen krijgen

Hippische leerboeken lezen

Hippische presentaties voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

88 Hoepsa, een tongprobleem!

Hoepsa, een tongprobleem.
Hoepsa, een tongprobleem. Het ergste wat een dressuurruiter kan overkomen.

De tong onder of boven het bit?

Ik denk dat mijn vierjarige Jolieke zijn tong over zijn bit steekt, Dré?

Oei, je paard zijn tong over het bit steken is natuurlijk het ergste wat je als ruiter kan overkomen, Marieke. De tong van je paard werkt als een kussentje voor het mondstuk, waardoor de harde lagen niet door het bit aangeraakt kunnen worden. Bij paarden die de tong over het bit steken vervalt de bufferende werking van de tong en komt het harde metaal van het bit rechtstreeks op de beenharde lagen te liggen. Wanneer je een ronde ijzeren staaf op je scheenbeen zou leggen en daar hard op duwt, dan besef je wel duidelijk wat er zich op dat moment afspeelt in de paardenmond. Paarden die de tong over het bit hebben reageren daar meestal extreem op. Ze doen dat door te zwaar in te buigen, door ‘door’ het bit weg te lopen of hevig het hoofd opwaarts te bewegen of weigeren gewoon nog verder te lopen. In zo een situatie wordt een paard nagenoeg onbestuurbaar, je weet niet meer waar je terecht komt.

Communicatie tussen paardentong en mensenvingers

Bij een goed gereden paard communiceert de zachte nageeflijke ruiterhand op een voortdurende manier met de steeds licht bewegende paardentong, hetwelk wij het afkauwen van het paard noemen. Door het afkauwen produceert het paard een overmaat aan speeksel, hetwelk door het kauwende effect omgezet wordt tot vlokkend schuim op de mondranden. Niet vergeten, Marieke, dat een onderdanig paard in de kudde met kauwen zijn onderdanigheid kenbaar maakt aan het dominantere paard. Die onderdanige relatie wensen wij toch ook met ons paard tot stand te brengen.

Tong zijdelings uit mond hangen!

Juist Marieke, ik zie die tong van je Jolieke ook regelmatig aan de rechterzijde naar buiten komen, maar ik zal met mijn wijsvinger eens voelen of zijn tong wel degelijk over het bit zit. Wij hebben toch nog wat geluk hoor, Jolieke’s tong zit niet over het bit, maar schuift onder het bit naar buiten, waardoor een normale aanleuning nog steeds deftig kan zijn.

Vreemd, zo’n ijzeren ding in je mond

Paarden die voor de eerste malen een bit in de mond krijgen hebben wel eens de neiging om in hun ontdekkingstocht naar dat vreemde voorwerp in hun mond, om hun tong eens over het bit te steken. Dat is op zich niet erg, want na enige gewenning ondervind je paard wel dat het gezelliger is om dat bit boven de tong te dragen i.p.v. van geprangd te zitten tussen de lagen en de onderkant van de tong.

Denk er maar even aan hoe ongezellig het voelt als er wat etensresten onder je tong terecht komen of de tandarts zijn speeksel wegzuig slangetje (wow, wat een omschrijving zeg) onder je tong steekt. Laat je paard in de stal maar rustig een tijdje wennen en dat probleem is zo opgelost, en natuurlijk doe je dat niet met je splinternieuwe hoofdstel en met diamanten beklede frontriem. Ook aan het dagelijks gebruikte halster kan je een simpel trensje bevestigen hoor.

Aangenamer door tong over het bit

Een paard steekt zijn tong over het bit omdat het dat het aangenaamste gedrag vindt, dat is de enige zekerheid die je hebt. Mogelijks vermijdt het daarmee pijn van de slecht onderhouden tanden, is het tongbeen wat verschoven, past het bit of het hoofdstel niet goed?

Harde ruiterhand is meestal de oorzaak

Maar de tong over het bit steken tijdens het rijden is meestal het gevolg van een te harde ruiterhand Marieke. Ik hoor veel instructeurs kwelen dat je hand moet stil staan, waardoor sommige ruiters hun hand als in gebetonneerd gaan vastzetten. Een ruiterhand dient natuurlijk wel rustig te staan, maar dient de bewegingen van het paard mee te volgen en actief in te werken, met minuscule teugelhulpjes, Dit om de nageeflijkheid en het afkauwen op te wekken bij het paard.

Duidelijk dus dat je niet je hand vastzet en wacht tot het paard vanzelf nageeft. Door deze doodstille handen leren paarden meestal veel gewicht te nemen op het mondstuk. Hierdoor wordt de doorbloeding van de tong belemmerd en verkleurt de origineel roze tong naar ongezellig blauw. Een belemmerde doorbloeding heeft tot gevolg dat er ook een vervelende tinteling in dat lichaamsdeel (Hier de tong) ontstaat. Leg je benen maar eens een tijdje over elkaar en je zal heel goed begrijpen wat ik hiermee bedoel.

Het ergste wat je kan overkomen

Ik ben toch wat ongerust hoor Dré, ik wil niet dat die uithangende tong een blijvend fenomeen wordt. Een terechte vrees Marieke, we zullen samen op zoektocht gaan om van dit vervelende euvel vanaf te komen.

Lossere neusriem als oplossing

Een tongprobleem is meestal niet op te lossen met het verder aanspannen van de neusriem Marieke, dat had je vorige week toch al stiekem wat uitgeprobeerd, neen? Door het snoeren van de neusriem, wordt het voor het paard totaal onmogelijk om een kauwende beweging met de tong te maken. Iedereen die iets van lichamelijke training weet dat door het bewegen van een lichaamsdeel er een verhoogde bloedcirculatie ontstaat. Dit om naast de temperatuurregeling, de nodige zuurstof en voedingsstoffen naar de tong te voeren. Wij stellen ook vast dat het geven van vervelende teugelhulpen, bij het verschijnen van de tong, hier ook niet het gewenste resultaat geeft.

