Stuwende en dragende achterhand hangt af van de verzameling
Belang van de achterhand
Vertelde je mij niet dat de werking van de achterhand het belangrijkste is, Dré?
Ja, Frits, dat heb je goed begrepen. Zonder een van de grond komende achterbeen was je niet bij ons terechtgekomen. Als 4 jarige was je nogal een stuwer, maar na een paar jaar hebben we bij jou een dragend achterbeen kunnen ontwikkelen. Stuwende en dragende achterhand hangt af van de verzameling.
Spreidstand
Tijdens de rustpauzes sta je nog graag in spreidstand, maar bereden leid je onder de massa tredende achterhand reeds tot een mooie piaffe. Je weet wel Frits, aan het bevorderen van je draagkracht hebben wij met alle gebruikelijke middelen gesleuteld. Een goede nageeflijkheid en doorlaatbaarheid zijn hiervoor de basis geweest.
Statische arbeid
Natuurlijk hebben wij de gebruikelijke verzamelende zijgangen hiervoor aangewend, maar het werk aan de hand en ook statische arbeid, hebben toch een belangrijke bijdrage gegeven aan het ontwikkelen van je dragende achterhand.
Evolutie
Kijk maar naar de foto’s Frits, bij de eerste was je een 4 jarige puppy en de volgende is drie jaar later in de piaffe. Dit geeft een duidelijk beeld van het ombouwen van stuwkracht naar draagkracht in de achterhand.
Ben je nu eindelijk tevreden over mijn nageeflijkheid, Dré.
Ha, weet je nog Frits, dat ik je het ganse eerste jaar thuis in stilte getraind heb, omdat ik niet tevreden was over je nageeflijkheid. Maar gedurende de laatste 5 jaar is dat allemaal goed geëvolueerd.
Voordat er een goede nageeflijkheid is bekomen heeft het geen zin om veel aan andere dingen te werken. Vergeet het maar om recht te richten, eenzijdige aanleuning weg te werken of je zit te verbeteren. Dat zou enkel leiden tot nog meer getrek en gesleur aan de teugels. En bij het aanleren van ieder nieuwe oefening zal er een terugval zijn van de nageeflijkheid. Nageeflijkheid is dus een levenswerk, een nooit eindigend aandachtspunt. De nageeflijkheid voel je door het ganse lichaam.
Van voor naar achter!
Overal hoor ik vertellen en schrijft men dat men een paard van achter naar voor dient te rijden, dat de motor bij een paard achteraan zit, en bij een verder afgericht paard is dat ook zo.
Neen Frits, nageeflijkheid is een zaak die niet aangeleerd wordt door van achter naar voor te rijden, zij ontstaat volgens mij vooraan, door een gevoelige en hiervoor getrainde ruiterhand, ze ontstaat dus vooraan en niet achteraan.
Dogma
Ik weet wel dat ik door deze uitspraak inga tegen een dogma van de dressuursport, maar ik mag daar toch mijn eigen mening over hebben. Nageeflijkheid kan heel gemakkelijk en zelfs bij voorkeur aangeleerd worden in stilstand, en nog gemakkelijkst als je naast je paard staat, en op dat moment is er toch geen enkele voorwaartse stuwing, dacht ik? Op deze manier nageeflijk maken is eigenlijk het eerste werk aan de hand.
Vooruit jagen
Spijtig dat er zo veel jonge paarden naar voren gejaagd worden, meestal leidend tot een heel zware en constante aanleuning, een spectaculair voorbeen en een slepende achterhand.
Eens de nageeflijkheid is aangeleerd wordt het mogelijk om de impuls te ontwikkelen, en ja, impuls komt uit de achterhand, het is de stuwing vanuit de achterhand die we door een nageeflijke hand onder controle kunnen houden.
