79 Mijn paard loopt niet in evenwicht!

Mijn paard loopt niet in evenwicht!
Mijn paard loopt niet in evenwicht! Een kortere afstand tussen voor-en achterbeen is kenmerkend voor een hogere verzameling.

Zonder evenwicht val je pardoes op de grond

Zeg Dré, één van mijn stalgenoten zegt dat mijn Jolieke niet in evenwicht loopt, hoe moet ik dat interpreteren?

Een voorwerp (Een lichaam noemt men dat in de fysica) dat niet in evenwicht is valt omver, om uiteindelijke in een stabiel evenwicht op de grond neer te ploffen en roerloos te blijven liggen. Denk hierbij maar aan een kegel dewelke je op zijn punt probeert in evenwicht te zetten. Voor zover ik zie, blijft jouw Jolieke rechtop staan en valt hij niet als dood neer op de grond. Jouw paard beweegt zich dus in evenwicht voort, een evenwicht dat op ieder moment van de ondersteuningsfase gewijzigd wordt door voortstuwende en ondersteunende krachten, opgewekt door de op de grond geplaatste benen. De voorbenen van je Jolieke leveren ondersteunende krachten en zijn achterbenen produceren zowel voortstuwende als ondersteunende krachten. Ieder paard dat zich beweegt loopt dus in evenwicht, maar ik vermoed dat je stalgenoot wat anders bedoelt.

Achterbenen dragen en stuwen

Dressuur heeft in eerste instantie de bedoeling om de wendbaarheid van het paard te verbeteren (Oorsprong bij de cavalerie gevechten). Dit kan alleen als de krachten voortkomend uit de stuwende achterbenen meer verticaal naar het zwaartepunt van het paard stuwen. Door zijn hoofd op te richten doen wij het paard zijn zwaartepunt iets meer naar de achterbenen toe brengen, maar het zijn vooral de achterbenen die wij naar voor brengen, dus dichter bij het zwaartepunt van het paard. Om te kunnen verzamelen dient een paard dus te kunnen sluiten met de achterhand en dit gebeurt hoofdzakelijk door het kunnen sluiten van het SI-gewricht (Verbinding bekken-ruggengraat).

Door het in elkaar plooien van alle achterhand gewrichten zal het kruis van het verzamelde paard dalen zodat de achterbenen beter verticaal tegen het zwaartepunt stuwen en zo de opwaartse beweging zullen bevorderen. Laat ons voor de eenvoud voorlopig vergeten dat jouw eigen gewicht ook bovenop je Jolieke zit, Marieke. Deze manier van doen noemen wij dan ook ‘verzamelen’ van het paard, ja, wij verzamelen dus de stuwende krachten (achterbenen) dicht bij het zwaartepunt.

Verzameling kost tijd

Moest je stalgenoot vertellen Marieke, dat je Jolieke nog niet verzamelt loopt, dan moet ik hem wel gelijk geven. Jouw paard loopt zeker in evenwicht, maar nog niet in verzameling en dat is gezien zijn beperkte africhtingsgraad ook normaal.

Je Jolieke tot verzameling brengen is een proces van jaren spelen met nageeflijkheid, doorlaatbaarheid en het opbouwen van impuls. Door het spelen met de voormelde factoren worden de spieren van het paard ontwikkeld om uiteindelijk meer gedragenheid, verzameling dus, te kunnen geven.

Eerst rond en diep rijden

De nageeflijkheid en doorlaatbaarheid worden bij het jonge paard gemakkelijkst ontwikkeld vanuit een diepe hoofdinstelling, ‘rond en diep’ zoals men dat pleegt te noemen. Dit is ook een natuurlijke onderdanigheidshouding van het paard, van waaruit wij gemakkelijker het paard kunnen motiveren tot een gedragsverandering. Ook het lekker schuimend kauwen op het bit is een natuurlijk onderdanigheidsgedrag en nemen wij mee in het aanleren van de nageeflijkheid.  En ja hoor, het paard neemt tijdens zo een rond-diep houding zeker veel gewicht op de voorhand. Niets mis daarmee, denk ik dan toch, een is paard is daarop door de natuur geselecteerd. Zo gaat dat toch als je de ganse dag lekker gras mag eten met je hoofd in de grond, dan krijg je sterke voorbenen door het hoge gewicht op deze voorbenen.

Achterbenen dichter bij voorbenen

In de diepe houding neemt het paard 77% van zijn gewicht op de voorbenen, bij een verzameld paard is dat maar 65% en bij een goede piaffe is dat nog slechts 51%. Slechts bij de piaffe is het gewicht nagenoeg gelijkmatig verdeeld over de voor en achterbenen en zou je over ‘gleichgewicht’, zoals de Duitsers dat noemen, kunnen spreken. Ja, Marieke dat zijn cijfers die ikzelf berekend heb, als ingenieur word je geacht dat te kunnen.  Ook de afstand tussen het steunende diagonale benenpaar (In draf) varieert met een veranderende verzameling. Hoe hoger de verzameling, hoe kleiner de afstand tussen het voor en achterbeen.

Enkel bij piaffe is er ‘gleichgewicht’

Bij mijn Frits zaliger was deze afstand 1.59m bij het rond-diep rijden, bij de verzamelde draf nog 1.32m, om tijdens de piaffe nog maar slechts 0.7m te worden. Bekijk de foto compositie maar eens aandachtig? De cijfers die ik opgeef zijn in het blauw opgegeven. Voor meer detail ga je maar eens naar mijn boek ‘Beteugelde Emoties’ kijken, ik moet toch ook wat publiciteit maken hé.

Jouw Jolieke bevindt zich momenteel tussen de rond-diep en de verzamelde houding, Marieke, en langzamerhand zullen wij verder werken naar meer verzameling, dus meer oprichting van de hals en verder onderbrengen van zijn achterhand.

Maar je mag nu aan je stalgenoot vertellen dat je Jolieke in evenwicht loop en dat wij volop bezig zijn aan het meer verzamelen van je Jolieke. Het komt zeker allemaal goed.

Meer hippische interesse?

Doorlaatbare dressuurlessen krijgen

Hippische leerboeken lezen

Educational workshops voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

78 Wenend uit je training stappen

Wenend uit je training stappen.
Wenend uit je training stappen. Creatie van succesbeleving is de sleutel tot motivatie.

Aangepaste trainingstechnieken

‘Vandaag zijn er maar vier combinaties al wenend uit mijn training gekomen’ hoorde ik een bekend trainer met grote voldoening vertellen. Bij deze uitspraak was ik toch wat verbaasd, ik was vergeten dat brullen, tieren en afbreken nog bestond in het trainerslandschap.

Beleven van genoegen

“k hem geblet” voor de zoveelste keer was een bekende parodie van de Antwerpse Strangers, weet Marieke mij te vertellen, een heel apart liedje. Maar ik wens zoiets tijdens mijn dressuurlessen niet meer mee te maken, anders verkoop in mijn Jolieke en koop ik mij een tennisracket. Met genoegen steek ik veel centjes en werk in mijn paard, maar dat doe ik om plezier te beleven aan het rijden en niet om er ongelukkig van te worden.

Je hippische waarden bepalen je voldoening

Het is toch niet allemaal kommer en kwel, Marieke. Aan je hippische waarde ‘zorgzaamheid’ beleef je schijnbaar wel voldoening, maar je zoektocht naar voldoening in het rijden is nog niet voltooid.

Analytisch vermogen gebruiken

Soms hoor ik vertellen dat eens lekker janken of je woede uitschreeuwen heel heilzaam is voor het herstellen van je innerlijke rust. Kan zijn, maar ik ben meer voorstander om deze piek-emoties te vermijden door het inzetten van mijn analytisch vermogen. Zoiets heeft natuurlijk te maken met mijn persoonlijke voorkeursystemen, en die zijn voor iedereen verschillend, gelukkig maar.

Je instructeur dien te zoeken naar je persoonlijke waarden

Maar trek je dat toch niet zo aan Marieke, het probleem ligt zeker niet bij jou, maar bij je onwetende instructeur. Er is niets mis met het feit dat je op zoek bent naar voldoening met je paardrijden, en dat is dan ook de eerste opgave van je verwenste lesgever. Iedereen die iets wenst te bereiken dient daarvoor zijn gedrag te veranderen, zonder verandering kan je natuurlijk nooit tot een verbetering van je levensomstandigheden komen. Om één of andere reden wens jij je hippische vaardigheden verder te ontwikkelen. Je instructeur dient op zoek te gaan naar jouw persoonlijke doelen, weten waarom jij dus paardrijdt en zijn instructie daarop aan te passen.