Laat het niet tot een automatisme worden

Een tongprobleem dienen wij dadelijk aan te pakken en dat probleem oplossen is primordiaal ten opzichte van al het andere werk dat we nog voor de boeg hebben. In geen geval mag dit gedrag als een automatisme in de hersenen van ons paard opgeslagen worden. Zouden wij jezelf en je paard niet uit het beginnend patroon halen, Marieke? Ja?

Werk aan de hand als visuele toets

Wij gaan dus dat neusriempje heel wat losser maken i.p.v. van aan te snoeren en werken aan de nageeflijkheid van jezelf en je paard. Door je Jolieke aan de hand te werken kunnen wij ook het patroon veranderen en krijg jijzelf, naast je paard lopend, een beter zicht op het mondgedrag van je Jolieke.

Oh ja, we hebben je maatje tot hiertoe hoofdzakelijk rond en diep gewerkt en dus met het hoofd achter de loodlijn. Er is niets mis hiermee, maar er ontstaat hierdoor wel een lichte trekkracht op de tong. Als we je maatje nu eens meer oprichten, duidelijk voor de loodlijn, dan ontstaat er een drukkracht op de tong die in de richting van het tong aanhechtingspunt gaat i.p.v. een trekkracht. Leuk vast te stellen dat wij vandaag een duidelijke verbetering zien van dat vervelende tongedrag, laat ons hopen dat wij dat zo verder kunnen bestendigen.

Moest je Jolieke zijn tong ‘over’ het bit steken, Marieke, dat zou nog veel erger zijn dan zijn tong zijdelings naar buiten steken. Een lossere neusriem en werk aan de hand kunnen hier ook wel soelaas brengen.

Vervelende versterkingen gebruiken

Maar wat moet ik dan doen Dré als hij zijn tong over het bit steekt tijdens het bereden werk? Een gedrag dat je niet wenst, Marieke, dat dien je vervelend te versterken, je dient dat tong over het bit steken dus onaangenaam te maken voor je paard zodat je paard dit ongewenste gedrag gaat vermijden. Dat vervelend versterken kan je doen door sterkere, opwaarts en voorwaarts gerichte teugelhulpen te geven op het moment dat dat de tong over het bit gaat. Voor een bijkomende tik van de dressuurzweep of een sterke spoorhulp ben ik niet zo’n voorstander, aangezien deze vervelende versterking ver van het mondprobleem verwijderd zijn en het paard meestal de associatie met het ongewenste gedrag van de tong niet legt.

Afstijgen is een aangename versterking

Triest natuurlijk dat je meestal van je paard moet om die tong terug onder het bit te plaatsen. Afstijgen is stoppen met werken en is een aangename versterking van het laatst getoonde gedrag (Tong over bit) en dat doe je dus nooit binnen de 4 seconden na het tong voorval. In ieder geval rij je dus nog enkele meters door terwijl je vervelende versterkingen (Teugelhulpen in dit geval) geeft, alvorens af te stijgen. Eens je met beide voeten op de grond staat kan je (binnen de 4 seconden) natuurlijk verder gaan met de vervelende versterkingen. Dit om je paard aan te zetten zelf zijn tong terug onder het bit te plaatsen, wat meestal niet lukt. Maar behoud je toch van brutaliteiten. Dan kan je als weldoener voor je paard optreden door de vervelende versterkingen weg te nemen en de tong terug mooi onder het bit te plaatsen.

De nagevende hand is de juiste oplossing

En om samen te vatten, Marieke, een tongprobleem vindt meestal zijn oorsprong in een niet nagevende hand van de ruiter.

Meer hippische interesse?

Doorlaatbare dressuurlessen krijgen

Hippische leerboeken lezen

Hippische presentaties voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

87 Blijf bij je leest, beste jury

Blijf bij je leest beste jury.
Blijf bij je leest beste jury. Een jury is geen trainer.
Blijf bij je leest beste jury. Een jury is geen trainer.

Het nut van een oefenwedstrijd

Kom je eens kijken naar mijn oefenwedstrijd, Dré? Wij krijgen 10 minuutjes de tijd om onze proef in een echte wedstrijd omgeving te rijden, en de jury zal ons wat werkpuntjes meegeven naar huis. Het is de bedoeling dat jij als trainer er ook bij bent, zo hoor je waaraan er volgens de jury aandacht dient besteed te worden.

Succes ervaring gebeurt reeds thuis

Je weet ondertussen, Marieke dat ik het type trainer ben dat zijn ruiters tijdens de training opvoedt tot zelfvertrouwen en zelfstandigheid. Succes ervaring tijdens de dagelijkse training staat dan ook centraal. Een beetje tegen mijn zin, maar ik zal met jou meegaan naar deze schijnwedsstrijd.

Automatismen veranderen duurt lang

Het is ondertussen reeds meer dan een half jaar geleden dat je mijn hulp vroeg bij het verbeteren van de opleiding van je Jolieke. Je Jolieke liep op dat moment als een versleten houten hek, hing heel zwaar op je teugels, had een knik in derde halswervel, reageerde niet op je benen, … Dat allemaal uitte zich in onregelmatige gangen, een galop waarbij de achterhand abnormaal hoog opsprong, een niet uit te zitten steekdraf en een stap die neigde naar diagonalisering. Ja, onder de begeleiding van sommige vroegere lesgevers had men je geleerd een karikatuur te maken van je werkwillige

Het nut van een oefenwedstrijd

Kom je eens kijken naar mijn oefenwedstrijd, Dré? Wij krijgen 10 minuutjes de tijd om onze proef in een echte wedstrijd omgeving te rijden, en de jury zal ons wat werkpuntjes meegeven naar huis. Het is de bedoeling dat jij als trainer er ook bij bent, zo hoor je waaraan er volgens de jury aandacht dient besteed te worden.