Loodlijnfabeltje
Vergeet het ook maar Frits dat je atlas steeds het hoogste punt dient te zijn of dat je steeds aan de loodlijn dient te lopen, ook dat zijn dogma’s die men zo maar verspreid. Als jonge paard werd je diep en rond getraind en nu zoeken wij samen nageeflijkheid in het opgerichte werk. Op de eerste foto’s ben je 4 jaar jong Frits, op de tweede serie al drie jaar verder. En neen, je bent niet perfect aan de loodlijn, dat wens ik ook niet.
Wel valt mij op dat je hals over de gehele lengte een gelijkmatige buiging vertoont, en dat is volgens mij het beste kenmerk van nageeflijkheid.
De levade aanleren kan bereden of aan de hand gebeuren
Aanleren
Ik ben op verplaatsing en mijn manen zijn niet ingevlochten Dré? Daarbij twee trainers met meer dan een eeuw ervaring, wat ben je van plan met een ventje van 9 jaar?
Euh, ik dacht eraan om je de levade aan te leren, Frits. Oh, als dat zo zit ga ik toch even mijn functie beschrijving nalezen Dré, we spreken elkaar nog.
Is dat nu echt nodig Dré, dat je mij deze winter de levade gaat leren? ik heb één keer vanzelf gesteigerd en daarvoor heb ik toen klappen rond mijn oren gekregen (figuurlijk dan toch) en nu ga jij hiermee zelf beginnen.
Voorbereiding
Ik denk dat je daar klaar voor bent Frits. Ik wens je nog sterker te maken in de achterhand, door statische arbeid noemt men dat in de humane training. Hiervoor dien je de door mij verkozen spieren veel gewicht op te laten nemen en dit een minuutje vol te houden, zonder te bewegen, dat gaat wel gaan zeker?
Begeleiding
20 jaar geleden heb ik dat ook aan mijn Hertog geleerd, maar wij gaan de initiatie toch laten begeleiden door J-C Barry, een Cadre-Noir-expert op dat gebied. Ik wens hier geen fouten te maken en wil zeker niet met een ongewenst steigerend paard thuis te komen. De levade aanleren kan bereden of aan de hand gebeuren.
En kan jouw Frits al aan de hand piafferen, André? Ja, dat heeft hij goed onder de knie. Mag ik Frits eens uitproberen en eens zien waar zijn reactiepunten zitten, alvorens naar de levade te zoeken? Zeg Frits, wil je dat met iemand anders doen?
Kunnen piafferen
En waarom moet ik laten zien dat ik ook kan piafferen Dré? Omdat het belangrijk is als vertrekpunt voor de levade Frits, bij een goede piaffe breng je reeds veel gewicht op je achterhand en komt je voorhand reeds bijna van de grond, kom laat eens wat zien dat je reeds een klassieke piaffe kan geven, niet die passage ter plaatse die wij meestal op de wedstrijden zien. Ok, natuurlijk Dré, lets go.
Goed gedaan Frits, pas na drie sessies weet je al dat wij op zoek zijn naar het verheffen van je voorhand en hebben we je trigger points gevonden. Enkel je stang aannemen en een tikje op je schoft met het handvat van de zweep en er gebeurt wat in de richting die wij zoeken, hoera, leuk hé. Dat vind jij toch, maar al dat nieuwe gedoe maakt me toch wat onzeker en nerveus hoor Dré.
Goede richting
Wat denk je van mijn beenzetting Dré, tevreden? Goed Frits, heel tevreden met deze eerste aanzet naar de levade, duidelijk meer gewicht op de achterhand en je voorhand is bijna van de grond. Met dit beeld geef je mij de zekerheid dat die levade er komt en ik ben ook heel tevreden met je inzet.
Tijd nodig
En denk je nu echt Dré, dat ik door jouw conditionering en shaping binnen 6 maand, alleen op mijn achterbenen kan blijven staan? Aan jouw mogelijkheden twijfel ik niet Frits, dat komt zeker goed. En om eerlijk te zijn Frits, ik doe dit niet alleen om jou sterker te maken, maar ook gewoon voor mijn eigen plezier, daar is toch niets mis mee, dacht ik.