De in de hoek hangende instructeur

Maar ik doe zo mijn best Dré, en het is nooit goed genoeg voor mijn instructeur. Ineengedoken in een hoek van de piste, onder een warm dekentje, slingert hij mij steeds een serie vervelende opmerkingen door de ijskoude manege lucht. Beter natuurlijk dat je instructeur rondloopt in de piste, Marieke, zodat jullie beiden met alle zintuigen en lichaamshoudingen informatie kunnen uitwisselen, maar ja, soms kan een instructeur ook een tijdelijke zwakte hebben en liever een warme koffie drinken, hé. Sommigen trainers schijnen daarbij ook nog een VSOP cognacske te kunnen verteren, heel goed om tijdens dat hoek-hangen warme voeten te krijgen en onbelemmerd instructies te kunnen spuien. Aangezien alcohol het creatieve vermogen zeker niet verhoogt durf ik te twijfelen aan de inhoud van de gespuide woordenvloed, zeker niet meer na een vele uren durende werkdag van de instructeur.

 De in een hoek hangende instructeur ziet zijn pupil enkel op één lange en één korte zijde in zij-aanzicht. De visuele signalen die hij van de ruiter kan opvangen beperken zich dan ook toch 50% van de mogelijkheden en het gebruik van zijn/haar lichaamstaal gaat volledig verloren. In vele gevallen beperkt de communicatie zich dan ook uni-directioneel (mooi woord hé voor in één richting) aangezien sommige instructeur snel de functie ‘terugpraten’ weten uit te zetten.

Een goed ruiter is nog geen goed instructeur

Mogelijks is je instructeur een goed, en op wedstrijd presterend ruiter, het is iemand die ‘doet’, maar waarbij ‘denken’ en ‘voelen’ te weinig ontwikkeld zijn? Zonder een trainersopleiding heeft hij of zij natuurlijk nog niet van pedagogie gehoord en motivatietechnieken. Neen daaraan wordt er in de trainersscholen maar weinig aandacht besteed, denk ik dan toch. Neen hoor, je instructeur dient je niet af te breken bij het maken van fouten, maar juist je zelfvertrouwen op te bouwen. Trouwens, fouten bestaan niet, het zijn gewoon afwijkingen op je gestelde doel. En zelfvertrouwen krijg je namelijk door succeservaringen, door te ervaren wat je goed doet en zeker niet door alles wat je nog niet kent naar je hoofd geslingerd te krijgen.

Zoektocht naar goeie dingen

Ooit hoorde ik een bekende amazone-instructeur verkondigen dat je alles wat goed is niet hoeft te vermelden tijdens een training, enkel de slechte punten dienen naar voor gebracht te worden, want aan deze dient gewerkt te worden. Niets is minder waar Marieke, je instructeur dient je te begeleiden in je zoektocht naar perfectie, maar je weet ook wel dat perfectie niet bestaat. Moest perfectie bestaan dan zouden de jury’s met gretige handen met tienen in het rond kunnen strooien. Ik mag je vertellen Marieke, dat ik op mijn lange hippische loopbaan slechts eenmaal een tien heb ontvangen. Ik weet 40 jaar na dit heugelijke feit nog steeds dat dit voor een keertwending op de achterhand met mijn Hertog was, wie de jury was en waar dat plaats heeft gevonden.

Succesbeleving is noodzakelijk

Om dichter bij je doel te komen dien je natuurlijk veel inspanning te leveren en daarvoor moet je in eerste instantie gemotiveerd zijn. Niet vergeten dat ook je paard bereid moet zijn om zich in het zweet te werken en daarvoor ook succesbeleving dient te ervaren.

Aangezien je tijdens een training steeds zoekend bent naar nieuwe dingen, weet jij mogelijks niet hoe die onbekende oefeningen er uit ziet en zeker niet hoe ze aanvoelt. Juist, ‘voelen’ is het belangrijkste zintuig dat wij bij het rijden met ons paard gebruiken. Bij de communicatie tussen jezelf en je instructeur daarentegen zijn ‘horen’ en ‘zien’ heel belangrijk bij het opwekken van het gewenste ‘gevoel’ bij ruiter en paard, om over te gaan tot het gewenste gedrag. Een goed instructeur zal je dus op het juiste moment dienen te vertellen wat je goed aan het doen bent. Zodat je later door je succes ervaring gedreven, zelf kan op zoek gaan naar dat juiste voldoening scheppende gevoel. Deze succes ervaring zit hem hoofdzakelijk in kleine, maar heel veel aangename ervaringen. Deze succes ervaring vind je nagenoeg nooit in de finale perfect afgewerkte oefening, aangezien perfectie niet bestaat.

Kleine onderdelen trainen

Een onderlegd instructeur zal dus met jou, Marieke, op zoek gaan om details te verbeteren en je daarvan laten genieten. Zoals iedere andere oefening, bestaat een schouderbinnenwaarts uit tientallen kleine onderdelen. Denk maar aan tempo, cadans, nageeflijkheid, oprichting, stelling, buiging,… en de rest kan jijzelf of je instructeur wel verder aanvullen. Het verbeteren van deze details ligt meestal in het bereik van ieder ruiter of amazone en zijn een onuitputtelijke bron waar voortdurend kan uit geput worden om je genoegdoening en motivatie te besprenkelen.

Er zijn ook goed opgeleide instructeurs

Droog je tranen, Marieke, en zoek een andere lesgever.

Meer hippische interesse?

Doorlaatbare dressuurlessen krijgen

Hippische leerboeken lezen

Educational workshops voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

77 Mijn paard is niet vooruit te branden!

Mijn paard is niet vooruit te branden! De reactiviteit op de beenhulpen dient verhoogd te worden met ondersteuning van de zweephulpen.

Mijn paard is niet vooruit te branden!

Plezier verloren in het rijden

Ik rij reeds jaren zwaar 1 dressuur en ben heel tevreden als er eens iemand achter mij in de uitslag staat. Ik heb er op deze manier geen plezier aan en hoop dat jij mij kan helpen Dré?

Trens en stang niet nodig

Steek ik hem mijn trens en stang erin of enkel zijn trensje Dré? Voor mij is dat om het even Marieke, je mag zelf je keuze maken. Op trens en stang loop Jolieke heel licht, maar op een trensje komt hij op de teugels hangen en niet een beetje hoor. Daarbij reageert hij niet op mijn been en is met maar met heel veel moeite vooruit te branden. Ik luister aandachtig maar weet met deze paar zinnen toch al waar het kalf gebonden ligt. Een paard loopt niet lichter op een stang, weet ik, maar als je met dezelfde kracht aan de stangteugel trekt zoals je met je trens doet. Dan oefen je door de hefboomwerking 5 maal meer kracht uit in de mond van het paard. Je paard is dan niet lichter, maar je trekt nog veel harder.

Rondje rondstappen om polshoogte te nemen

Wel een mooi paard hé, je Belzibuth en hij stapt aan de vrije teugel wel 4 hoeven over, dat is toch al een goede eigenschap voor een dressuurpaard, merk ik op bij het losstappen. Na een paar rondjes losstappen, ter gewenning aan de nieuwe piste en om zijn aders met wat zuurstofrijk bloed te laten doorstromen, vraag ik de teugels aan te nemen en wat ontspannen drafwerk te laten zien.

Nageeflijkheid noodzakelijk

Het niet willen lopen, het op het bit hangen en de stekelige haartjes op de contactplaats van de sporen vertellen mij in een oogwenk dat Marieke en Jolieke niet nageeflijk kunnen rijden. Beiden zitten in een vastgeroest patroon, waarbij gelijktijdig trekken aan de teugel en flink met de spoor werken een gewoonte is geworden. Ja, gewoontes doorbreken bij paard en ruiter is een zware en langdurige opgave en om dat op te lossen gaan wij onze training in kleine stukjes opdelen.

Marieke is enigszins wat verbaasd als ik haar na twintig meter reeds vraag om af te stijgen, wij gaan je Jolieke eerst wat aan de longe nemen, Ik heb het plan voor je training reeds in mijn hoofd zitten.

Op eigen benen leren lopen

De eerste basis in de africhting van het paard is het opwekken van de voorwaartse drang, dat staat toch in ieder boek over dressuur. Ook aan de longe en zonder Marieke op zijn rug vertoont onze genoegzame Belzibuth niet veel interesse om inspanning te leveren. Na tien minuutjes intensief longeerwerk met heel veel schakelingen en heel lichte signaaltjes gevolgd door sterke prikkels boven zijn reactiedrempel, vertoont hij toch reeds wat vluchtreflex. Juist, de looplust van een paard is in basis gebaseerd op het gebruik van het vluchtinstinct, en daarvoor dien je toch wat spanning te creëren.