Succes ervaring gebeurt reeds thuis

Je weet ondertussen, Marieke dat ik het type trainer ben dat zijn ruiters tijdens de training opvoedt tot zelfvertrouwen en zelfstandigheid. Succes ervaring tijdens de dagelijkse training staat dan ook centraal. Een beetje tegen mijn zin, maar ik zal met jou meegaan naar deze schijnwedsstrijd.

Automatismen veranderen duurt lang

Het is ondertussen reeds meer dan een half jaar geleden dat je mijn hulp vroeg bij het verbeteren van de opleiding van je Jolieke. Je Jolieke liep op dat moment als een versleten houten hek, hing heel zwaar op je teugels, had een knik in derde halswervel, reageerde niet op je benen, … Dat allemaal uitte zich in onregelmatige gangen, een galop waarbij de achterhand abnormaal hoog opsprong, een niet uit te zitten steekdraf en een stap die neigde naar diagonalisering. Ja, onder de begeleiding van sommige vroegere lesgevers had men je geleerd een karikatuur te maken van je werkwillige Jolieke.

No sweat no glory

Maar ik bewonder je doorzetting, Marieke. Tot tweemaal toe per week, ben je de laatste 6 maand op training geweest en de andere dagen heb je Jolieke thuis, stapje per stapje heropgevoed. Met het werk aan de hand hebben jij en je Jolieke gedurende deze periode nageeflijkheid, doorlaatbaarheid, afkauwen… geleerd. Sorry voor de met modder besmeurde mooie blauwe laarsjes, maar ik wou jullie hiervoor beschreven marionetten patroon doorbreken, door je in een voor beiden nieuwe en dus onbekende omgeving te plaatsen. Sommige mensen, zowel ruiters als jury’s als trainers denken dit met een uurtje zweten te kunnen oplossen, maar ik denk daar anders over. Patronen zijn diep ingesleten gedragingen die een gewoonte geworden zijn, en van je goede of slechte gewoontes geraak je niet zonder inspanning vanaf.

6 maand voor een schuimbekje

Als trainer vind ik het leuk dat je er in deze 6 maand in geslaagd bent jezelf en je Jolieke om te tunen naar een combinatie met normale soepele correcte gangwijzen. De valse knik in de hals is links reeds volledig verdwenen en ik bemerk een lekker schuimbekje ten gevolge van je gevoelige nagevende hand. Aan de galoppirouettes hebben wij ondertussen reeds wat gesleuteld, maar voor de galopwissels op zich, en zeker niet voor de series, hebben wij nog geen tijd kunnen uittrekken.

Een trainer hoeft niet op wedstrijd

Veertien dagen geleden ben ik op oefenwedstrijd geweest Dré, maar in mijn drie’ers en vier’ers piepte mijn Jolieke ervantussen uit, geen enkele controle meer, kom je eens kijken naar de volgende oefenwedstrijd?

Dat wil ik doen Marieke, maar dan gaan wij toch thuis eerst wat aan de controle van je serietjes werken. Als je Joliekeer vandoor wil gaan tijdens de opeenvolgende wissels onderbreek je maar de series en rij je een heel klein voltetje om de verzameling en rust te herstellen. Jolieke en Marieke pikken dit wonderwel op en na een paar herhalingen geven zij de serie met het juiste aantal tussenpassen en perfect op jouw hulpen. Wij beseffen natuurlijk beiden dat je op deze series van wissel geen tien als quotering kan krijgen, maar wij voelen ons wel gelukkig met deze evolutie.

Hoera, even goed op wedstijd als thuis

Hoera, tijdens de volgende oefenwedstrijd, onder het toeziende oog van de bekwame alles bemerkende jury en een in de schaduw meekijkende trainer, worden de wissel gegeven. Juist zoals wij die thuis geoefend hadden. Het door Marieke gestelde doel is bereikt en wij voelen ons beiden voldaan en Marieke lacht breed. Juist, wij leveren allemaal deze inspanningen om er ‘voldoening’ aan te beleven, toch?

Het oordeel Gods daalde neer

Plots klinkt de doordringende stem van de ervaren jury door de piste. “Als je wil punten krijgen op je galopwissels zal je die wel anders moeten rijden hé. Rij die series nog maar een paar keer opnieuw, Marieke. Hou je Jolieke opwaarts, doe die achterhand meer ondertreden, richt hem recht, meer voorwaarts doen springen, veel minder met te teugels werken, zet jezelf rechter, zwaai zo niet met je benen, … Een overvloed aan juiste en goed gedoelde informatie, maar trainingskundig onbekwaam gebracht. Trainingen dienen namelijk opgedeeld te worden in kleine onderdelen, die behapbaar zijn voor zowel paard als ruiter, zo creëer je een voldoeningsfase voor ruiter en paard.

Het vertrouwen kwijtraken

Na meerdere dwingende herhalingen zijn Jolieke en Marieke volledig de kluts kwijt en weten zelfs niet meer hoe een eenvoudige galopwissel wordt gereden.

Ho, de tien minuten zijn voorbij, ik moet mij aan het tijdschema houden, graag de piste verlaten, Marieke, schalt de stem van de jury naar het ongelukkig kijkend Marieke.

En ja hoor, Marieke’ verlaat ontgoocheld de piste, en Jolieke heeft geleerd dat je bij paniekerig gedoe mag stoppen van werken, ook dat zal hem zeker de eerste weken bij blijven.

Dan maar herbeginnen

Ook al zeg je aan Marieke dat ze van mij heel veel kan leren, neen beste jury, ik kan je niet proficiat wensen met je laatste tussenkomsten. Je hebt mijn pupil, haar paard en mijzelf terug naar ‘AF’ gekatapulteerd.