Aandachtpunten bij de piaffe zijn afzonderlijk te trainen.
Onderbrengen
Twee jaar reeds vraag je mij steeds de achterhand minder onder te brengen in de piaffe Dré, en nu moet ik ze terug meer onderbrengen?
Juist Frits, minder onderbrengen van de achterhand vergemakkelijkt de overgang van piaffe naar passage, en meer onderbrengen maakt het gemakkelijk om je voorhand op te tillen tijdens een levade. Een piaffe gaan we je dus op vele manieren leren lopen. Maar ik geef je wel de tijd om dat uit elkaar te houden, komt goed jongen. De diverse aandachtpunten bij de piaffe dienen afzonderlijk getraind te worden.
Diagonalisering
Ik heb hier enkele piaffefoto’s van jou Frits, kijk je even mee? Op alle foto’s heb je een mooie diagonalisering, dus een duidelijke drafbeweging, een eerste vereiste, want piaffe is toch een draf ter plaatse.
Neusje er uit
Op alle foto’s is je achterhand mooi onder de massa en zijn je achterhandgewrichten mooi ingebogen. Je achterbeen komt duidelijk van de grond en straalt impuls uit. Juist, je neusje zou overal wat meer voor de loodlijn mogen zijn, maar dat vind ik persoonlijk niet erg hoor, en dat is een detail dat we snel kunnen bijwerken.
Verticaal voorbeen
Bij de laatste foto staat je ondersteunende voorbeen mooi verticaal en dat is volgens specialisten de perfecte ondersteuning, ook zakt hier de achterhand het meest waardoor er meer oprichting ontstaat. Prettig voor ons beiden dat je deze piaffes met een loshangend teugeltje wil geven.
Zeg Dré, waarom is die afstand tussen de cavalettis ondertussen al 2.2m geworden op de looplijn, ik dacht dat de normale afstand voor cavalettis in draf slechts 1.3m was? Cavalettis lopen, dat is toch alleen maar om mijn zinnen te verzetten, om eens wat anders te doen?
Gymnastiseren
Dat heb ik je nooit gezegd Frits, hier worden cavalettis gebruikt om te gymnastiseren, om je spieren lang en lenig te maken.
Harmonische beweging
Goed drafwerk dient toch een harmonisch beweging te zijn. Uit de natuurkunde weten we dat een harmonische trilling wordt bepaald door de amplitude en de frequentie. De amplitude, mooi woord hé, dat is de hoogte dat jouw benen van de grond komen en de frequentie is het aantal keer dat je benen de grond raken per tijdseenheid, dit wordt ook wel de periode genoemd. Door de cavalettis hoger of lager te zetten kan ik de amplitude van de draf bepalen en door de afstand tussen de cavalettis te vergroten of te verkleinen kan ik de frequente (paslengte) bepalen.
Bewegingspatroon
Het werk met cavalettis zal dus zeker de lichamelijke lenigheid verbeteren, maar ook bijdragen tot het installeren van het gewenste bewegingspatroon in de hersenen. Tijdens de gewone trainingen zijn we meestal op zoek naar meer verzameling, hierbij worden de spieren ontwikkeld om meer draagkracht te kunnen ontwikkelen. Met het verzamelend werk ontwikkelen dus korte dikke spieren die op kortere perioden een grote kracht kunnen ontwikkelen. Bij het bekijken van het gespierde lichaam van een honderd meter sprinter in de atletiek wordt alles duidelijker.
En wees gerust, verder gaan wij die cavalettis niet open trekken, deze afstand lijkt mij ook voor een grote knapperd (1.78m) als jij zowat het maximum, maar misschien kunnen wij ze nog wat verhogen, Frits? Hihi. Voor mij is het interessant om je verheven en ruime bewegingen over de cavalettis te bekijken.