Voorwaartse drang ontwikkelen

Na het opwekken van de voorwaartse drang is het reageren op een teugelhulp de tweede onmiskenbare schakel in een goede africhting, Marieke. Juist, als je hem kan doen lopen moet je ook nog kunnen stoppen, zo eenvoudig is dat toch. Maar stoppen doet onze schijnbaar luie Belzibuth maar al te graag, zelfs zonder teugelhulpen. Nageeflijkheid, reageren op een weerstandbiedende- nagevende hand, zijn hoofd zelf dragen, over de rug lopen, dat is een ver van mijn bed show voor Jolieke en natuurlijk ook van zijn gedreven amazone. Juist, een paard begint zo ‘vast’ te lopen omdat de berijder het ‘nageven’ niet in de vingeren heeft, ook daar zullen wij dus moeten aan werken.

Aan de hand nageeflijkheid leren

Neen, Marieke, je hoeft nog niet op te stijgen, we gaan Jolieke aan de hand het begrip van nageeflijkheid bijbrengen, en maak je niet ongerust, ook jij komt hier aan de beurt. Dit is dus ons derde actiepunt voor vandaag en even vermelden dat nageeflijkheid de hoeksteen voor doorlaatbaarheid. Ik zal je even zelf voordoen hoe je aan paard aan de hand nageelfijk maakt en dat doe je later op de identieke manier als je op zijn rug plaats neemt.

Niet het trekken, maar het loslaten is de kern

Waw, wat kan dat beestjes trekken zeg, gelukkig beschik ikzelf ook over de nodige trekkracht om weerstand te bieden aan dit 650kg wegende trekkebeest. Maar na tien minuutjes ‘massage’ en heel veel nageven (Stoppen met mijn trekkracht) bemerk ik toch een licht kauwende beweging in de mond van Jolieke. Ik zal deze nageeflijkheid nog een paar minuutjes automatiseren en dan neem jij het stuur ‘aan de hand’ over, Marieke. Zo krijg je het gevoel hoe een paard aanvoelt dat nageeflijk is en datzelfde gevoel pas je straks ‘bereden’ op dezelfde manier toe.

Bereden hetzelfde gevoel zoeken

Oh, ik moet me wat haasten want ons lesuur zit er bijna op en Marieke heeft nog niet echt op haar paard gereden. Snel nog twee rondjes nageelflijk in stap en ook ééntje in draf, ja ook nageeflijk natuurlijk. Een korte maar aangename ervaring, denk ik dan toch.

Niets nieuws gehoord!

Marieke is een ervaren zwaar amazone, heeft reeds veel opleidingen gevolgd en staat er na de les toch wat onthutst bij. Niet om je te kwetsen Dré, maar ik heb vandaag niets nieuws gehoord. Maar daar heb ik geen problemen mee, Marieke.  Laat het wel duidelijk zijn dat het begrijpen van iets nog niet inhoud dat je weet hoe dat voelt, en dat voelen heb ik geprobeerd je bij te brengen. Auditief-digitaal (Weten-Denken) en ‘voelen’ zijn twee verschillende voorkeursystemen die het leerproces op een andere manier beïnvloeden, en dan dient alles nog geautomatiseerd te worden zodat het ogenschijnlijk allemaal vanzelf gaat.

Voorlopig geen wedstrijden

Ik ga de eerste zes maand geen wedstrijden rijden Dré, en deze week ga ik niet met Jolieke rijden, maar hem aan de hand werken zoals wij vandaag samen gedaan hebben. Heel verstandig Marieke, ik denk echt dat je binnen een paar maanden het gevoel van nageeflijkheid als een automatisme zal beheersen en de weg naar de betere dressuur en voldoening aan je hobby zal gevonden hebben.

Automatismen veranderen duurt maanden

Neem je agenda eens Dré, ik kom volgende week terug.

Meer hippische interesse?

Doorlaatbare dressuurlessen krijgen

Hippische leerboeken lezen

Educational workshops voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

76 Mijn paard staakt en kapt naar mijn been!

Mijn paard staakt en kapt naar mijn been!
Mijn paard staakt en kapt naar mijn been! Respect en vertrouwen voor de ruiter dient opgebouwd.

Om hulp durven vragen

‘Nog eens bedankt voor de leerrijke les Dre!!, ‘we kunnen weer oefen nu’ was het berichtje dat ik van Marieke ontving. Marieke had in gans haar leven nog geen zijgangen gereden, maar op het einde van de derde les zag ik bijna tranen van geluk in haar jonge ogen. Stel je maar eens voor, wijken voor de kuit, schouderbinnenwaarts en appuyer onder je kont voelen, je zou je als jonge amazone voor minder gelukkig prijzen.

Mijn paard kent het, maar wil het niet doen

Bij de eerste les liep Marieke er nogal depressief bij, maar ze had toch de moed gevonden om mij te contacteren voor wat begeleiding. Jaja, vol met dromen koop je een prachtige PRE hengst die thuis alle oefeningen van de St-George perfect met zijn vingers in de neus loopt, maar er meestal op de wedstrijd de brui aan geeft en met verzet tegen de splinternieuwe wit geverfde hekjes gaat plakken.

Ondertussen was de mooie hengst herschapen in een prachtige ruin, maar zijn plakgedrag op wedstrijd was daarmee niet zomaar verdwenen. Maar dat vindt Marieke niet erg, ze heeft toch geen wedstijd ambities, en thuis kan je toch ook van die mooie dressuuroefeningen genieten. En ja hoor, dat lukte de eerste maanden heel aardig en Jolieke werd de grote vriend van Marieke. Maar momenteel stopt hij overal in de piste en slaat ook naar mijn been, wil mij niet laten opstijgen en doet zelf lelijk tegen mij als ik ernaast sta, vertelt Marieke.

Het dominante beest bepaalt de regels

Zoals ieder ander paard weet de ex-hengst Jolieke natuurlijk dat er zoiets als dominantie bestaat, en als je de dominantste bent mag je je eigen goesting doen. Daarnaast staat er bij ieder levend wezen in hun hersenen voorgeprogrammeerd, dat je met zo weinig mogelijk inspanning zoveel mogelijk wil bereiken. Enkel onder invloed van spanning wordt een wezen aangezet tot het leveren van een meer prestatie. Meer presteren doet een paard en een mens natuurlijk enkel en alleen om er beter van te worden. Jolieke weet natuurlijk dat zijn 550kg spieren opgewassen zijn tegen de 55 kg van Marijke en met het inzetten van je beperkte spiermassa kan je geen respect van je paard afwingen. Prestaties worden door het paard enkel geleverd als er respect opgebouwd is voor de amazone, en niet omgekeerd hoor.

Oh, je paard is je beste vriend

Vanaf nu Marijke ga je je paard enkel en alleen als vriend beschouwen als hij naar jouw pijpen danst. Ja, ik verwacht van jou een dominantere houding t.o.v. je Jolieke, gedaan met de grote liefde.

Tijdens de voorbereiding van het longeren had ik al opgemerkt dat Jolieke met een korte neusdruk Marijke aanmaande om uit zijn omgeving te blijven en zeker geen goesting had om op haar verzoek rondjes te beginnen lopen. Ook dit zijn duidelijke tekenen van dominantie van het paard naar de mens toe.

Maar wat gaan wij daaraan doen Dré, ik zie het echt niet meer zitten hoor. Ik heb een goed aangereden paard gekocht om ervan te genieten en ik word door deze ruin als het ware weggepest.

Een lesje in dominantie

We gaan je grote vriend eerst een lesje in dominantie geven, Marieke. Als hij je komt wegduwen geef je hem een heel krachtige en heel korte tik op zijn neus. Zo hard dat hij er van je interventie sterk schrikt, een prikkel boven de reactiedrempel noemt men dat in geleerde trainingstaal. Maak eerst gaan wij hem voorzien van een lange longeerlijn, zo kan hij ver genoeg van jou wegspringen. Dat weglopen moet je natuurlijk toestaan, want weglopen betekent onderdanigheidsgedrag voor een paard, en dat is nu juist waar wij naar op zoek zijn, toch? En ja hoor, onze dominante slimmerd heeft van de eerste keer begrepen dat Marieke een beetje haar op haar tanden gekregen heeft. Hoera, ons eerste succes is bereikt.

Respect moet je verdienen

Maar tijdens het rijden staakt hij voortdurend Dré, en kapt met een achterbeen naar mijn hulpgevende been. Ho, dus nog een lesje in respect voor de ruiter bijbrengen, Marieke.