.

No sweat no glory

Maar ik bewonder je doorzetting, Marieke. Tot tweemaal toe per week, ben je de laatste 6 maand op training geweest en de andere dagen heb je

Mogelijks ook interessant om lezen:

Meer hippische interesse?

Doorlaatbare dressuurlessen krijgen

Hippische leerboeken lezen

Hippische presentaties voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

86 Verspringt mijn paard toch wel van galop!

Verspringt mijn paard toch wel van galop!
Verspringt mijn paard toch wel van galop! Dat is veelbelovend voor de vliegende wissel.

Een contra galop probleem

Bij het rijden van een gebroken lijn in galop verspringt mijn Jolieke steeds van galop Dré, en zondag moet ik reeds op wedstrijd.

Conditoneren van de galophulpen

Laat ons dan maar eens eerst naar je gewone galopwerk kijken, Marieke, begin maar eens met een gewone grote volte te rijden. Bij het rijden van een grote volte leg je steeds je buitenbeen wat achteruit terwijl je binnenbeen op zijn normale plaats aan de singel blijft liggen en lichtjes wordt aangedrukt. Neen, je duwt niet echt met je binnenbeen tegen de paardenromp, maar je onderhoudt met dit binnenbeen een voortdurend maar onzichtbaar contact. Je legt dit been ‘a fleur de…’ zoals de Franstaligen dat zo mooi zeggen. Dit minimaal contact van je binnenbeen wordt voor je Belzibuth een duidelijk teken voor de linker of rechter galop. Het linkerbeen ‘a fleur de’ is linker galop, je rechterbeen ‘a fleur de’ zal rechter galop betekenen. Rij nu maar de ganse piste rond in galop, en ja bevestig dat kleine ‘a fleur de’ signaaltje maar overal en altijd aan je Jolieke.

Galop verzameling verhogen

En nu je grote volte spiraalsgewijze verkleinen naar een zo klein mogelijk cirkeltje, Marieke. Ja, ga het punt maar opzoeken waar je Jolieke het lastig krijgt om nog te galopperen, daar ligt echt het trainingsmoment voor het verhogen van de verzameling van je galop. Tijdens dit werk leg je natuurlijk je buitenbeen wat meer achterwaart om te beletten dat je Belzibuth zijn achterhand naar buiten zou zwaaien om aan de verhoogde belasting op de achterbenen te ontsnappen. Denk er gerust maar aan om de achterhand zelfs wat naar binnen te plaatsen, een beetje travers in de kleine volte kan geen kwaad. En die traversvolte zullen wij later toch nodig hebben voor het ontwikkelen van galoppirouetten, maar dat is voor later, laat ons nu niet afwijken van het doel van onze training.

Van volte naar rechte lijn

Een prettig gevoel hé Marieke, die dragende, ondergebrachte achterhand op dat klein voltetje, dat is verzamelde galop, ja sla dat gevoel maar op je C-schijf op. Met een spiraallijn vergroot je nu je volte en neem datzelfde gevoel maar mee op een grote volte en verander niets aan je hulpen. Zie je wel, naar een paar pogingen kunnen jullie reeds verzameld galopperen op de grote volte, en straks gaan wij die verzameling ook op de rechte lijnen mee kunnen nemen. Natuurlijk valt je Jolieke regelmatig terug open, verzameling, veel gewicht brengen op je achterhand, is immers een lastige karwei. Aarzel niet om regelmatig terug te keren op die kleine volte Marieke, zo kunnen jullie beiden dat gevoel van verzameling terug oproepen en dit gedrag verder automatiseren.

Op middellijn aanspringen

Spring op de middellijn maar eens links of rechts aan Marieke, dan zien wij of je Jolieke jouw hulpgeving hiervoor begrepen heeft. Oh, niet dus, en zeker het naar rechts aanspringen schijnt heel moeilijk te liggen. Maak het voor je Jolieke maar eenvoudig Marieke, maak hem op de rechterteugel maar duidelijk nageeflijn, en ja hoor, zet die achterhand ook maar scheef naar rechts, zodat hij volledig op rechts gebogen is. Ik weet wel dat je in je proef geacht wordt om recht aan te springen, maar hier zijn wij gewoon aan het trainen. Eens jullie beiden begrepen hebben hoe dat aanspringen juist gebeurt zullen wij die rechtheid daar heel snel terug kunnen in plaatsen.

Bliksemsnelle reactie vragen

En zoals reeds vroeger aangegeven dient je Jolieke bliksemsnel op je binnenbeen aan te springen, op het moment dat zijn rechter voorbeen de grond verlaat. Je teugels ga je niet vieren, Marieke, maar je linker teugel blijft wat aangesloten terwijl je rechterteugel toch wat nageeft zodat de rechterschouder de mogelijkheid heeft om naar voor te komen en de rechter galop kan geïnitieerd worden. Voor het links aanspringen hoef je al deze hulpen niet zo uitgesproken te geven, want je Belzibuth heeft toch de neiging om spontaan steeds in de linker galop aan te springen. Spring maar meerdere malen achter elkaar in de rechter galop aan, zodat dit allemaal voor jou en je paard vanzelf begint te lopen.

Begin met gemakkelijke kant

En nu Marieke, gaan wij naar je gebroken lijn met contragalop in de omgeving van X eens bekijken, dat was toch het doel van je dressuurles. Wij gaan natuurlijk deze oefening op de rechterhand oefenen, want je Jolieke zal maar graag naar zijn gemakkelijke linker galop willen springen, zeker bij het bereiken van het omstelpunt. En stel je paard maar overdreven naar rechts tijdens deze oefening, juist zoals wij dat bij het aanspringen in de rechter galop hebben besproken.