Stretching
Maar het gevoel dat je mij meegeeft terwijl ik op je rug door de cavalettis draaf vertelt mij het bewegingspatroon, dat ik dien te zoeken bij het gewone dressuur werk. En daarbij, ook ik moet van de kinesitherapeut regelmatig mijn stretching oefeningen op mijn mat en tegen de muur doen, dat is ook niet voor mijn plezier hoor. Voor jou als jong paard is het nog om een beter atleet te worden, terwijl deze oefeningen voor mij als oud ventje bedoeld zijn om niet verder te degeneren.
Zo zie je maar dat cavaletti lopen naast de lichamelijke component ook een mentale invloed heeft op ons rijden.
Harmonische beweging
Voor mij is het interessant om je verheven en ruime bewegingen over de cavalettis te bekijken? Maar het gevoel dat je mij meegeeft terwijl ik op je rug door de cavalettis draaf vertelt mij het bewegingspatroon dat ik dien te zoeken bij het gewone dressuur werk.
En daarbij, ook ik moet van de kinesitherapeut regelmatig mijn stretching oefeningen op mijn mat en tegen de muur doen, dat is ook niet voor mijn plezier hoor.
Voor jou als jong paard is het nog om een beter atleet te worden, terwijl deze oefeningen voor mij als oud ventje bedoeld zijn om niet verder te degenereren.
Een ‘happy athlete’ heeft gezweet. De juiste spanningen opbouwen die noodzakelijk zijn voor de gevraagde prestatie.
No sweat no glory
En denk je dat ik een ‘happy athlete’ ben Dré? Om ‘athlete’ te worden dien je je geest en lichaam eerst veel te trainen, Frits.
Ik ben geen voetbalfan, maar onlangs zag ik toch een mooie slogan op de muur van een voetbalstadium geschilderd staan: ‘No sweat no glory’. Het schuim staat tussen je achterbenen en het zweet loopt van mijn rug als we aan het trainen zijn, dat is dan toch reeds één zaak die in orde is.
Mooi lichaam
Voor het aanvangen van het trainen heb ik de gewoonte om naar je mooie lichaam te kijken Frits, en ja, als ik je mooie bespiering bekijk dan vind ik je een mooie ‘athleet’. Maar om ‘happy’ athleet te worden is er naast die lichamelijke conditie ook nog een mentale factor die dat bepaalt.
Een athleet levert ook prestaties, en zonder inspanning komt men niet tot prestaties, zonder spanning in je luie geest en lichaam ben je dood. Spanning is een noodzaak om tot de gewenste gedragsverandering te komen, dat beetje meer of minder spanning is afhankelijk van vele factoren.
Spelen met spanning is een belangrijk onderdeel van de dagelijkse training.
Spanning en prestatie
Bij het inrijden de overbodige spanningen herleiden tot ontspanning om vandaaruit dan, samen, de nodige en juiste spanning op te bouwen die noodzakelijk zijn voor de gevraagde prestatie… Lukt dat, dan is men happy….
Wanneer wij de gewenste prestaties kunnen leveren met de minimale benodigde spanning, wel, dan zijn wij beiden ‘happy athlete’. En dat klinkt altijd wat beter in het Engels dan in onze eigen taal, beetje raar toch.
Ponydraf ontwikkelen naar cadans. Cavalettis als hulpmiddel om de draf te ontwikkelen.
Geen drafwonder
Vind jij ook dat ik maar een ponydraf heb, Dré? Je moet nu niet depressief worden Frits, maar het is mij zeker bekend dat je geen drafwonder bent. Dat is ook duidelijk te merken wanneer ik je op de weide je vrijheid geef. Je zal nooit spontaan een uitgestrekte draf aanbieden, maar wel je krachtige galop ten toon spreiden. We zullen je sukkeldrafje veranderen in een gecadanceerde draf.