Testen aan de longe

Zet hem maar op de volte en vraag op een zachte manier om aan te draven, dat mag met je stem zijn of door de juiste positie van je longeerzweep. Oei, hij heeft daar ook geen goesting voor Dré. Doe hem maar even verschieten, Marieke, geef maar een vervelende prikkel sterk boven zijn reactiedrempel en laat hem maar eens rond jou stuiven. Ja, dat wegrennen laat je natuurlijk toe, het is nog eens een uiting van onderdanigheid, en of dat in draf of stap of galop gebeurt is ons om het even. Als het maar in een hevige reactie het hazenpad kiest, dan zijn we tevreden. Van de eerste maal heeft Belzibuth begrepen wat er van hem wordt verwacht en gaat op de minste aanwijzing naar zijn maximale rengalop.

En dan bereden

En nu mag je op zijn rug gaan zitten, Marieke. Vraag maar door een heel zachte kuitdruk om voorwaarts de gaan. Ik blijf hier in het midden staan met mijn longeerzweep en zo zal je beensignaal ondersteunen met een vervelende versterking (Juist, dit is met de longeerzweep). Bereid je maar lekker voor op een denderend vertrek, want ik wil niet dat je er achterover afvalt. Zie je wel dat er maar één enkele tussenkomst nodig is en Jolieke vertrek steeds op een lichte aanwijzing van de kuit, geen sporen of tikken met de benen is nog noodzakelijk. Opgelost Marieke en nu neem jij mijn longeerder functie over met je dressuurzweep. Let er vooral op dat je Jolieke bij het voorwaarts gaan niet hindert in de mond. Het beheersen van nageeflijkheid is ook hier van het grootste belang natuurlijk.

Gehoorzaamheid moet je automatiseren

Opgelost staat netjes, Marieke, het is nu aan jou om deze aangeleerde gedragingen te bevestigen door de eerstkomende periode de hiervoor besproken puntjes consequent toe te passen. Leuk werk toch, prettig dat je terug van je paard kan genieten.

Meer hippische interesse?

Doorlaatbare dressuurlessen krijgen

Hippische leerboeken lezen

Educational workshops voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

75 Emoties bij het zadelmak maken

Zadelmak maken
Emoties bij het zadelmak maken. Vertrouwen en respect opwekken voor de mens zijn belangrijk.

Brrrr, het eerste ritje komt eraan

Vandaag heb ik voor de eerste maal met je twee jaar jongere zus Nastrovja gereden, Lucy. Jaja, enkele rondjes in stap draf en zelfs galop, met een voor mijn achterste twee maten te klein zadel en te korte stijgbeugels. And everything went well.

Zelf zadelmak maken of uitgeven aan anderen

Vroeger maakten wij onze jonge paarden zelf zadelmak, maar nu beperken wij ons tot de voorbereidingen vóór het echte opstijgen. Onze paarden maken kennis met de zadelmakmaker op het ogenblik dat zij goed handelbaar zijn en gemakkelijk kunnen voorzien worden van een zadel en een kopstuk. Dat op zich vraagt reeds een paar weken voorbereiding.

De laatste dagen krijg ik veel signalen binnen over het omgaan met jonge paarden. Vermoedelijk selecteren mijn hersenen op alles wat met jonge paarden te maken heeft, omdat wij hier ook een paar jonge kornuiten lopen hebben. En ik weet dat kortelings het moment aangebroken is om op Nastrovja op te stijgen.

Lichamelijk volgroeid, dat hoeft niet

Recent las ik een wetenschappelijk artikel betreffende de groeischijven in het beendergestel van een paard. Studies tonen aan dat de laatste groeischijven pas op 6-jarige leeftijd volledig verbeend zijn. Neen, denk maar niet dat je voor deze 6 jaar niet met een paard mag werken. Aanvangen met werken op jonge leeftijd heeft zelfs het voordeel dat de groeischijven ook nog supplementaire materiaal kunnen aanmaken, zodat het beendergestel zich aanpast aan een verhoogde belasting. Jonge paarden ravotten dus best in de weide met hun soortgenoten en wat licht werk is dus aan te bevelen.

Natuurlijk dat je met je 110 kg zware lijf niet een buitenrit van 50km gaat maken met je driejarige paard. Alles met mate dus is toch de boodschap, maar werken kan geen kwaad. Dat zij ook mijn vader zaliger aan zijn kinderen toen wij geacht werden op de boerderij mee te helpen, en ik denk daar geen nadeel van ondervonden te hebben.

Mentaal evenwicht van grootste belang

Maar bij een levend wezen gaat het niet enkel over de lichamelijke gezondheid, ook de mentale gezondheid is van groot belang. Momenteel laten wij onze op de weide groot geworden paarden op 4-jarige leeftijd zadelmak maken door derden. De mentale schok van een groene wijde weide naar een afgesloten box is zeker niet te onderschatten voor deze jonge dieren. Onze ervaringen met zadelmakmakers zijn niet altijd positief te noemen, maar bij je zusje schijnt alles van een leien dakje te zijn gelopen., Lucy.

Op de plaatsen waar zadelmak gemaakt wordt is het vanzelfsprekend dat er veel wisseling van paarden is. Om deze reden zijn vele boxen zodanig gemaakt dat er tussen de paarden een volledig gesloten wand is en er alleen aan de gangzijde doorkijk mogelijkheid voorzien is. En dan mogen ze nog van geluk spreken als ze dagelijks nog een uurtje uitloop krijgen in een kleine paddock. Sommige zadelmakers zijn oneindig lang bezig, terwijl anderen er willen opspringen als een aanvallende leeuw.

Pendelen met de jonge paarden

Gelukkig hebben wij ondanks de klimaat opwarming nog slechte periodes in de winter en zijn wij verplicht om de paarden ieder jaar toch een paar weken binnen te stallen of met hen tussen de barre weide en de warme stal te pendelen. Een prachtige mentale training is dat voor deze paarden en goed voor de fysiek van de begeleider. De ervaringen die de jonge paarden tijdens hun eerste africhtingsperiode opdoen schijnen mij doorslaggevend te zijn voor het verdere verloop van hun ganse carrière.

Respect voor en vertrouwen in de mens

‘Respect en vertrouwen’ opbouwen voor de mens gebeurt reeds door het veulen vanaf de eerste dag na de geboorte, en dit door het op een consequente paarden manier te benaderen. Juist, ik heb het hier over respect van het paard voor de menselijke persoon en het vertrouwen in deze persoon. Dikwijls hoor en zie ik paardenliefhebbers die verkondigen dat je als mens een groot respect en vertrouwen moet hebben voor het paard, maar dat zie ik zo niet zitten. Een paard behandel je zoals een paard in zijn eigen kudde wordt behandeld, maar dat ga ik hier nu niet verder uitspinnen. Natuurlijk behandel ik mijn paarden met respect, als ze naar mij luisteren dan vertrouw ik hen, althans voor zover ik de te verwachten reacties zelf kan inschatten. 

Succes met ongewenste gedragingen voorkomen

Paarden die succes gekend hebben met steigeren of het afwerpen van hun ruiter, of andere werk onttrekkende ervaringen, zullen deze trukendoos nog lang proberen naar boven te toveren. Paarden die tijdens hun eerste maanden te veel of te weinig vooruitgereden zijn, die geleerd hebben zich tegen de hand te verzetten, etc.…, zullen dit als een automatisme opgeslagen hebben en dit dus spontaan herhalen, dikwijls op totaal onverwachte momenten voor de ruiter.

Recent nog zag ik een bereden demonstratie van talentvolle drie, vier en vijfjarige paarden. Deze jonge toppers worden dan meestal rondgejaagd in een onbegrensde uitgestrekte draf. Weinigen hebben geleerd over de rug te lopen en zichzelf te dragen. Als het voorbeen maar hoog en ver door de lucht zweeft is het publiek tevreden. Weinigen van deze cracks zullen ooit in hun loopbaan tot verzameling kunnen brengen, want ze hebben nooit geleerd zichzelf te dragen of hun achterhand te gebruiken. Deze manier van lopen is ondertussen een automatisme geworden en deze zijn slechts heel moeilijk te veranderen.

Gewenning vraagt tijd

Te allen tijde dient vermeden te worden dat een jong paard enig succes heeft met eigen initiatief om zich aan een verhoogde belasting te onttrekken. Een langzame gewenning is dan ook een noodzaak.

Meer hippische interesse?

Doorlaatbare dressuurlessen krijgen

Hippische leerboeken lezen

Educational workshops voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

74      Je paard gaat op de kletter met jou!

Wegstormend paard
Je paard gaat op de kletter met jou! Geen gezellig gevoel.

