Aangename- of vervelende versterking
Het aanleren van door ons gewenste gedragingen bij een paard, gebeurt hoofdzakelijk door conditionering. Door het geven van aangename- of vervelende versterkingen na het laatst getoonde gedrag, verandert ieder levend wezen zijn gedrag, dit enkel en alleen, om er beter van te worden.
Korter dan met deze laatste zin, kan ik het africhten van paarden niet samenvatten. Ik voel mij natuurlijk geen Einstein, maar ik weet wel dat hij het was die vermeldde, dat je het slechts goed begrepen hebt als je het eenvoudig kan uitleggen.
Het paard legt een verband tussen zijn gedrag en de daarna ontvangen versterking, voor zover deze versterking gegeven worden, binnen een tijdsbestek van amper 3 à 4 seconden na het vertoonde gedrag. Juist, hier hebben wij het terug over tijd, dat was toch het onderwerp dat wij zouden behandelen.
Drie seconden reactietijd
Toen ik nog veel jonger was dan ik nu reeds ben geworden, had iedereen nog geen seconden teller op zijn iPhone staan en leerden wij dat: “Eenentwintig, tweeëntwintig, drieëntwintig” tellen, gelijk stond aan het verloop van drie seconden spannende tijd tijdens het halthouden in mijn dressuurproef. In deze context duurden die drie seconden een eeuwigheid, maar als wij maar drie seconden reactietijd op een vertoond gedrag krijgen, dan weten wij dat deze in een oogwenk verzwolgen zijn.
Tijdens het omgaan en africhten met mijn paarden gebruik ik nog heel veel deze 21-22-23 regel. Niet zozeer omdat ik een verouderd mens geworden ben, maar omdat ik deze telling direct kan toepassen. Als ik eerst mijn gsm uit mijn broekzak dien te toveren, het klepje nog moet open maken en naar mijn chronometer wens te gaan kijken, (Oei, ook mijn leesbrilletje nog even op mijn neus zetten), ja, dan zijn mijn drie seconden tijd die ik ter beschikking heb gekregen, om het gedrag van mijn paard te veranderen, reeds enkele malen voorbij. Als ik een suikertje wens te geven (aangename versterking) en ik moet eerst mijn handschoenen uit doen om deze lekkernij tussen mijn neusdoek, gsm en autosleutels in mijn broekzak te gaan zoeken, wel dan ben ik ver buiten de drie seconden reactie tijd. Je paard zal zeker deze lekkernij niet afslaan omdat je te laat bent met je versterking, maar een link met het vertoonde gedrag zal niet meer gelegd worden.
Geen tijd om na te denken
Als je eerst nog van je schrik dient te bekomen of nog moet nadenken welk recept je instructeur je voor dit paarden gedrag vroeger eens heeft voorgeschreven, dan heb je die drie seconden limiet reeds ver overschreden en haalt je aangename of vervelende versterking niets meer uit. Je paard zal dus gewoon zijn eigen gedacht blijven doen, van een gedragsverandering zal geen sprake meer zijn.
Automatismen aanleren
Voor het geven van prikkels naar je paard toe, heb je dus maar heel weinig tijd ter beschikking. Deze prikkels dienen dus direct na het vertoonde gedrag, op een bijna automatische manier gegeven te worden. Gelukkig voor veel ruiters worden automatismen niet ontwikkeld door boeken te lezen, maar door duizenden keren de gewenste gedragingen te herhalen.
Meer hippische interesse?
Doorlaatbare dressuurlessen krijgen