Imponerend gedrag
Juist, paarden laten zich van hun beste kant zien, zoals de mensen dat ook doen. Dit heeft te maken met imponerend gedrag. Op dit filmke van jou is dat niet anders Frits, daarbij kom je juist uit de stal en je bent nog niet opgewarmd.
Op de sociale media kan je natuurlijk veel paarden zien met prachtige drafbewegingen, maar vergeet niet dat deze meestal opgejaagd zijn met de lange zweep en dus in geëxiteerd toestand zijn.
Gecadanceerde draf
Je weet toch dat wij samen al een mooie gecadanceerde draf kunnen geven. Ja, we hebben daar een paar jaar aan gewerkt, maar ik ben toch fier op jou dat je nu reeds zo loopt. Je gecadanceerde draf is momenteel je tweede draf geworden tijdens het rijden.
Kijk maar eens naar het tweede filmke Frits, en je zal overtuigd zijn van jouw dansende draf.
Nageeflijkheid met pianistvingers. Het overbrengen van gevoelens gebeurt door een contact tussen de vingers en de tong van het paard.
Kuikentje niet doorknijpen
Waarom heb je nu een muis in je handen? Al je kuikentjes heb je vandaag al doodgeknepen zeker, Dré? Dit is om aan te geven dat de nageeflijke weerstand biedende hand verloopt langs de vingertopjes Frits, en niet langs een spannende vuist.
Ja Frits, het enige beestje dat ik vandaag nog in mijn hand durf te nemen tijdens het rijden is een pluche muis. Vandaag heb je nogal aan mijn teugels gesleurd hoor, maar ik vind dat normaal.
In alle boeken staat nochtans te lezen dat men met een zachte hand dient te rijden, alsof men een levend kuikentje in de hand houdt, alsof men met fluwelen handschoenen rijdt die niet mogen worden beschadigd. Maar men vergeet erbij te vertellen dat dit het einddoel in de africhting is.
Nageeflijkheid verloren
De weg naar een volledig afgericht paard is lang en verloopt over vele, voor het paard steeds nieuwe en moeilijkere oefeningen. Tijdens die lange en kronkelige weg komen steeds maar nieuwe obstakels naar voren, die telkens onze moeizaam opgebouwde nageeflijkheid naar het verleden stuurt.
Weerstandbiedende hand
Dan heb ik geen andere keuze dan een weerstandbiedende hand te gebruiken met een kracht die boven je reactiedrempel ligt, want anders krijg ik geen enkele reactie of ga je op de loop met mij.
En ja, op deze momenten stel ik vast dat je heel veel macht kan inzetten, met je overigens heel mooi ontwikkelde hals. Ikzelf ga dus niet verkondigen dat men niet aan de teugels mag trekken (Oei, nu jaag ik veel instructeurs in het harnas). Zelfs durf ik te beweren dat men met een kracht dient te trekken die groter is dan deze die het paard zelf uitoefent.
Reactiedrempel
De inwerking die nodig is om toch het gewenste resultaat te bekomen noemen we de reactiedrempel, en deze reactiedrempel is heel verschillend van paard tot paard. Het grote punt natuurlijk is die uitgeoefende trekkracht, heel snel na het inzetten, weg te werken. Dit noemt men dan de nageeflijkheid.
Op het moment dat het paard nog maar de intentie heeft om de uitgeoefende druk wat te verminderen, nemen wijzelf al de resterende spanning weg. Hier falen de meeste ruiters en ze blijven maar trekken, op een continue manier, aan alle teugels die ze in de hand hebben, en velen (vele) onder hen denken dat het inzetten van de hard inwerkende stang hiervoor de aangewezen oplossing is.
Opsplitsen oefeningen
Na het aanleren van iedere nieuwe oefening dient men de nageeflijkheid van het paard terug boterzacht te maken, en dit gebeurt door het shapen van de intensiteit van de teugelhulp, maar meer hierover later. Om de spanningen te minimaliseren zullen wij de nieuw aan te leren oefening steeds opsplitsen in zo klein mogelijke onderdelen.