Heb je even voor mij?

Hallo Dré, ik kom met mijn Belzibuth een half uurtje les volgen bij jou. Maar ik bemerk Marieke, dat je geen rijbroek of rijlaarzen draagt, wat is de verwachting die je van mij hebt?

Een schat van een paard

Jolieke is onze 4-jarige PRE, dewelke wij twee jaar terug, zadelmak, en rechtstreeks in Spanje gekocht hebben, maar hij loopt nu reeds anderhalf jaar gezellig op de wei. Ik zal je een filmpje laten zien, dan weet je dadelijk wat je opgave is, Dré. En ja, op 20 seconden wordt mij duidelijk dat dit beestje in volle rengalop een oneindig aantal keer rond de piste stuift. Maar hoe dat vertoon eindigt voor die arme ruiter, neen, dat kan ik niet zien, gelukkig maar.

Jolieke staat met zijn halster rustig op de poetsplaats tussen de touwen te wachten, hij ziet er een gezellig beestje uit Marieke, en dat wordt ook nog bevestigd. Ja, ja, zet hem toch maar zijn hoofdstel met een trensje op, dan voel ik mij althans wat veiliger. Maar hij is echt heel braaf hoor Dré, het liefste paard dat ik ooit gehad heb, daarom heb ik hem al zo lang op de weide gehouden Anders was hij er reeds lang uitgegooid, want hij duldt geen ruiter op zijn rug.

Even testen aan de longeerlijn

We gaan Jolieke toch eerst maar eens aan de longeerlijn bekijken Marieke, en werkelijk een doodbraaf beestje dat rustig stapt, draaft en galoppeert.  Ja, zo eentje durf ik wel aan de hand te werken, maar voor alle zekerheid zal ik hem toch maar van een lange longeerlijn voorzien. Dat geeft mij toch wat zekerheid moest hier reeds het ontploffingspunt van Jolieke liggen. Maar nee hoor, hij blijft mooi naast mij lopen en toont respect en vertrouwen voor mij. Juist Marieke, maar ik heb nog geen respect en zeker geen vertrouwen in je lieveling, zeker niet na het denderende filmpje dat ik van hem heb mogen bewonderen.

Een teugelhulp, nooit van gehoord?

Ik kan duidelijk bemerken dat Jolieke geen enkel respect heeft voor mijn hand en daar gezellig doorheen ramt, juist zoals hij dat ook bereden in het filmpje doet. Reeds na enkele vervelende versterkingen begrijpt Jolieke dat een lichte verhoging van de druk op zijn lagen stoppen betekent. Zo Marieke, deze voor Jolieke nieuwe begrippen zal jij er de volgende weken verder dienen in te trainen, zodat het een automatisme wordt dat een tegeldruk stoppen of vertragen betekent. Dit is je eerste huiswerk dat ik je kan meegeven. Ik kan je enkel de tip van de sluier oplichten, het verdere werk zal jij in alle stilte, thuis dienen op te lossen hoor.

De trigger zoeken

Maar het echte vluchtgedrag van onze vriend Jolieke heb ik nog niet opgemerkt, dus ga ik toch de grenzen voorzichtig wat verder aftasten. Ja, zet Jolieke maar tegen de wand van de overigens heel mooie en verzorgde rijpiste. En plaats het midden in de piste liggende blauwe opstapje maar tegen onze tot hiertoe vertrouwensvolle vriend. Met zijn flikkerende ogen, snel bewegende oren, ingetrokken staart, prachtige oprichting en gekromde rug, vertelt Jolieke dat wij heel dicht tegen zijn ontstekingstrigger zitten. En als Marieke op de eerste trede van het ervaren krukje stijgt, ja, daar gaat de vlam reeds in de pijp.

Goed maar dat ik uit voorzorg de lange longeerlijn tijdens dit werk aan de hand heb aangebracht, zodat ik Jolieke tientallen meters verder terug in de halt modus kan brengen. Duidelijk dat wij hier de ontmijningsdienst in werking moeten stellen. Dit is het triggerpoint, zo noemt men dat namelijk in de trainingsleer, zich reeds in de voorbereidende fase van het opstijgen bevindt.

Enkele keren op de eerste trede van de opstijgkruk gaan staan en er doet zich toch al wat verbetering voor, maar het probleem is verre van opgelost.

Vluchten voor nare ervaringen

Dit ontsnappingsgedrag is een diepgaand patroon geworden voor Jolieke, Marieke, en zo een patroon doorbreken vraagt vermoedelijk meerdere weken tijd. Stapje per stapje dien je Jolieke te vertellen dat een stijgende persoon niets kwaads betekent. En vergeet je op het krukje stijgen niet aan een aangename versterking te koppelen. Vele stukjes appel of worteltjes kunnen dit op het krukje stijgen aangenaam versterken. En binnen een paar weken zal het waarschijnlijk mogelijk zijn om behoedzaam je arm over zijn rug te leggen en veel later ook voorzichtig je been over zijn frêle rug te schuiven en dat hij niet meer wegstormt.

Respect en vertrouwen opbouwen in een andere context

Sorry Marieke, maar ons half uurtje clinic over ‘Werk aan de hand’ zit erop, maar ik denk wel dat je vanaf hier de weg zelf met Jolieke kan bewandelen. Ik wens je nog veel geduld en succes toe Marieke en vooral, ook genieten van dit opleidingswerk.

Meer hippische interesse?

Doorlaatbare dressuurlessen krijgen

Hippische leerboeken lezen

Educational workshops voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

73 Terugkijken om te kunnen voordenken!

Terugkijken naar het verleden
Terugkijken om te kunnen voordenken! Ervaringen bepalen mede onze actuele emoties en sturen ons gedrag.

Samen- en tegenwerking analyseren

Zo, Lucy, deze voormiddag zijn wij nog eens onze vaardigheden op verplaatsing gaan testen. Een mooi moment om na een jaartje van samen- en tegenwerking eens terug te kijken op onze gezamenlijke evolutie. Ik heb je tot hiertoe geen enkel keer van mijn rug gehaald door te bokken of te steigeren Dré, is dat niet het belangrijkste? En daarbij sla ik niet en ik bijt niet. Juist Lucy dat is allemaal heel belangrijk voor mij. In de dagelijkse omgang ben je een gezellig beest Lucy. Wij hebben respect er vertrouwen in elkaar opgebouwd, maar ik weet wel dat je mij liever niet op mijn rug hebt dan wel.

Wat wij allemaal al kennen

Wauw, ondertussen kunnen wij reeds mooi op de hoefslag rijden in de drie gangwijzen, een hele prestatie toch, zeker als ik terugdenk aan onze eerste ritjes. Het eerste in galopvallen hebben wij reeds omgebouwd naar aanspringen in galop. Goed zeg, en ja, met bijna zekerheid kunnen wij op de rechte lijn reeds links of recht aanspringen. Ook een contra-galopje en soms doelbewust gecombineerd met een vliegend wisseltje zit er al in. Maar gezien je hoge temperament zijn dat zaken die ik niet veel mag herhalen, dus er maar vroeg aan beginnen, dat geeft ons dan toch maar wat meer tijd. Mijn stokpaardje ‘nageeflijkheid’, dat had ik graag wat soepeler zien verlopen, maar het is mij bekend dat over de rug lopen een levenslang werk is.

De kernen van alle zijgangen zitten reeds in je brein geprogrammeerd en zelfs de overgangen tussen de zijgangen snap je al. Natuurlijk dienen wij dat allemaal nog veel te verfijnen alvorens wij grand-prix rijp zijn, hihi. Omdat wij het fundament van de zijgangen beheersen zijn wij ook reeds aardig aan het rechtrichten bezig, een noodzaak om tot verzameling te komen. Je verzameling is in de maak, we kunnen reeds wat rondjes met oprichting rijden, maar die achterhand zou ik toch graag verder onder je massa krijgen.

Daarom zijn wij je nu reeds aan de hand aan het werken om je nageeflijkheid in de overgangen te verbeteren en de eerste aanzet tot piaffe voor te bereiden. Dat handwerk doen wij ook om het respect en vertrouwen tussen ons beiden verder op te bouwen. Neen, aan het vragen van een echte piaffe denken we natuurlijk nog niet, dat is pas voor binnen een jaartje.