Juiste voorbereiding werp vruchten af

Leuk om te bemerken dat je paard geen enkele keer omgesprongen is tijdens je gebroken lijn, Marieke. Duidelijk dat je met de juiste voorbereidingen veel moeilijkheden kan voorkomen. Het is altijd beter om voor te denken dan om na te denken.

Misschien is een voorgaand artikel ook interessant om lezen?

https://www.alsfluisterenniethelpt.be/boeken/

Meer hippische interesse?

Doorlaatbare dressuurlessen krijgen

Hippische leerboeken lezen

Hippische presentaties voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

85 Richt je paard recht met zijgangen

Richt je paard recht met zijgangen.
Richt je paard recht met zijgangen. Beheersing van de zijgangen is noodzakelijk om recht te richten.

Alle hulpen onafhankelijk beheersen

Kijk eens Dré waaraan ik verder gewerkt heb de laatste 14 dagen, glundert Marieke. Tijdens de laatste les had je mij het rijden van de appuyer in stap grondig uitgelegd, maar ik heb deze reeds zelf verder ontwikkeld in de draf. En ja hoor Marieke, dat heb je heel handig verder getraind. Juist, alle zijgangen laat ik door mijn leerlingen eerst in stap uitvoeren en pas in een later stadium sleuren wij die andere gangen er ook bij.

Tijdens het aanleren van een nieuwe oefening moeten alle signaaltjes die je aan je Jolieke geeft en ook terug ontvangt, nog eerst door je hersenen verwerkt worden. Het vraagt natuurlijk wat tijd om al die verschillende hulpen op een korte tijdspanne te kunnen inzetten en ook nog eens te spelen met de intensiteit ervan. Een ganse boterham om dat toch maar te begrijpen. Gelukkig wordt dat allemaal geautomatiseerd bij het veelvuldig rijden van die oefening en hoef je er niet meer echt aan te denken.

Gebruik een vleugje van alle zijgangen

Nu je ook de appuyer verworven hebt Marieke gaan wij toch ook de travers en de renvers gebruiken in onze training. Oei, weer wat nieuwe zijgangen Dré, wordt dat niet wat veel op deze korte termijn. Niet ongerust worden Marieke, appuyer, travers en renvers zijn volledig dezelfde oefeningen, enkel de plaatsen waar je die rijdt is verschillend. Een appuyer wordt op een diagonaal gereden, terwijl de renvers en travers meestal op de hoefslag gereden worden, en later ook op de kwartlijn of de binnenhoefslag.

Werk je eenzijdige aanleuning weg

Tijdens het losrijden heb ik je er reeds opmerkzaam op gemaakt Marieke, dat je Jolieke op de linker teugel wat meer aanleuning neemt dan op zijn rechter. Ja, hij is dus wat ongelijkmatig in zijn aanleuning en buigt zich daardoor op de linker voltes met de hals graag wat naar buiten. Daar is eigenlijk niets mis mee hoor, jijzelf bent toch ook links of rechtshandig en dus ook niet symmetrisch in je handelingen. 

Zoek naar een gezapig teugelcontact

Reeds vanaf het losrijden zullen wij er ons op focussen om op je linker teugel meer nageeflijkheid te krijgen en op de rechterteugel meer aanleuning te gaan zoeken. Je rechterhand ga je zo stil mogelijk houden, zodat je Jolieke daar ook aanleuning durft op te nemen. Neen, Marieke, je hoeft met je linkerhand niet zo’n grote en grove polsbewegingen te maken. Een kleine vibratie met je vingerkootjes is voldoende om hier een gezapig contact links te krijgen. Bij het zo links nageeflijk maken ondervind je wel, dat je dat ook gewaarwordt in je rechterhand, waar wij proberen een verhoogde en constante aanleuning te verkrijgen. Zo proberen wij je Jolieke dus links wat lichter te maken en rechts wat zwaarder op de hand te krijgen.

Of wij die aanleuning links en rechts volledig gelijk krijgen is heel onwaarschijnlijk Marieke, maar het is toch belangrijk dat wij die aanleuning zoveel mogelijk gelijk krijgen op de beide kanten, dit teneinde ons als combinatie zo symmetrisch mogelijk te ontwikkelen. Die gelijke aanleuning is natuurlijk ook van groot belang om je Jolieke recht te kunnen richten en daarmee hem ook te kunnen begeleiden naar de meer verzamelde oefeningen.

Neem de hoefslag als referentiepunt

Het rechtrichten van je paard wordt vanaf nu dus een heel belangrijk aandachtspunt, en dat gaan wij nu eerst op de hoefslag eens bekijken. Deze rechte hoefslaglijn zal dienen als ons referentiepunt om de rechtheid van je Jolieke te controleren. En ja, met jouw talenten bemerk je natuurlijk dat zijn achterhand de neiging heeft om te veel binnenwaarts te lopen, op de rechterhand dan toch. Op de linkerhand doet dit probleempje zich minder voor, aangezien hierbij de achterhand door het beschot beperkt wordt in zijn mogelijkheid om uit te wijken.

Alle zijgangen heb je nu wat in je benen zitten, Marieke en die gaan wij nu ook gebruiken om ons ander werk te verbeteren.

De voorhand en de achterhand uitlijnen op elkaar is mogelijk door het gebruiken van zowel de schouderbinnenwaarts als de renvers.

Voeg een snuifje schouderbinnenwaarts toe

Met een vleugje schouderbinnenwaarts (Schoudervoor) kan je zeker de voorhand wat naar binnen brengen, Marieke. Zo kunnen wij toch de voorhand en de achterhand al op één lijn doen lopen. De verhoogde halsbuiging tijdens de schouderbinnenwaarts is wel nog iets waarvan wij hier nog dienen verlost te worden.