En Frits, ik kweek wel een paar nieuwe kuikentjes hoor, alle onze teugelhulpen worden kortelings terug fijner geshaped.
Teugelhulpen herkaderen met gevoel. Het onafhankelijk van elkaar bedienen van de trens en stang vraagt een lang leerproces.
Diverse teugelvoeringen mogelijk
Je gaat toch niet met een andere teugelvoering beginnen Dré?
Maak je niet ongerust Frits, ik ga daar niets aan veranderen, maar ik zag een oud filmke waarbij de 3-1 teugelvoering nog de standaard was. Juist, mijn teugels zijn ook niet volgens de huidige standaard, mijn stangteugel loopt onder mijn wijsvinger, terwijl mijn trensteugel op de gewone plaats ligt.
Stang en trensteugels onderkennen
Zo kan ik een goed onderscheid maken tussen trens en stanggebruik. Met deze manier van rijden kan ik ook eenvoudig overschakelen van trens en stang naar een eenvoudig trensje. Mijn trensteugel ligt namelijk op dezelfde plaats voor beide toch heel verschillende hoofdstellen, en mijn stang gaat maar onder één vingertje door, dus kan ik deze niet hard aanspannen, en dat is ook de bedoeling.
Onafhankelijke bediening van teugels
Veel ruiters trekken maar wat aan beide teugels samen, maar dat hoort niet. De trens en de stang zijn echt twee tools die onafhankelijk van elkaar gebruikt dienen te worden. Voor mij dient de stang enkel als bijkomend hulpmiddel op iets moeilijkere momenten en voor de rest probeer ik dat stuk ijzer zo weinig mogelijk in te schakelen.
Mijn teugelvoering veranderen zou voor mij ook een grote herkadering betekenen, zeker omdat deze manier van rijden reeds een automatisme is geworden. Voor mij is het om even hoe de teugels vastgehouden worden, als ze maar op een deskundige manier worden gebruikt.
Gecadanceerde draf en -galop ontwikkelen. Cadanceren is de amplitude van de beweging veranderen.
Gecadanceerde galop moet je ontwikkelen
Nu dat ik de gecadanceerde draf als een automaatje begin te geven Dré, ga je toch niet met hetzelfde beginnen in de galop?
Je hebt van nature uit een goede galop Frits, maar toch gaan we die nog wat trager, ruimer en meer verheven maken. Je zal de eerste weken heel wat galop appuyers, arbeidspirouettes en echte pirouettes te verteren krijgen. Zo zal je nog meer draagkracht op de achterhand ontwikkelen en de fysieke capaciteit krijgen om je galop nog meer gedragen te tonen.
Hard werken loont
Ja, Ik weet dat dit hard werk is voor jou, maar bij deze oefeningen loopt het zweet ook van mijn rug hoor. Dus gedeelde smart halve smart.
Aan je gecadanceerde draf hebben wij reeds een paar jaar gesleuteld Frits, dat vleugje passage toevoegen aan jouw natuurlijke pony draf is echt niet de gemakkelijkste opgave geweest. Maar ondertussen ben ik heel tevreden van je tweede draf, dewelke echt je vierde gang is geworden.
Traag en verheven beweging
Nu dienen wij die traagheid en verhevenheid ook nog mee te nemen in een iets ruimere draf, want dat is toch het punt waarmee je de puntenkraan van de jury’s op de wedstrijden wat verder kan opendraaien. En daarbij wens ik ook dat je mooi nageeflijk blijft, ja, ik zie graag een licht doorhangend teugeltje bij jou.
Sommige jury’s durven de opmerking maken dat je meer aanleuning moet hebben, Frits, maar van zo’n opmerkingen trekken wij ons niets aan.