Buitenritten maken

Ik kan met jou reeds alleen en in groep veilige buitenritten maken, je bent heel aandachtig voor je omgeving, maar dat resulteert niet in gekke dingen. Ik vind het leuk dat je steeds met een ruime stap de leiding neemt, dat zal wel te maken hebben met je leidende merrie karakter. Als vroeger eventing ruiter vind ik het prettig dat je reeds over een leegstaand grachtje durft te springen! En ja Lucy, eens de droogte voorbij is zal ik je op dezelfde plaats gemakkelijk een met water gevulde gracht leren nemen. Dat mag toch ook wel kunnen voor een dressuurpaard, nee?

Vreemdgaan

Rustig worden op de vrachtwagen was niet heel eenvoudig en tijdelijk heb ik je van gewatteerde kluisters moeten voorzien. Neen, ik wens niet dat je zoals mijn Frits zaliger aan je einde komt wegens beenderproblemen door het veelvuldig kappen tegen de vrachtwagenwand. Nog een paar keer op verplaatsing en ik denk je van deze triestig ogende werktuigen te kunnen verlossen, Lucy.

Angst andere paarden

Ook je angst voor andere paarden krijgen wij stilaan onder controle, maar onze eerste demonstratie pas-de-deux was een trieste bedoening, maar ook daar geraken wij wel doorheen. Gewenning aan omgevingsfactoren, daar moeten wij schijnbaar nog wat aan doorwerken.

Trukendoos gebruiken

Toch al een hele realisatie van mij hé Dré, dat heb ik toch goed gedaan hé. Ik besef dat ik je het leven niet altijd gemakkelijk gemaakt hebt, maar schijnbaar heb je wel een trukendoos om daar mee om te gaan. Juist Lucy, africhten is eigenlijk heel eenvoudig, Het vertonen van gedragingen die ik niet wens probeer ik je af te leren en de gewenste gedragingen leer ik je bij. Conditionering door vervelende en aangename versterkingen van het laatst vertoonde gedrag noemt men dat in de trainingsleer.  Daarachter schuilen natuurlijk een hele resem aan diverse inzichten die ik gebruik om jouw gedrag te beïnvloeden. Hoe dat gebeurt hoef jij als paard niet te begrijpen, gelukkig zelfs dat je mijn strategieën niet doorziet.

Pluspunten zoeken

Bij het aanleren van nieuwe oefeningen dien ik voortdurend rekening te houden met je lage reactie drempel. Maar deze hoge reactiviteit wordt zeker één van je pluspunten in je verdere dressuur carrière. Het zal me niet veel inspanning vragen om je met fijne hulpen de aangeleerde oefeningen te laten uitvoeren.

Met ongewenste gedragingen mag je zeker geen succes hebben. Want een succesrijk, maar voor mij ongewenst gedrag, wordt direct en voor altijd in het brein als een voor het paard positieve ervaring opgeslagen. De kunst bestaat er dan ook in om alle oefeningen in heel kleine stukjes te knippen en om zo onder je lage reactie drempel te blijven.

Meer hippische interesse?

Doorlaatbare dressuurlessen krijgen

Hippische leerboeken lezen

Educational workshops voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

72 Durf jij een paard op transport zetten!

Takeling vrachtwagen
Durf jij een paard op transport zetten! Spannend, je paarden op de vrachtwagen tijdens het takelen.

Snel naar de pechstrook

Tijdens het laatste weekend heb je zeker terug wat ervaring opgedaan met het transporteren van paarden Dré. Je hoeft niet te komen lachen met mijn ongeluk Lucy, en jij en Fres waren tevens betrokken partij bij deze ganse hoop aan miserie.

Tik          tik         tik        tik       tik      tik     tik    tik   tik  tik tiktiktik…

Toet        Toet       Toet      Toet     Toet    Toet   Toet  Toet ToetToetToet…..

Deze aanzwellende geluiden die ik hoor en de trillingen die ik voel in de vrachtwagen komen van de voorbijrijdende bestuurders en van mijn aftandse vrachtwagen zelf. Mijn eerste gedachten gaan naar het slechte uitbalanceren van de voorwielen, maar uiteindelijk denk ik aan meer aan een klapband. Daags voor ons vertrek had ik mijn compressor nog uitgehaald en de bandenspanning in overeenstemming gebracht met het vergeelde onderhoudsboekje, maar niets vreemds opgemerkt.

Paarden afladen op de snelweg

Half op de zengende pechstrook en half op de vers gemaaide zijberm voelen wij ons toch nog niet gans veilig. Naast de lawaai en turbulentie makende vrachtwagens en personenauto’s die ons tegen 90 en 120 km per uur voorbijrazen.

Schijnbaar zijn de velgen van moderne vrachtwagens met 10 bouten bevestigd. Maar bij mijn oude machientje zijn er dat maar 8, waarvan ik na wat rondneuzen vaststel dat er maar twee bijna doorgesleten exemplaren meer overblijven, de rest is spoorloos verdwenen. Verder rijden is volledig uitgesloten en de politie verwijst ons door naar de aangewezen takeldienst. Deze komen met heel veel kennis en zwaar materiaal ons dierbaar vrachtwagentje, met onze geliefde paarden erop, met een zware kraan, stapje voor stapje, op een splinternieuwe gele dieplader trekken. Neen Lucy, in deze hachelijk positie heb ik niet het lef om jullie van de vrachtwagen te halen, ook al ben je tijdens de buitenritten gewend aan voorbij snorrende auto’s. De reuze file die wij veroorzaken interesseren mij geen barst, als wij onze paarden maar veilig op hun bestemming of thuis kunnen krijgen.

Opborrelende herinneringen

Tijdens zo’n spannende momenten wordt de zoekfunctie ‘Search for’, dadelijk geactiveerd in je hersenen en vliegen alle oude ervaringen met transport door je hoofd. Het zijn al deze herinneringen die gecombineerd met de zich voordoende nieuwe situatie, die je reacties uiteindelijke zullen bepalen.

Transport voorzieningen

Wat ben ik toch tevreden Lucy, dat ik je thuis voorzien heb van beenbeschermers, springschoenen en met een bandage je staart beschermd heb. Wegens het warme weer hebben we je niet van een dekentje voorzien, gelukkig maar want het is buiten 25 graden en de zon brandt voortdurend op het door mijzelf geïsoleerde dak van de vrachtwagen. Neen, zo’n staartbandage snoer ik nooit hard aan, want ik herinner mij na 60 jaar nog steeds Flicka, de Shet van een vriend. Deze was zijn staart verloren door een te lang en te hard aangespannen bandage tijdens het castreren.

En ja hoor, wij hebben thuis in de zadelkamer ook van die speciaal gemaakte staartriemen met elastische singels hangen. Ook de hooi zak was goed opgevuld met smakelijk, zelf gedroogd hooi, zodat je de tijd toch wat aangenaam kon doorbrengen. Natuurlijk neem ik geen hooi net meer, maar een dichte zak met een uitsparing erin. De lievelingspony van mijn kinderen heeft heeeel lang geleden een peesblessure opgelopen, nadat zij met het hoefijzer in de laag hangende hooi net was blijven vasthaken. 

Foei, kluisters

En zoals ik voorlopig nog steeds noodzakelijk vind, was je ook aan de voorbenen voorzien van gewatteerde kluisters, om je overmatige trommelen op de truckwand te voorkomen. Zo’n kluisters zijn niet mijn favoriete tuigen en doen mij denken aan geboeide misdadigers. Maar ik weet dat mijn Frits zaliger uiteindelijk door een beenbreuk moest geëuthanaseerd worden. Ja, door hetzelfde soort van voorbeen trommelwerk, waarin ook jij gespecialiseerd bent. Jaja, Dré, ik weet wel dat ik een paar weken geleden met mijn voorbeen over de bevestigingsketting gehangen hoor, ook al heb je de bevestiging op grotere hoogte hebt geplaatst en is de ketting heel kort gemaakt.

Een korte en hoge bevestiging kan veel narigheid voorkomen. Niet per toeval zijn alle bevestingskettingen in de vrachtwagen voorzien van die heel sterke en veel te dure messing sluitingen. Deze kunnen met een halve draai in een oogwenk worden losgemaakt, ook onder de spanning van een op de ketting hangend paard.

Vastbinden van het paard

Op transport dragen onze paarden steeds een dik lederen halster, hetwelk bestand is tegen alle mogelijke en onverwachte trekkrachten. Natuurlijk zijn deze veel minder mooi dan die moderne flashy kunststof halster, maar waarvan de sluitingen in stukken springen bij enig weerwerk van het paard. Daags voor ons reisje heb ik in de vrachtwagen nog twee scherpe messen teruggevonden, maar gelukkig heb ik die niet hoeven te gebruiken.