Neem ook een slokje renvers

Om recht te richten kunnen wij natuurlijk ook een vleugje renvers rijden, waarbij op de rechterhand de voorhand ook wat naar binnen geplaatst wordt en wij een over de benen recht gericht paard bekomen. Ja, Marieke, hier hebben wij als nadeel dat ons paard in de hals naar links gesteld is, dus juist tegenovergesteld van in de schouderbinnenwaarts.

Overdrijf maar wat met je zijgangen

Zo, Marieke, genoeg theorie, begin er maar aan. Ik verwacht van jou dat je afwisselend korte stukjes (enkele meters) met een vleugje schouderbinnenwaarts en renvers rijdt. Bij aanvang mag de omstelling tussen deze beide zijgangen zelfs wat overdreven zijn, de slinger mag gerust eens doorslaan, niks mis mee.

Maak er een automatisme van

Mooi toch Marieke hou je na een paar minuten reeds deze overgangen kan rijden vanuit je coördinerend vermogen. Met je dagelijkse oefeningen zal dit rechtrichten een automatisme worden en hoef je daar in het geheel niet meer over na te denken

Meer hippische interesse?

Doorlaatbare dressuurlessen krijgen

Hippische leerboeken lezen

Hippische presentaties voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

84 Verzameling verbeteren door achterwaarts gaan

Verzameling verbeteren door achterwaarts gaan.
Verzameling verbeteren door achterwaarts gaan. Achteruit gaan bevordert de nageeflijkheid en de verzameling.

Moeilijk achteruit

Na veel verzet tegen de hand en de achterhand steeds uitzwaaiend naar rechts, krijg ik mijn Jolieke enkel met veel moeite bewogen tot achteruit gaan, kan jij daar eens naar kijken Dré. Natuurlijk kan ik daar eens naar ‘kijken’ Marieke, maar daarmee zal het niet opgelost zijn. Ik neem aan dat je wenst te weten te komen wat je daaraan kan doen, dus gaan wij die gebrekig werkende versnellingspook eens samen analyseren.

Eerst leren rechtrichten

Tijdens het eerste deel van onze dressuurtraining hebben wij reeds intensief op het rechtrichten van je Jolieke gewerkt en dit in de verschillende gangen. Je Jolieke loopt redelijk nageeflijk, zou wel wat beter mogen afkauwen, maar heeft links duidelijk meer aanleuning dan rechts.  Schouderbinnenwaarts links, wijken voor de kuit rechts…, ja, alle oefeningen waarbij wij de linkerteugel nageeflijk maken en de rechter teugel verhoogd dienen in te zetten, zullen de eerste maanden regelmatig op het menu dienen gezet te worden. Eigenlijk hebben wij reeds de ganse tijd gewerkt naar méér aanleuning rechts en minder aanleuning links. Dat is ook het probleempje dat nu tijdens het achteruitgaan op de voorgrond treedt: schuin achteruitgaan dus, met de achterhand te veel naar rechts.

Vroeger was het steeds voorwaarts

Tot hiertoe hebben wij altijd en alles gedaan om ons paard voorwaarts te laten gaan, logisch dus dat dat beest van achterwaarts gaan niets begrijpt. Neen, het is zeker geen onwil, maar gewoon onbegrip.

Aan de hand achteruitgaan

Achteruit gaan heb je normaal gezien al geleerd aan je paard tijden het dagelijks onbereden omgaan. Je paard gaat toch achterwaarts de trailer af en in de poetsplaats heb je meestal ook met dat achterwaarts gaan te maken, toch? Met je linkerhand op de neus (Ja, neus van het paard natuurlijk) en de rechterhand op de schouder (Juist, niet op jouw schouder, maar op de schouder van het paard) kom je zeker al een eind verder. Je Jolieke mag gerust scheef achteruit gaan, dat is voorlopig geen probleem, zolang er maar een achterwaartse trend aanwezig is, dan zijn wij reeds gelukkig. En een tikje van de dressuurzweep op de borst of het voorbeen is ook geen doodzonde hoor. Kom maar eens van je paard Marieke, we gaan eerst je paard eens leren aan de hand achteruit gaan. Zie je wel dat het lukt.

Spring maar terug op je Jolieke, Marieke, ik zal jouw plaats op de grond innemen en wij gaan de achteruitsignaaltjes bij je paard en jezelf wat verder conditioneren.

Gesloten halthouden als uitgangspunt

Een paard kan zich gemakkelijker achteruit bewegen vanuit een onder de massa staande achterbeen. Vanuit een gesloten halt, zo noemen wij dat Marieke, kan je Jolieke zich bijna zonder moeite naar achter laten vallen door de zwaartekracht. Dit gesloten halthouden oefenen wij dus voorafgaandelijk door kort halt te houden vanuit een verzamelde draf naar het stilstaan. Zie je wel, reeds na een paar keer staat je Jolieke met zijn achterbenen veel dichter bij zijn voorbenen en staat daarbij ook nog eens mooi vierkant. (Mag ook rechthoekig zijn, hihi)

Zo, dit waren toch eerst wat voorbereidingen alvorens tot het echte achteruit gaan te beginnen. Natuurlijk is je stilstaande paard ook nageeflijk alvorens wij de achteruit vragen. Neen, je hoeft het achteruitgaan niet aan te vangen met aan de teugels te trekken, maar wel door het creëren van impuls. Jaja, impuls, de bereidheid om over te gaan tot een actie, kan je ook tijdens het stilstaan van je Jolieke vragen.

Geef maar de gewone beenhulpen om voorwaarts te gaan en een fractie van een seconde later, op het moment dat een voorbeen de neiging heeft om de grond te verlaten, werk je met beide teugels gelijktijdig in, weerstand bieden moet ik dat hier noemen. Tijdens de eerste oefeningen zal ik jullie vanop de grond assisteren, juist zoals je daarstraks aan je Jolieke geleerd hebt. Zie je wel dat achteruit gaan is toch geen enkel probleem. Maar vergeet niet zelf te stoppen met achteruit gaan, met één of enkele pasjes mag je reeds tevreden zijn.

