De neusriem aanspannen of losser maken?
Bij het betreden van de rijbaan kijkt mijn hippische werkgever (Is ook trainer) steeds of de neusriem niet wat meer dient aangespannen te worden, Dré, en als jij als mijn privétrainer naar mij toe komt kijk je steeds of de neusriem niet te strak aangespannen is. Hoe ziet dat nu eigenlijk met dat neusriem gedoe?
Eerste en vooral moet je beseffen Marieke dat je in de luxe baadt van begeleid te worden door twee ervaren trainers, maar dat heeft natuurlijk ook zijn vervelende kantjes. De instructie van een trainer is gebaseerd op zijn eigen levenservaring en het is dus niet abnormaal dat de leer die ze verspreiden dan ook verschillend kan zijn.
Vaste handen of nageven?
Je had mij reeds verteld dat je professionele trainer er steeds de nadruk op legt dat je je paard dient vast te houden vooraan en het niet mag laten ontsnappen, maar dat je stiekem toch je paard wat meer lucht geeft, zoals ik dat wens. Dat hoorde ik je graag zeggen Marieke, want ja, nageeflijkheid, dus je paard loslaten i.p.v. vast te houden is toch de rode draad in onze rijkundige samenwerking, denk ik dan toch.
Dat vastsnoeren of losser maken van de neusriem heeft natuurlijk alles te maken met de verschillende manier van rijden, zoals ik hiervoor uitgelegd hebt.
Waarom een neusriem nodig?
Maar misschien moeten wij ons toch eerst eens afvragen waarvoor wij een neusriem nodig hebben, als we die al nodig hebben? Ik zie in de sociale media veel fotootjes verschijnen van paarden die succesvol bereden worden zonder neusriem, en ja, die mensen mogen daar voor mij ook fier op zijn.
Eén van de belangrijkste communicatiemiddelen van een goed ruiter met zijn paard verloopt langs een steeds variërend contact van de ruiterhand met de paardentong. Door continue en minuscule drukveranderingen van de zachte ruiterhand op de soepele tong van het paard brengt de ruiter zijn geconditioneerde signaaltjes over naar het paard. Dit terwijl het paard terug naar de ruiter antwoord door lichtjes met de tong te spelen. Dit noemen wij dan het afkauwen van het paard, waarbij het zich volledig overgeeft aan de vragen van de ruiter. Jouw professionele instructeur Marieke, is meer van het harde hand type en dwingt zijn paarden met een vaste hand in de gevraagde houding. Ik wens dat het paard de door mij gewenste houding zelf komt opzoeken. Dit opzoeken van de hand gebeurt door het deskundig inwerken van de ruiter en niet door zomaar te wachten tot je paard op je dode hand nageeft.
Bewegingsvrijheid van de tong is noodzakelijk
Om op een gevoelige manier te kunnen terug communiceren naar de ruiterhand, dient een paard dus bewegingsvrijheid met de tong te kunnen hebben. Juist daarom zie ik graag de neusriem wat losser. Door deze lossere neusriem kan het paard zijn gevoelige tong in de communicatie gebruiken en ook bewegen in het kaakgewricht. Zo zie je maar dat het paard met de intensiteit van zijn signalen naar de ruiter toe kan spelen. De tong geeft de fijnste signaaltjes door en het nageven in het kaakgewricht is reeds een iets zwaardere hulp naar de ruiter toe. Bij het inzetten van de halsspieren of zelfs op het bit hangen met zijn volle gewicht worden de communicatielijnen naar de ruiter steeds harder en zwaarder.
Fijne teugelhulpen komen uit je vingers
Naast het paard kan ook de ruiter spelen met de opgewekte spanning in de teugels. De fijne hulpen komen vanuit de vingerkootjes, de polshulp is al wat zwaarder, terwijl de biceps en het gewicht van het bovenlijf van de ruiter de zware ingrepen betekenen. Duidelijk dat een ruiter dus meer overeenkomsten dient te hebben met een harpspeler dan met een gewichtheffer.
Zojuist heb ik tijdens het Wiener nieuwjaarsconcert zo een fijnbesnaarde harpspeelster kunnen bewonderen. Met de gevoelige vingertoppen wordt de spanning van de vast afgestelde snaren in trilling gebracht, waardoor er indirect een emotie naar de toehoorder wordt opgewekt. Bij het goed paardrijden gebeurt hetzelfde, maar het gaat nog dieper. Wij als ruiter wekken met onze vingertopjes een directe emotie op bij een steeds van spanning wisselend levend wezen en dat is nog fijner werk dan met een harp spelen. Juist, dressuur rijden mag je voor mij dus als een kunstvorm beschouwen.
Is die neusriem wel noodzakelijk?
Ha, dan heb ik geen neusriem nodig Dré? Ik zou je aanraden Marieke om je paard toch van een neusriem te voorzien. Het is niet allemaal en altijd rozengeur en maneschijn met de aanleuning en paarden willen zich ook wel eens onttrekken aan het werk. Snel je mond eens openzetten en de controle van de hand gaat in een oogwenk verloren en dan kan je als paard lekker je eigen gedacht doen. Doe dat neusriempje maar aan, maar snoer het niet vast zodat je paard nog lekker schuimend op zijn bit kan kauwen.
Aangezien laag gedragen neusriemen, (Hannoveraanse) verder van het scharnierpunt van het kaakgewricht liggen dan de hoger gedragen (Bij trens en stang) belemmeren deze sterker het openen van de mond van het paard. De lage neusriem werkt dus sterker in en kan ook een belemmerend effect hebben op de ademhaling van het paard. De trens en stang neusriem dient een vingertje onder de zijdelingse schedeluitsteeksels geplaatst te worden, dit om contact kwetsuren door het kauweffect met de neusriem te voorkomen. En juist, gecombineerd met een sperriemje zit je qua inwerking ergens tussen de hoge en de Hannoveraanse neusriem.
Tong over bit door harde hand
De paarden van je werkgever, Marieke, hebben de gewoonte gekregen om op de harde hand van de ruiter te hangen, en ja, altijd gaat dit gepaard met een vast aangesnoerde neusriem. Dat aansnoeren doen deze ruiters om het paard te belemmeren zijn tong over het bit te kunnen steken. Om te ontsnappen aan alle pijnlijke gevoelens van een tintelende, niet doorbloede en dus blauwe tong, ten gevolge van een tientallen kilo’s teugeldruk, zou jij ook wel je tong over het bit proberen te foefelen.
Een paard dat de gewoonte gekregen heeft om zijn tong over het bit te steken, is zowat het ergste wat je als dressuurruiter kan overkomen. De fijne communicatie langs de zachte vering van de tong naar de ruiterhand gaat dan volledig verloren en je krijgt een ‘on-off’ communicatie met je hand op de harde en gevoelige lagen van het paard.
Terug nageeflijk maken
De op deze manier verreden paarden terug nageeflijk maken is geen sinecure. Het belangrijkste punt hierbij is dat het paard terug leert te beseffen dat het zijn tong kan bewegen en daarvoor dien je natuurlijk meer plaats in je mond te krijgen door je kaakgewricht verder te openen. Het eerste werk om de kaak te kunnen bewegen is natuurlijk de neusriem losser doen of voorlopig volledig te verwijderen. En ja, bij zo een correctie durven die paarden ook wel eens hun tong over het bit te steken en profiteren van de herwonnen tongvrijheid. Maar met een zachte hand en wat vervelende versterkingen is ook dat oplosbaar hoor, Marieke.
Meer hippische interesse?
Doorlaatbare dressuurlessen krijgen