In het vervolg ga je zeker niet meer aan de zijkant vastbinden, maar mooi in het midden voor jou, dan is het toch wat moeilijker om er met je voorbeen overheen te geraken. Die zijdelingse bevestiging stamt nog uit de tijd van onze hengst Tonio en moest beletten dat er te veel mannelijke aandacht naar het naburige paard kon uitgaan. Voorkomen is beter dan genezen, denk ik dan maar, en soms moet je een paard tegen zichzelf beschermen.

Schotten en rubber wanden

Natuurlijk is mijn zelf ineen gefoefelde vrachtwagen voorzien van een rubberen wand- en bodem bekleding. De tussenschotten zijn onderaan voorzien van doorschijnende flappen, zodat de paarden wat wijdbeens kunnen staan om hun evenwicht gemakkelijk te behouden. Eén van mijn kennissen vond dat de tussenschotten tot aan de bodem moesten komen, want anders kan een vallend paard onder de schotten geraken. Zo heeft iedereen zijn eigen waarheid en deze is gebaseerd op persoonlijke ervaringen. Maar eerlijk gezegd, ik heb ook al eens een jong paard vanonder de schotten dienen te halen, gelukkig was het beestje ongedeerd, maar dat kon ook verkeerd afgelopen zijn.

Zelf geen paniek zaaien

En ja Lucy, deze keer ben ik heel tevreden van je gedrag op de vrachtwagen. Acht uur na ons vertrek kunnen wij je gelukkig afladen op de parking van de truck garage en overladen in een tweepaarden vrachtwagentje. Ondanks je hoge gevoeligheid heb jij en ook Fres geen enkel druppeltje zweet op jullie blinkende vacht. Juist Lucy, tijdens die spannende 6 uur durende reddingsoperatie hebben wij de klep van de vrachtwagen geen enkele keer geopend, jullie geen water gebracht en zeker niet geprobeerd jullie gerust te stellen. Al deze goed bedoelde handelingen zouden je enkel vertellen dat er stront aan de knikker was en onze bezorgdheid zeker doen afstralen naar jou toe. Neen, paniekerig gedoe van mensen en paarden kan je op zo’n momenten volledig missen. Denk maar gewoon dat je op de parking van de autoweg geparkeerd staat, ook al wordt de vrachtwagen wiebelend versleept.

Zijwaarts-Voorwaarts-Achterwaarts

Dat dagje transport was wel een hele ervaring hé Dré. Op onze vrachtwagen stonden wij schuin opgesteld. Op het twee-paarden vrachtwagentje, waarmee wij opgehaald werden, stonden wij met onze hoofden naar achter. En een paar dagen later werden wij door Duitse hotelgenoten naar huis gereden in een dubbele trailer met ons hoofd in de rijrichting. Leuk voor jou toch dat wij gezellig van het ene transportmiddel op het andere stapten, ook al had Fres met zijn 1.75m en meer dan 700kg wegend toch enige moeite om zich in dat voor hem iets te kleine vrachtwagentje te wringen. Hij zal nu wel weten hoe sardientjes in een blikje zich voelen.

Hulpvaardigheid

Neen, de mensheid is niet door en door slecht, wij hebben bevestigd gekregen dat er nog goede mensen bestaan, dewelke je zonder enig belang uit je benarde situaties komen redden.

Ons weekendje dressuurles zal zeker niet meer worden wat wij ervan verwacht hadden en ook mijn niets opbrengende spaarboekje zal een flinke knauw krijgen.

Eind goed, alles goed

Een dagje later dan gepland hebben wij onze intensieve dressuurtraining terug kunnen hervatten, eind goed alles goed.

Meer hippische interesse?

Doorlaatbare dressuurlessen krijgen

Hippische leerboeken lezen

Educational workshops voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

71  Jij durft een zweep gebruiken bij je paard ?

Shapen met de zweephulp
Jij durft een zweep gebruiken bij je paard ?.

Kick him

Waarom rij jij altijd met een dressuurzweep met mij Dré, en daarbij gebruik je ze slechts heel sporadisch, zou je die niet weglaten?  ‘Kick him’ hoorde ik recent in een leuke cowboyfilm, als instructie aan een blonde western-girl, om dat western paard tot enige beweging aan te zetten. En als hij te hard loopt moet je dan maar ik zijn bek trekken. Ook bij de modale burger zijn deze africhtingsgeheimen een bekend gegeven, Lucy.

Als een dirigeerstokje

Maar het goede gebruik van een zweepje heeft met slaan niet veel te maken. Het is eerder te vergelijken met een dirigeerstokje dat gecontroleerd bewogen wordt teneinde de muzikanten tot het gewenste gedrag aan te zetten.

Shaping van de intensiteit

Eigenlijk is het gebruik van een zweep een mooi voorbeeld van shaping. Shaping is het veranderen van het signaal waarmede we met ons paard communiceren en dit qua soort signaal en ook de intensiteit ervan.

 Met een paard rijden is per definitie dat beest aanzetten tot voorwaarts gaan, uit zichzelf blijft het gewoon ter plaatse staan. Jaja Lucy, je moet er ook nog kunnen stoppen, maar dat is niet het onderwerp van dit artikeltje.

Hiërarchie in de kudde

In de kudde heb je toch geleerd dat je achter de leidende merrie en voor de leidende hengst dient te lopen. Het vatbaar zijn voor hiërarchie is namelijk met de genen meegegeven, het is een noodzaak om het er als individu of in groep levend vanaf te brengen.  Moest je toch denken om achter de groep te blijven, dan mag je zeker een doortastende beet verwachten van de achter jou gesitueerde leidinggevende, ook al is er geen leidende hengst aanwezig. Is dit niet de belangrijke pedagogische tik, dewelke men nu bij het mensenras denkt te verbieden?

Aanzetten tot actie

Deze voortdrijvende of tot actie aanzettende prikkel wordt duidelijk boven je reactiedrempel gegeven, Lucy. Aangezien ikzelf niet hou van paardenhaar en stof tussen mijn tanden vervang ik dit bijten door een zweepje. Dit laat mij ook nog toe om op veilige afstand van je soepele achterbenen en zwiepende staart weg te blijven.

Respect en vertrouwen door longeren

Reeds in de longeerbox wordt er met een zweepje geleerd om je voorwaarts te bewegen. Ja, Lucy, ik weet ook wel dat er africhters zijn die geen zweep gebruiken, maar met een koord zwaaien of een dreigende arm opheffen, dat is voor mij toch dezelfde inwerking.

Logisch toch dat een longeerszweep lang is, ik moet voorlopig toch tot aan het paardenlichaam kunnen geraken. Met zo’n lange zweep is het mogelijk om het paardenlichaam van striemen te voorzien, maar dat is helemaal niet de bedoeling. Deze dreiging van de longeerzweep gaan wij geleidelijk aan omvormen (Shapen noemt dat toch) tot signaaltjes die voor een paard heel herkenbaar zijn. Bij een naar beneden hangende zweep wordt er verwacht dat je naar een lagere gang overgaat of je tempo wat vermindert. Bij een horizontale zweep blijf je gewoon lopen op je huidige tempo en gangwijze en bij een simpel opgeheven zweep verwacht ik meer activiteit in je beweging of een overgang naar een hogere gang. Wanneer er op deze verheven zweeppositie geen of te weinig reactie komt laten wij de zweepkoord door de lucht bengelen of zelfs knallen.

De voorgaande signaaltjes heb ikzelf gekozen, maar alle variaties zijn hier mogelijk en afhankelijk van je paard en je eigen inleving. Natuurlijk worden deze signaaltjes bij het aanleren ondersteunt door welbepaalde stemgeluiden en deskundige inwerkingen met de longe. Eigenlijk wordt hier het wederzijds respect en vertrouwen tussen paard en mens opgebouwd, zonder dat het paard bang dient te zijn voor knallende zwepen van mensen die hun zelfbeheersing verliezen. Niet vergeten dat er ook aangename versterking bestaan tijdens dit werk om bij te dragen tot het vertonen van het door ons gewenste gedrag, zoals wat lieve woorden, een snoepje, werkonderbreking e.a.

Werk aan de hand

Na dat roundpen rondjaag gedoe komt bij mij het werken aan de hand. Ik doe dat op de klassieke manier, maar andere mogelijkheden van grondwerk bewijzen ook hun nut. Hierbij wordt de longeerzweep vervangen door een dressuurzweep, waarmede het paard eerst op de achterhand aangeraakt wordt en na enige tijd dit voorwaarts gaan signaaltje omgeshaped wordt naar de plaats waar het been van de ruiter zal komen te liggen.