Niet eindeloos achterwaarts gaan

In de beginfase zeker niet eindeloos achteruit gaan en je paard niet zelf het initiatief te laten nemen om met die boel te stoppen. Vergeet niet je terugwerkende teugelhulpen (Oei, wat een lelijk woord) in te zetten, maar ook ze ook bij iedere pas te onderbreken. Anders krijg je een op de hand hangend paard met een te diepe halshouding en over de grond slepende hoeven. Weet wel dat bij een verdere verfijning van het achteruitgaan je teugelhulpen nagenoeg overbodig worden en vervangen worden door het licht naar achter kantelen van het bekken. Een gevorderde ruiter zal dit bekkengebruik reeds van bij het aanleren van het achteruit gaan als eerste signaal geven, direct gevolgd door de andere reeds bekende hulpen. Juist Marieke, tijdens het voorwaarts gaan laat je je bekken voorwaarts meegaan en tijdens het achteruitgaan kantelt je bekken achteruit. Zelfs een ezel van een paard kan dat goed begrijpen.

Voorwaartse drang tijdens achteruit gaan

En tijdens het achteruitgaan dien je ook steeds de drang voorwaarts in je paard te houden, Dré? Juist, tijdens het achteruitgaan moet je paard steeds voorwaarts denken en dat ook daadwerkelijk doen op het inzetten van je voorwaartse drijvende hulpen. Dus na een door jou bepaald aantal stappen achteruit gaan rij je steeds voorwaarts in een verzamelde impulsieve stap en deze oefening herhaal je meermaals achter elkaar en dit zonder halt te houden tijdens het omschakelen. Door dit schäukelen, zoals de Duitsers dat noemen, wordt de gehoorzaamheid en doorlaatbaarheid verder vervolmaakt.

Eén stap of een tientallen meters achteruit

Eens je paard enkele passen achterwaarts gaat volgens het boekje zullen wij het aantal passen stapsgewijze (Passend woord hé) opvoeren. Een ganse lengte achteruit gaan is geen boosdoenerij, maar een prachtige oefening voor het verzamelen van je Jolieke, terwijl achterwaarts een ‘S’ rijden de je gevoel voor het recht richten van je paard kan verbeteren.

Leuk dat mijn Jolieke nu achteruit gaat, maar je ziet toch ook wel dat hij daarbij scheef achteruit gaat, Dré! Laat je droompaard nu maar even genieten van het achteruitgaan zelf en na de bevestiging van je hulpen pakken wij de scheef gaan wel aan.

Ook in het achteruit gaan richten wij je paard recht, Marieke, en lijnen wij dus de voorhand en achterhand op elkaar uit.

Voorhand en achterhand uitlijnen

Door het inzetten van de variërende teugelhulpen plaatsen wij de voorhand mooi voor de achterhand of/en lijnen wij de achterhand uit op de voor hand door het inzetten van de gepaste beenhulpen. Het intermitterend inzetten van de teugel langs de holle kant (in dit geval de rechterzijde) zal de voorhand actief naar links voor de achterbenen plaatsen. Door het inzetten van de eenzijdig teugeldruk kan je ook je paard leren om vanaf het halthouden met een bepaald been eerst te beginnen met achteruit te gaan.

Het verhoogd inzetten van de linker teugel is de aanleiding om de linker diagonaal naar achter op de bodem te plaatsen, zodat het rechter achterbeen op dat moment diep onder het zwaartepunt van het paard staat. Dit rechts onderstaande achterbeen is dan ideaal gepositioneerd om de stuwkracht voor het links aanspringen te leveren. Deze gelegenheid om links aan te springen dient zich dus telkens aan wanneer het linker voorbeen tijdens het achteruitstappen de grond raakt.

Je benen hoeven niet achteruit te liggen

Meestal vertelt men dat je je beide benen dient achteruit te leggen om goed te kunnen achteruit gaan. Persoonlijk dank ik dat dit geen noodzakelijkheid is, maar bij het uitlijnen van de achterhand op de voorhand is een tijdelijk achteruit leggen en verhoogde activiteit van het been langs de kant van het uitwijken zeker een goede ondersteuning.

Diagonale beenzetting

Een goed achteruit gaan is dus gekenmerkt door voorwaartse impuls, opgerichtheid, nageeflijkheid, ondergebrachte achterhand en een mooie diagonaal van de op de grond komende benen.

Juist Marieke, je hebt goed begrepen wat ik gezegd heb, de achterwaartse stap heeft dus een diagonaal beweging van de diagonale been paren, juist zoals dit het geval is bij de normale draf. Om deze reden wordt de piaffe dan ook soms ontwikkeld vanuit het achteruitgaan. Van die piaffe mag je nu reeds wat dromen, maar vervolmaak toch eerst maar je achteruitgaan. Komt goed hoor.

Meer hippische interesse?

Doorlaatbare dressuurlessen krijgen

Hippische leerboeken lezen

Hippische presentaties voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

83 Toch maar eerst longeren, of niet?

Toch maar eerst longeren, of niet?
Toch maar eerst longeren, of niet? Longeren is meer dan je paard laten rondhollen.

Terug in training nemen

Ik kan met mijn zwarte parel, Mirabella, terug beginnen trainen, Dré, het mooie veulentje is ondertussen gespeend, kom je nog eens af voor een lesje? Ik kom er zo aan, Marieke.

Al roepend op haar veulen komt Mirabella ontstuimig en ietwat oncontroleerbaar en dus ongehoorzaam uit de box. Marieke zelf heeft het er blijkbaar op, om één van mijn lesjes te smaken en er terug aan te beginnen.