Een goede dressuurzweep

Maar misschien toch een woordje over de volgens mij goede dressuurzweep. Deze dient licht in de hand te liggen en een zwaartepunt te hebben dat zo dicht mogelijk bij je hand ligt. Daarom dient het handvat wat verzwaard te zijn en het zweeplichaam dun en licht. Voldoende lengte (+/- 1.2m) moet ze hebben, om het paard achter het been te kunnen toucheren en dit met de hand op de normale schofthoogte positie. De dressuurzweep is zeker niet langer en is ook maar weinig flexibel. Te lange, zware en heel flexibele dressuurzwepen hebben door hun zwiepend effect een te trage responstijd en te grove inpakt. Aangezien de paarden hersenen (Ook deze van de meeste mensen), reageren in milliseconden gaat bij de hiervoor beschreven trage zwepen het verfijnde effect van het gegeven signaal verloren.

Beenhulp initiëren

Eens wij op de rug van het paard hebben plaats hebben genomen zullen wij eerst de lichte beenhulp geven, gevolgd door het voor het paard reeds gekende tikje van de zweep. Juist Lucy, het nieuwe aan te leren signaal (Beenhulp in dit geval) wordt gevolgd door het bekende signaal (Zweephulp), enkel wanneer de reactie op de nieuwe hulp uitblijft of er onvoldoende reactie komt. Natuurlijk kunnen wij ook ons been versterkt laten inkomen of het paard een prikkeltje van de spoor geven. (Van hier komt waarschijnlijk de uitdrukking ‘iemand aansporen’, maar mag dat nog wel?)

Lager reactiviteitsdrempel

Tijdens onze dagelijkse trainingen zijn we steeds op zoek naar nieuwe onderdelen van oefening en voortdurende verfijning van onze communicatiesignalen (Hulpen noemt men dat). Juist Lucy, ik wens je reactiviteitsdrempel laag te houden en daarom heb ik steeds een nagenoeg niet gebruikte dressuurzweep in de hand. Niks mis mee toch?

Meer hippische interesse?

Doorlaatbare dressuurlessen krijgen

Hippische leerboeken lezen

Educational workshops voor je vereniging

Meer voldoening zoeken

70 How do I get your hindquarters under?

Achterhand eronder
Ook statische arbeid kan men de achterhand leren ondertreden
Hoe krijg ik jouw achterhand eronder? Statische arbeid kan daarbij helpen.

Showing foreleg

But can't you see, Dré, that my beautiful foreleg is disappearing because of all the collected work you are forcing on me?

Je hebt gelijk Lucy, ik heb opgemerkt dat je een heel mooi voorbeen hebt, zeker als ik je op je eigen manier laat draven. Moest ik op dit moment met jou bij de jonge paarden op wedstrijd gaan, dan zouden wij zeker niet hoog schoren, dat weet ik wel. Want vele jury’s en het kennerspubliek worden toch gefascineerd door dat hoog en ver uitzwaaiend voorbeen. Ik ben niet anders hoor Lucy, maar ik zou willen dat je mooie voorbeen er komt vanuit een dragend ondertredende en soepele achterhand.

Neen, neen, ik ga je nu niet als gek uitgestrekte draf door je strot duwen. Van zo’n uitgestrekte draf filmpjes krioelt het in de sociale media. Zo’n paarden worden meestal in vluchtmodus gebracht door knallende zwepen, wetende dat geëxciteerde paarden imponeergedrag vertonen en dus ferm van de grond gaan. Paarden die zo tijdens hun jonge jaren rondgejaagd worden leren heel veel stuwing met de achterhand te vertonen, wat na zoveel herhaling een automatisme wordt. De meeste van deze showbeesten zullen het in hun latere africhting knap lastig krijgen om later in hun carrière verzamelde oefeningen zoals piaffe en pirouettes te kunnen uitvoeren. Logisch toch, want aan het ontwikkelen van de voor verzameling noodzakelijke spieren (Buikspieren, Hasenspier, en een serie andere spieren waarvan ik de naam niet ken) is nooit aandacht besteed.

So yes, Lucy, your beautiful front leg will have to emerge later under my guidance, but from a carrying hind leg and with elevation. And we are going to start to work an this?

Attention to the active hind leg

De natuur heeft je minder bedeeld met een aanleg voor verzameling, en ja, hieraan gaan we dus samen wat meer moeten werken. Oh, juist ja, je kan nogal wat protest tonen als ik de aanzet naar verzameling vraag? Denk maar aan de overgangen tussen de verschillende gangen, waaraan wij toch al veel tijd hebben besteed. Ook aan de zijgangen hebben wij al heel wat tijd gespendeerd, dit om ‘één’ specifiek achterbeen (Het binnen achterbeen natuurlijk) naar je zwaartepunt toe te laten werken. En ik moet toegeven dat wij deze zijgangen reeds goed beheersen, zowel aan de hand als bereden. Maar vanaf nu wens ik die ‘beide’ achterbeentjes er onder te krijgen en dat gaan wij je nu natuurlijk ook op de rechte lijnen leren. Bij gebogen lijnen en zijgangen is er steeds maar één achterbeen dat meer geactiveerd wordt dan het andere. 

Choosing in hand or mounted

Aangezien je tijdens het bereden verzamelde werk toch gemakkelijk je ongenoegen naar mij uit, zullen wij het werk aan de hand hiervoor als eerste gebruiken. Ja, voor mijn gemak doen we dat in de stap, ik beschik niet meer over de nodige vermogens om naast jou rond te draven. Door naast jou te staan kan ik mijn goed ontwikkelde visuele voorkeursyteem ten volle gebruiken en veel aandacht besteden aan je ondertredende achterhand en de oprichting van je hals.

Ja Lucy, protesteren helpt niet, hoofdje naar boven en achterbeentjes eronder, geen andere weg mogelijk. Leuk om vast te stellen dat je op de aanraking met de dressuurzweep, op de plaats waar normaal mijn kuit ligt, dadelijk je gelijkzijdige achterbeen naar voor trekt. Ik heb tijdens de voorbij maanden reeds geleerd dat deze aanraking gevolgd wordt door een tikje met hogere intensiteit op je achterbeen, wanneer je niet direct reageert. Dat tikje kan ik nu gebruiken om tot verzameling te komen.

Going backwards also improves the collection

Maar ik ben ook niet bang om je de hele lange zijde te laten achteruitgaan, Lucy. De biomechanica leert ons dat je de beide achterbenen meer voorwaarts dient te brengen om überhaupt je massa naar achter te kunnen slepen met je achterbenen. Ja, je voorbenen dienen enkel om het grootste deel van je gewicht te dragen tijdens het kantelmoment en hebben maar weinig toegevoegde waarde in het voortbewegingsproces. Duidelijk een goede turnoefening om de spieren van je achterbenen en je rug tot verzameling te kunnen aanzetten.

En ja hoor, achteruit begeleid ik je ook tot diep in de hoek, zover dat je achterhoeven niet meer achteruit geraken. Je hoofd en hals zal ik door mijn halve ophoudingen ook opwaarts houden, want anders zou een deel van het beoogde resultaat verloren gaan. In deze ondergeschoven achterhand positie laat ik je dan ook een paar minuutjes in de hoek halthouden. Dit noemt men statische arbeid en dat is ook goed voor het ontwikkelen van de beoogde spieren die tot verzameling moeten leiden.

Combining 'in hand' and 'mounted'

Na het beëindigen van dit 20 minuten durende intensieve grondwerk proberen wij bereden dadelijk juist hetzelfde werk te doen. Natuurlijk dient eerst wat protest weggewerkt worden, want met een iets te zwaar wegende ruiter op je rug is alles toch nog wat moeilijker om uit te voeren. Neen Lucy, ik ben niet van plan om één of andere ‘slender you’ cursus te volgen om drastisch af te vallen. Maar ik zal jouw lichaam en geest helpen ontwikkelen om deze verhoogde inspanning te kunnen leveren. Want ik wil naast paardrijden toch ook wat ander genot in het leven blijven behouden. Niks mis mee, althans volgens mijn opvatting.

Developing variuos types of trot

But also in the collected trot I whish to see the same exercise from you Lucy. And by collected trot I mean a very short and active trot, yes with small impulsive steps, as the Iberian horses show very easily. This collected trot will also cole in handy later when learning the piaffe. And no, I do not whish to see a slow trot appearing with big steps now, this is for later when we are working towards the cadenced trot.

As you notice, Lucy, I intend to put a lot of work before you can call yourself a real dressage horse.

Meer hippische interesse?

Doorlaatbare dressuurlessen krijgen

Hippische leerboeken lezen

Educational workshops voor je vereniging

Meer voldoening zoeken