Ik kruip er wel direct op, hoor!

Terwijl Marieke en haar behulpzame vriend tevoet met Mirabella naar de piste stappen, vraag ik toch wat verder door naar het voorbereidingsproces voor dit lesje, dit aangespoord door een heel vervelende merrie dewelke maar weinig respect toont voor haar begeleiders. Oh, ik heb haar reeds een paar keer gelongeerd, Dré, maar er op gezeten, neen, dat heb ik in maanden niet meer gedaan, dit wordt nu terug de eerste keer. Gezien mijn ouderdom ben ik toch wat voorzichtiger geworden en vraag Marieke of ze direct haar Mirabella gaat bestijgen en of het niet beter zou eerst wat te longeren? Maar neen, Dré, ik kruip daar wel direct op hoor, en zo doet Marieke dat dan ook met een bewonderenswaardig zelfvertrouwen.

Geen respect voor ruiter en begeleider

Mirabella wenst tijdens het opstijgen niet stil te blijven staan, slingert haar hoofd maar wat in het rond om van die vrijheid belemmerende teugels vanaf te geraken en vertoont bij de eerste stappen reeds een stevige neigingen tot bokken, maar Marieke blijft glimlachen.

Als ik aan Marieke vraag om af te stijgen fonkelen haar ogen in mijn richting. Haar lichaamstaal vertelt mij dat zij haar onstuimige merrie wel de baas kan en er zeker niet zal afgebokt worden. Ik twijfel niet aan je ruitercapaciteiten, Marieke, maar bij een lichamelijke krachtmeting met je 600kg wegende Mirabela zijn wij zeker de verliezende partij. Wij gaan toch eerst maar een partijtje longeren inlassen, Marieke.

Stijg maar af, we gaan even longeren

Dan maar even op zoek gaan naar de longeerlijn en de langste longeerzweep, want neen dat beestje heeft echt geen goesting om rondjes te lopen. Neen, bijzetteugels moet je niet gaan zoeken, we gebruiken wel je gewone teugels om Mirabella bij te zetten. We gaan deze bijzet teugels eerst wat te lang laten, want ik heb reeds bemerkt dat zij zich graag losrukt. Een paard dat te kort is bijgezet kan daarop wel eens reageren door te steigeren en daarbij zelfs achteroverslaan.

Een half uurtje strijd voor nageeflijkheid

Tijdens het longeren bemerken wij dat Mirabella heel tegendraads is. Niet vooruit willen en onverwachts stoppen, afwijken dan de longeercirkel en Marieke meesleuren waar zijzelf dat wil. Ook de ogen, het orenspel en het zwiepen van de staart vertellen ons dat Mirabella enkel haar eigen gedacht wil doen. Na een half uur intensief longeerwerk is haar pijp toch al wat uit en begint zij toch wat over de rug te lopen. Hoera, want dat over de rug lopen, daar was het mij toch om te doen. Voorwaarts en neerwaarts zijn toch de basisregels bij het africhten van het paard, en als ze dat al niet aan de longe doen is er weinig kans dat het bereden zal vertoond worden.

Longeerlijn door bit naar singel

Mirabella beukt met vele kilo’s tegen het bit en slaagt er ook nog in om soms door onze longe hulpen te breken. Natuurlijk hebben wij de longeerlijn door het bit naar de singel geplaatst zodat wij het paard met een weerstandbiedende en nagevende hand kunnen doen nageven. Uit de woorden die in deze zin terug te vinden zijn blijkt dan ook duidelijk dat longeren meer is dan alleen maar rondjes lopen.

Even de splinternieuwe neusriem bekijken

Oh, ook de tong van Mirabella wordt ook nog over het bit gestoken, maar dat schijnt een accidentje te zijn, want dat uiterst ongewenste gedrag wordt maar éénmaal vertoond. Pas nu bemerk ik dat de blinkende goudkleurige neusriem veel te los is. Juist Dré, mooi hé, dit is een compleet nieuw hoofdstel, van mijn ventje voor nieuwjaar gekregen. De neusriem kan ik wel nog wat verkorten maar er zijn niet genoeg gaatjes om tot op de gewenste maat te kunnen aanspannen. Ik ben nu zeker niet van het type dat kikt op hard spannende neusriemen, Marieke, maar een neusriem heeft toch ook zijn doel, het opensperren van de mond belemmeren en toch toelaten dat het paard nog gezellig kan kauwen. Ik neem aan dat je een perforatietang hebt om daar een paar gaatjes bij te knippen.

In het zweet des aanschijns …

Eindelijk, na drie kwartier zwetend en schuimend longeren bereiken wij ons doel, ontspannen mooie rondjes lopen en dit in een voorwaarts-neerwaartse houding en kauwend nagevend op het bit. Dit zijn allemaal kenmerken van het natuurlijke onderdanigheidsgedrag. Onderdanigheidgedrag heeft dan ook alles te maken met ‘respect’ voor de ruiter

Nog snel eens bereden bevestigen

Hoera, eindelijk mijn doel bereikt Marieke, maar ik weet dat je mij niet voor een longeersessie gevraagd had, maar om van te genieten van een bereden ritje. Maar we hebben nog 5 minuutjes, kruip maar terug op je Mirabella. Marieke en geniet van een nageeflijk en op het been reagerend paard, juist, we gaan deze genoegdoening vandaag enkel in stap kunnen ervaren.

Werk je Mirabelle de volgende dagen maar verder aan de longe en zoek hier het ‘respect en vertrouwen’ van je paard. Het bereden werk wordt dan later aangeboden als een kers op de taart.

Meer hippische interesse?

Doorlaatbare dressuurlessen krijgen

Hippische leerboeken lezen

Hippische presentaties voor je vereniging

Meer voldoening zoeken